Τριήμερο εθνικό πένθος στη Σερβία

Βράδυ Τετάρτης στον τόπο του εγκλήματος. Δεκάδες κεριά καίνε μπροστά από το σχολείο, το οποίο θεωρείται ένα από τα καλύτερα της σερβικής πρωτεύουσας. Γονείς έρχονται με τα παιδιά τους. Παρηγορούν ο ένας τον άλλον, οκτώ συμμαθητές τους - επτά αγόρια, ένα κορίτσι - και ένας φύλακας του σχολείου τους δολοφονήθηκαν.

«Κάποια από αυτά τα παιδιά έρχονταν στο σπίτι μου και έκαναν παρέα με τον γιο μου», λέει ένας πατέρας στην DW. Οι λεπτομέρειες και οι συνθήκες του εγκλήματος είναι σοκαριστικές. Ο δράστης, ο Κόστα K., φαίνεται ότι σχεδίασε προσεκτικά τη δολοφονία, παρότι ήταν μόλις 13 ετών, λέει εκπρόσωπος της αστυνομίας. Είχε φτιάξει ένα σκίτσο του χώρου και κουβαλούσε μαζί του μια λίστα θανάτου. Ήρθε στο σχολείο το πρωί της Τετάρτης με ένα σακίδιο γεμάτο όπλα, πυρομαχικά και βόμβες μολότοφ. Προχώρησε στο μακελειό και στη συνέχεια κάλεσε την αστυνομία και περίμενε.

Κάτι τέτοιο δεν έχει ξανασυμβεί σε σχολείο της Σερβίας. Ο Κ. μεταφέρθηκε σε ψυχιατρικό νοσοκομείο και στη συνέχεια στο Κέντρο Κοινωνικής Εργασίας. Ήταν ατάραχος και απαθής πάντως όταν τον συνέλαβαν.

Ο καλός μαθητής και ο Σέρβος Πρόεδρος

Ο Κ. θεωρούνταν ήσυχος και καλός μαθητής. Οι γονείς πολλών παιδιών του σχολείου δήλωσαν ότι ο ίδιος είχε πέσει θύμα εκφοβισμού στο παρελθόν και γι' αυτό αναγκάστηκε να αλλάξει τάξη. Στην υπόθεση ενεπλάκη και ο Πρόεδρος της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς. Συγκάλεσε συνέντευξη Τύπου και παρουσίασε λεπτομέρειες από τον ιατρικό φάκελο του νεαού δράστη ενώ αναφέρθηκε και στα εισοδήματα των γονιών του.  Έδωσε την εντύπωση ότι ο Κ. προερχόταν από πλούσιο σπίτι, ήταν ένα κλειστό αγόρι, λίγο διαφορετικό από τα άλλα, πολύ καλός μαθητής, αλλά χωρίς πολλούς φίλους. Λέγεται ότι έκανε εξάσκηση στη σκοποβολή με τον πατέρα του, του οποίου το όπλο χρησιμοποίησε στην επίθεση.

Το παιδί στην ανάκριση δήλωσε ότι ένιωθε αγνοημένος, ότι οι συμμαθητές του τον απέκλειαν από τις παρέες τους και το παιχνίδι και αυτό τον οδήγησε στο έγκλημα. Μεγάλη μερίδα των σερβικών ΜΜΕ ξεπέρασαν τα όρια μεταδίδοντας ένα σωρό λεπτομέρειες και πληροφορίες από τις έρευνες και τα νοσοκομεία. Η τραγωδία μετατράπηκε σε ένα αδηφάγο και αναξιοπρεπές θέαμα.

Ηθικές αξίες και σερβική κοινωνία

Πολλοί όμως δεν συμφωνούν με αυτή την κάλυψη των γεγονότων. Το απόγευμα της Τετάρτης μπροστά από το υπουργείο Παιδείας, ο Βόισλαβ Όστογιτς στέκεται με μια σφυρίχτρα, σφυρίζοντας αδιάκοπα σε ένδειξη διαμαρτυρίας. Μιλώντας στην DW λέει ότι «σε οποιαδήποτε πολιτισμένη χώρα, ο υπουργός Παιδείας θα είχε ήδη παραιτηθεί». Από την πλευρά του ο υπουργός Παιδείας Μπράνκο Ρούζιτς, κάνει λόγο για «καρκινογόνο» επίδραση των βιντεοπαιχνιδιών και των δυτικών αξιών για το έγκλημα, χωρίς να εξηγεί όμως τι ακριβώς εννοεί.

Εν τω μεταξύ, τα κοινωνικά δίκτυα είναι γεμάτα από εικασίες για το τι κρύβεται πίσω από τη σφαγή. Κάποιοι κατηγορούν την επιρροή της «ατμόσφαιρας βίας» που προάγει η κυβέρνηση, άλλοι τα προγράμματα διαφόρων τηλεοπτικών σταθμών, το TikTok, τη δυτική  κουλτούρα ή την εξύμνηση εγκληματιών πολέμου όπως ο Ράτκο Μλάντιτς,. «Είναι μια μεγάλη τραγωδία», λέει στην DW ο κοινωνιολόγος  Γιόβο Μπάκιτς. «Οι άνθρωποι είναι αναστατωμένοι λόγω της θλίψης ή της φρίκης γιατί όλοι θα μπορούσαμε να βρεθούμε σε αυτή την κατάσταση». Οι άνθρωποι αναζητοούν εξηγήσεις και θέλουν να αποδοθούν ευθύνες.  Ο νεαρός δράστης πάντως λόγω της ηλικίας του δεν θα λογοδοτήσει ενώπιων της δικαιοσύνης.

Νεμάγια Ρούγιεβιτς, Ζόραν Αρμπούτινα

Επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου