تلاش‌های دیپلماتیک ایران در آستانه مذاکرات مسکو
۱۳۹۱ خرداد ۱۷, چهارشنبه
علی‌باقری، معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی گلایه می‌کند، دو نامه‌ای که پس از نشست بغداد برای هلگا اشمید معاون کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نوشته بی‌پاسخ مانده است. نامه‌ی نخست پنج روز پس از مذاکرات بغداد و نامه دوم دوشنبه، ۱۵ خرداد فرستاده شده است.
خبرگزاری اسوشیتدپرس از قول مایا كوسیانسیچ، یکی از سخنگویان اتحادیه اروپا نوشت، به نامه‌ی باقری پاسخ داده شده است. معاونت رسانه‌ای دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به خبرگزاری ایسنا دریافت نامه از سوی هلگا اشمید را تایید کرد اما گفت که "این نامه پاسخ نامه‌های باقری نبوده است."
گلایه از بی‌اعتنایی اتحادیه اروپا
به گزارش ایسنا معاون رسانه‌ای شورای عالی امنیت ملی گفته است: «در نشست بغداد توافق شد تا پیش از نشست مسكو، نشست معاونان و كارشناسان دو طرف برای تهیه دستور کار گفت‌وگوهای آتی ایران و گروه ۱+۵ در مسکو برگزار شود.» بنابر این گزارش قرار بوده علی باقری و هلگا اشمید زمینه‌ی دیدار کارشناسان دو طرف را پیش از مذاکرات مسکو فراهم کنند.
باقری در نامه به اشمید تاکید می‌کند، موفقیت نشست مسکو در گرو تمهید مقدمات لازم و تدوین دستور کار جامع و توافق شده است. او همچنین از بی‌پاسخ ماندن اعلام آمادگی ایران برای دیدار معاونان گلایه کرده است. از جزییات پاسخ اشمید به طرف ایرانی اطلاع دقیقی در دست نیست.
آن‌گونه که از واکنش دبیرخانه‌ی شورای عالی امنیت ملی برمی‌آید این پاسخ به هر حال انتظارات ایران را برآورده نکرده است: «در این نامه نقطه نظراتی از سوی اشمید مطرح شده كه درباره برگزاری نشست معاونان و كارشناسان قبل از نشست مسكو نیست و فقط مباحثی كلی است.»
انتقاد از پاکسازی تاسیسات پارچین
به گزارش اسوشیتدپرس سخنگوی کاترین اشتون می‌گوید، اصل همکاری بر سر موضوع‌های مورد مناقشه است، نه بحث بر سر روند گفت‌وگوها. او می‌افزاید کاترین اشتون درباره‌ی این مسائل مستقیما با طرف ایرانی (سعید جلیلی، رئیس تیم مذاکره‌کننده ایران) گفت‌وگو خواهد کرد.
گفته می‌شود اشمید در نامه به باقری خواستار موضع‌گیری آشکار ایران درباره پیشنهادهای قبلی کشورهای ۱+۵ شده است. یکی از این پیشنهادها اعلام آمادگی جمهوری اسلامی برای تعلیق غنی‌سازی اورانیوم تا روشن شدن ابهام‌های فعالیت‌های هسته‌ای است.
یوکیا آمانو مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز دوشنبه (۴ ژوئن/ ۱۵ خرداد) اعلام کرد تصویرهای ماهواره‌ای نشان می‌دهد ایران در پایگاه نظامی پارچین چند ساختمان را تخریب کرده است. آژانس احتمال می‌دهد که ایران در پارچین به آزمایش‌هایی دست زده که می‌تواند در ارتباط با ساخت سلاح هسته‌ای باشد. تهران این ادعا را بی‌اساس می‌خواند اما اجازه بازدید از این تاسیسات را به بازرسان آژانس نداده است.
اتهام جاسوسی به بازرسان آژانس
یوکیا آمانو که در نشست شورای حکام آژانس سخن می‌گفت ابراز امیدواری کرد طی روزهای آینده بر سر بازدید از پارچین با مقام‌های ایران به توافق برسد. علی اصغر سلطانیه سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی در آژانس در سخنرانی خود در شورای حکام مدعی شد اتهام‌های آژانس "برمبنای اطلاعات جاسوسی بنا شده" است.
