هلموت شون، مربی‌ای زودرنج (۱۹۶۴ تا ۱۹۷۸)
۱۳۸۹ اردیبهشت ۲۸, سه‌شنبه
هلموت شون (Helmut Schön) از نظر فنی مربی بسیار کارآمد و در شرایط بدون استرس و اضطراب، شخصیتی شوخ‌طبع و جذاب بود. "مربی دراز"، البته آن‌طور که هوادارانش می‌نامیدندش، در زمان بازی، فوتبالیستی تکنیکی و موفق بود و با ۱۷ گل در ۱۶ بازی ملی، رکورد بیشتر از ۱۰۰ درصد را ثبت کرد.
(گالری عکس: سرمربیان تیم ملی آلمان از ابتدا تا کنون)
شون را ترکیبی از فریتس والتر و گرد مولر می‌دانند. او که در زمان بازی و در پی نارضایتی از برخورد سیاسی با فوتبال، از زادگاهش آلمان شرقی آن زمان، به آلمان غربی گریخته بود، بر خلاف خواست پدر و مادرش در دنیای فوتبال پیشرفت کرد و مربی شد.
تیم ملی آلمان که با رهبری هربرگر "شگفتی برن" را خلق کرده بود، با بازی‌های درخشان خود به رهبری هلموت شون، در سال ۱۹۶۶ نایب‌قهرمان جهان شد.
یکی از مهم‌ترین پیروزی‌های تاریخ فوتبال آلمان در سال ۱۹۷۲ رقم خورد: جایی‌که شاگردان شون با پیروزی بر شوروی سابق در بروکسل، جام ملت‌های اروپا در بلژیک را تصاحب کردند. تیمی که آن روز به میدان رفت، یکی از قوی‌ترین تیم‌های تاریخ آلمان از نظرگاه فنی و تاکتیکی بود که نخستین موفقیت آلمان پس او قهرمانی جهان در سال ۱۹۵۴ را رقم زد.
شون در مسابقه‌ی یادشده رهبری ارکستری را برعهده داشت که بزرگانی چون گرد مولر، فرانتس بکن‌باوئر و گونتر نتزر در آن می‌نواختند. این تیم دو سال بعد (۱۹۷۴) نیز با پیروزی ۲ بر یک بر هلند در فینال جام جهانی، بر قله‌ی فوتبال دنیا ایستاد.
با وجود تمام موفقیت‌های فنی، تکنیکی و تاکتیکی هلموت شون در هنگام بازی یا مربیگری، شخصیت او به هیچ عنوان با جنجال‌های خبری و رسانه‌ای یا انتقادهای تند سازگار نبود. این همان نکته‌ای بود که منتقدان بر آن انگشت می‌گذاشتند.
ستاره‌ی موفقیت‌های هلموت شون در سال ۱۹۷۶ رو به افول گذاشت؛ جایی که اولی هونس، در فینال جام ملت‌های اروپا در بلگراد، ضربه‌ی پنالتی خود را از دست داد و جام بدین ترتیب به چکسلواکی سابق رسید.
دو سال پس از آن، در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین، نیز "ننگ کوردوبا" (به گفته‌ی اتریشی‌ها "شگفتی کوردوبا") رخ داد و هلموت شون را "کیش‌ومات" کرد: تیم آلمان، مدافع قهرمانی جهان، در آخرین بازی دور دوم از مرحله‌ی گروهی جام جهانی، در شهر کوردوبای آرژانتین ۳ بر ۲ مغلوب اتریش شد و از گردونه‌ی رقابت‌ها کنار رفت.
هلموت شون چند ماه پس از این حادثه، در ۱۵ نوامبر ۱۹۷۸، در جریان یک رویدادِ به قولِ زپ هربرگر "نیمه‌کاره"، از صحنه‌ی مربیگری در فوتبال ملی آلمان کنار رفت. دیداری که بنا بود شون در آن خداحافظی کند را تیم ملی فوتبال آلمان با مجارستان برگزار کردند. این دیدار به دلیل رطوبت بیش از اندازه‌ی هوای فرانکفورت، پس از حدود یک ساعت نیمه‌کاره رها شد. بدین ترتیب نوار موفقیت‌های چند دهه‌ایِ هلموت شون به انتها رسید.
هلموت شون در سال ۱۹۹۶ در گذشت، اما زندگی او، به گفته‌ی اِگیدیوس براون، رئیس وقت فدراسیون فوتبال آلمان، «تبدیل به افسانه شد».
کارنامه‌ی هلموت شون در مقام سرمربی تیم ملی فوتبال آلمان در یک نگاه:
۱۳۹ بازی / ۸۷ برد / ۳۱ تساوی / ۲۱ شکست / قهرمانی اروپا در سال ۱۹۷۲ و قهرمانی جهان در سال ۱۹۷۴
PB/SA