شاخه داعش در افغانستان مظنون به حمله در مسکو است

روسیه روز یکشنبه (۲۴ مارچ ۲۰۲۴) را به دلیل قتل عامل مردم در حمله‌ای که داعش مسئولیت آن را پذیرفت، عزای عمومی اعلام کرد. در این حمله بر یک سالون کنسرت در مسکو، دست کم ۱۳۰ نفر کشته شدند.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه روز شنبه مدعی شد که چهار مظنون حین فرار به اوکرایین بازداشت شدند. حکومت در کی‌یف هرگونه دست داشتن در این حمله را رد کرده است.

در عین زمان پوتین هشدار داد: «همه عاملان، سازمان دهندگان و کسانی که دستور این جنایت را صادر کرده بودند [...] مجازات خواهند شد. هر کسی که باشد، هر شخصی که آنها را هدایت می‌کند و هر کسی که در پشت تروریست‌ها ایستاده و این جنایت را علیه روسیه و مردم ما سازماندهی کرده، شناسایی و مجازات می‌کنیم.»

به نظر می‌رسد که پس از حاکمیت مجدد طالبان در افغانستان، شاخه افغانستان "دولت اسلامی" یا داعش توانسته است که توانایی های خود را برای انجام حمله در خارج از این کشور، نشان دهد.

صفحه اینستاگرام ما را دنبال کنید!

در ماه اگست سال ۲۰۲۱ اعضای داعش مسئولیت حمله بر میدان هوایی بین المللی کابل را پذیرفتند که در آن، ۱۳ سرباز امریکایی و ۱۰۰ غیرنظامی افغان جان باختند.

این حمله دقیقا زمانی صورت گرفت که آخرین نیروهای ایالات متحده امریکا در آستانه ترک افغانستان بودند. در واقع این خونبارترین حمله "داعش" علیه ایالات متحده امریکا بود.

واشنگتن برای دریافت معلومات در مورد ثناءالله غفاری که مشهور به شهاب المهاجر است، ۱۰ میلیون دالر امریکایی پاداش تعیین کرد.

وزارت خارجه ایالات متحده امریکا می‌گوید که غفاری در سال ۱۹۹۴ متولد شده و "مسئول تایید تمام عملیات های داعش در سراسر افغانستان و  تامین بودجه برای انجام عملیات‌ها می‌باشد." این وزارت ثناءالله غفاری را در فهرست سیاه تروریست خارجی در ماه نومبر سال ۲۰۲۱ قرار داد.

هانس-یاکوب شیندلر، مدیر تحقیقات پروژه مبارزه با افراطگرایی که به عنوان آگاه امور تروریسم در سازمان ملل در گذشته کار می‌کرد گفت شاخه داعش در افغانستان توسط فرستادگان "دولت اسلامی" از عراق و سوریه به این کشور، ایجاد شده است. او افزود: «این ها بسیار بیشتر از دیگر اعضا، پیوند بسیار نزدیک تری با هسته گروه دارند.»  به گفته شیندلر، به این دلیل است که آنها می‌توانند دسترسی به بودجه کافی داشته باشند.

لوکاس ویبر، یکی از بنیانگذاران وبسایت تخصصی "میلیتنت وایر" تاکید می‌کند که شاخه خراسان داعش به عنوان بین المللی ترین بخش ظاهر شده و از زمان اوج گرفتن خلافت خودخوانده در عراق و سوریه بیش از هر شاخه دیگر به زبان‌های مخلتف تبلیغ می‌کند.

ویبر علاوه کرد که این شاخه، "کارزار بلندپروازانه و تهاجمی را برای تقویت قابلیت‌های عملیاتی خود در خارج و ضربه زدن به دشمنانش" راه اندازی کرده است.

ادارات امنیتی ایالات متحده امریکا و روسیه، از دیر زمان به اینسو "شاخه خراسان داعش" زیر نظر دارند.

مقام‌های آلمانی روز سه شنبه  دو افغان جهادگرا را به ظن برنامه ریزی یک حمله بر پارلمان سویدن  دستگیر کردند.

موضوع آتش زدن به نسخه قرآن، تهدید حملات تروریستی را در ستاکهولم گسترش داده است. یکی از این دو مرد متهم است که از آلمان سفر کرده بود تا عضویت شاخه خراسان داعش را کسب کند.

آلمان پیش از این هم در سال ۲۰۲۰ یک شبکه روسی-تاجیک را از بین برد و گروه‌های بیشتر دیگر هم در سال های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ هدف قرار گرفتند.

مقامهای روسیه همچنان اعلام کرده بودند که در هفتم مارچ امسال شماری از اعضای مظنون شاخه خراسان داعش را در منطقه کالوگا در جنوب غربی مسکو کشته اند. آنها گفته بودند که این گروه قصد داشتند که حمله ای را بالای یک کنیسه در مسکو انجام دهند. قزاقستان نیز اعلام کرد که دو شهروند این کشور، در این عملیات نیروهای روسیه کشته شدند.

لوکاس ویبر فکر می‌کند که روسیه به یک هدف مهم برای شاخه خراسان داعش تبدیل شده و این گروه  تهاجم روسیه بر اوکرایین  و مداخلات نظامی مسکو در برخی از کشورهای افریقایی و سوریه را نیز محکوم می‌کند. یک حمله کننده انتحاری در سال ۲۰۲۲ سفارت روسیه را در کابل مورد هدف قرار داد.

ویبر می‌گوید: «شاخه خراسان "دولت اسلامی" در تلاش است که نفوذش را در سراسر آسیاسی مرکزی و روسیه گسترش دهد.»

هانس-یاکوب شیندلر گفت که با توجه به حمله روسیه به اوکرایین، این کشور می‌تواند که هدف وسوسه انگیزتر [برای داعش] تلقی شود. به گفته او، حمله روز جمعه هرچند نسبتاً ارزان و ساده بود اما می‌توانست که "یک نماد بزرگ" دانسته شود.

مطالب ویدیویی را در صفحه یوتیوب ما ببینید

از جانب دیگر، تور هامینگ از مرکز مطالعات رادیکال سازی می‌گوید: «داعش از سال ۲۰۱۹ به اینسو، برای ایجاد یک نهاد واحد مسئول برای عملیات‌های خارجی ابتدا در ترکیه و سپس در افغانستان و آسیای مرکزی به عنوان بازیگران کلیدی، کار کرده است.»

هامینگ علاوه کرد "با توجه به تعداد بالای توطئه های خنثی شده اخیر و حمله روز جمعه، به نظر می‌رسد که آنها موفق هستند.» او علاوه کرد: «حالا شاخه خراسان داعش، افغانستان و آسیای مرکزی را به عنوان مرکز هدف قرار دادن روسیه در آسیا و ترکیه به عنوان دروازه اروپا دارد.»

aj. rsh (AFP)