به گزاش خبرگزاری مهر سلطانیه بازرسان آژانس را متهم به تاثیر پذیری از قدرت‌های غربی و جاسوسی می‌کند: «بازرسانی که قرار بوده راستی‌آزمائی مواد هسته‌ای و دیگر تاسیسات هسته‌ای ... را انجام دهند، از سوی معدود کشورها مجبور شده‌اند در فعالیت‌های اطلاعاتی جاسوسی درگیر شوند و اطلاعات مجعولی را از سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای مشخص در خصوص اتهامات فعالیت‌هائی که در حوزه مواد هسته‌ای نمی‌گردد دریافت نمایند.»
هشدار اتحادیه اروپا در مورد وقت‌کشی
اتحادیه اروپا روز چهارشنبه، ۶ ژوئن/ ۱۷ خرداد با انتشار بیانیه‌ای از تهران خواست هرچه سریعتر توافق‌نامه‌ای را با آژانس برای راستی‌آزمایی فعالیت‌های هسته‌ایش امضا کند. یوکیا آمانو ماه گذشته پس از دیدار از تهران اعلام کرد، جمهوری اسلامی به زودی توافق‌نامه‌ای را با آژانس به امضا خواهد رساند که بر مبنای آن دسترسی بهتر بازرسان به تمام تاسیسات هسته‌ای، اسناد و افراد مرتبط با این تاسیسات میسر شود.
به گزارش خبرگزاری فرانسه اتحادیه اروپا در بیانیه‌ای که خطاب به اجلاس شورای حکام صادر شده، از تهران خواسته بدون اتلاف بیشتر وقت توافق‌نامه با آژانس را امضا کند. در این بیانیه بر اهمیت دسترسی سریع بازرسان به تمام تاسیسات هسته‌ای، از جمله پایگاه نظامی پارچین تاکید شده است. اتحادیه اروپا عدم دستیابی به توافق، به رغم گفت‌وگوهای فشرده میان تهران و آژانس را نگران‌کننده خوانده است.
امیدواری ایران به مذاکرات مسکو
نشست شورای حکام تا روز جمعه در وین پایتخت اتریش ادامه دارد. سلطانیه در سخنرانی خود در این نشست گفت: «معدود کشورهایی شورای حکام را تحت سلطه خود گرفته‌اند و از آن سوء استفاده مینمایند.» او در عین‌حال ابراز آمادگی کرد در صورت درخواست شورای حکام در مورد تمام ابهام‌های فعالیت هسته‌ای ایران توضیحات کافی را ارائه کند.
سلطانیه در بخش دیگری از اظهاراتش درخواست اتحادیه اروپا از ایران برای اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت را تحریک‌آمیز خواند و از این کشورها خواست از طرح چنین درخواست‌هایی خودداری کنند. به گزارش خبرگزاری مهر سلطانیه با تاکید بر این که جمهوری اسلامی غنی‌سازی را تعلیق نمی‌کند گفت: «ما امیدواریم طرف‌های ذیربط نسبت به توافقات انجام شده در گفت‌وگوهای استانبول ۲ بمنظور اینکه اجلاس آتی مسکو به موفقیت برسد متعهد باشند.»
تردید آمریکا در مورد توافق با ایران
همزمان با این تحولات محمود احمدی‌نژاد برای حضور در اجلاس سازمان همکاری‌های شانگهای همراه با شماری از وزیران کابینه و رئیس بانک مرکزی به چین سفر کرده است. ایران عضو رسمی این سازمان نیست و در نشست‌ها به عنوان ناظر شرکت می‌کند. ظاهرا قرار است احمدی‌نژاد در حاشیه‌ی این اجلاس با رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین نیز دیدار و گفت‌وگو کند.
سعید جلیلی دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز برای شرکت در نشست بین‌المللی امنیت سن پترزبورگ که ۱۷ و ۱۸ خرداد برگزار می‌شود راهی روسیه شد. ناظران تحرکات دیپلماتیک اخیر مسئولان ایران را بی‌ارتباط با پرونده هسته‌ای و مذاکرات مسکو نمی‌دانند. روسیه و چین به نسبت موضع نرم‌تری در برابر تهران دارند اما هر دو کشور تمام قطعنامه‌های الزام‌آور شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی را امضا کرده‌اند.
قرار است گفت‌وگوهای هسته‌ای در مسکو روزهای ۲۹ و ۳۰ خرداد (۱۸ و ۱۹ ژوئن) انجام شوند. به گزارش خبرگزاری فرانسه روبرت وود، نماینده آمریکا در آژانس روز سه شنبه، ۱۶ خرداد گفته است به آینده‌ی مذاکرات با ایران خوش بین نیست. بیانیه‌ی اتحادیه‌ی اروپا نیز نشان می‌دهد بدون انعطاف ایران دست یافتن به توافق کار ساده‌ای نخواهد بود.