1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

پایان جشنواره یک هفته‌ای مختومقلی فراغی در ایران

طاهر شیرمحمدی۱۳۹۱ اردیبهشت ۲۹, جمعه

جشنواره‌ فرهنگی مختومقلی فراغی هر سال با شرکت دهها هزار نفر به مدت یک هفته در ایران برگزار می‌شود. مختومقلی فراغی، شاعر و عارف ترکمن، حدود ۳ قرن پیش در حاجی‌قوشان، واقع در شمال ایران به دنیا آمد.

https://p.dw.com/p/14xY5
عکس: mehr

جشنواره‌ی یک هفته‌ای مختومقلی فراغی (۲۲ تا ۲۹ اردیبهشت)، شاعر و عارف ترکمن با شرکت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزیر فرهنگ و هنر ترکمنستان و دیگر مهمانان خارجی، در آق توقای، واقع در شمال گنبدکاووس پایان یافت. امسال دویست و هفتاد و نهمین سالروز تولد مختومقلی فراغی است. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران در بزرگذاشت این شاعر گفت: «‌مختومقلی فراغی مشهورترین و معروفترین شاعر ترکمن است.»

خبرگزاری مهر گزارش می‌دهد که در جشنواره‌ی یک هفته‌ای مختومقلی فراغی در شهرهای مختلف ترکمن‌صحرا هزاران نفر از مردم شرکت کردند. برگزارکنندگان مراسم برخی از این شهرها به دویچه وله گفتند «این مراسم‌ها به‌رغم دخالت‌های اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی این‌بار به صورت مردمی برگزار شد.»

مختومقلی متعلق به بشریت است

جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۰۷ کنگره‌ی بین‌المللی مختومقلی فراغی را برگزار کرد. در نخستین مراسم هفته‌ی مختومقلی در ایران، محمد خاتمی رئیس جمهور سابق ایران نیز شرکت کرده بود. وی مختومقلی را شاعری توصیف کرد که "متعلق به همه‌ی بشریت" است. محافل فرهنگی ترکمن‌های ایران در سال‌های گذشته تلاش کردند آثار این شاعر را برای ایرانیان و همچنین در خارج از مرزهای ایران معرفی کنند.

همزمان با بزرگداشت مختومقلی فراغی در ایران، امسال در شهرهای آنکارا و قونیه ترکیه، برلین و کلن آلمان و عشق‌آباد ترکمنستان نیزهمایش‌های علمی و فرهنگی برگزار گردید. مضاف برآن در آنکارا پایتخت ترکیه نیز از تندیس مختومقلی در یکی از زیباترین پارک‌های این شهر با حضور عبدالله گل، رئیس جمهور ترکیه و قربان‌قلی بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان پرده‌برداری شد. در ۱۸مه/ ۲۹ اردیبهشت امسال همزمان با ایران در این پارک مراسم بزرگذاشت مختومقلی برگزار شد که در آن جودت ییلماز، وزیر اقتصاد و توسعه ترکیه حضور پیدا کرد. مجسمه دیگری از مختومقلی فراغی نیز در شهر یوزگات، مرکز استان یوزگات ترکیه نصب شده است.

مختومقلی فراغی، شاعر ترکمن ایرانی که زادگاهش در حاجی قوشان، شمال ایران قرار دارد
مختومقلی فراغی، شاعر ترکمن ایرانی که زادگاهش در حاجی قوشان، شمال ایران قرار داردعکس: Privat

پیش از این شهرداری مسکو نیز تندیس مختومقلی را در یکی از میادین این شهرافتتاح کرد. در روز پرده برداری از تندیس وی در مسکو، برخی از شخصیت‌های فرهنگی روسیه نیز شرکت کردند.

شورای نام‌گذاری شهر تهران نیز با نامگذاری میدانی در تهران به‌ نام مختومقلی فراغی در این شهر موافقت کرده بود، اما با گذشت حدود دو سال این مسئله به فراموشی سپرده شده است.

ترجمه اشعار مختومقلی به فارسی و انگلیسی

خبرگزاری مهر می‌نویسد، شاعر ترکمن که آرامگاهش در آق‌توقای واقع شده به عنوان پدر زبان ترکمن شناخته می‌شود. اشعار این شاعر در سا‌ل‌‌های اخیر از جمله به زبان‌های فارسی، انگلیسی، روسی، آلمانی، ترکی ترجمه شده است.

دکتر یوسف آزمون مترجم اشعار مختومقلی فراغی به انگلیسی
دکتر یوسف آزمون مترجم اشعار مختومقلی فراغی به انگلیسیعکس: turkmen.se

دکتر یوسف آزمون مترجم انگلیسی اشعار مختومقلی که خود از ترکمن‌های ایران است در مصاحبه با دویچه وله خبر داد که "جمعیت دوستداران مختومقلی" را در بریتانیا تاسیس کرده است.

برگزاری همایش مختومقلی در آلمان و افغانستان

محمد صالح راسخ یلدرم، استاد دانشگاه بلخ، که در همایش علمی و فرهنگی مختومقلی در شهر کلن آلمان سخنرانی کرد، به دویچه وله می‌گوید: «مختومقلی در افغانستان یکی از مفاخر بزرگ شناخته می‌شود و همایش وی هر سال در این کشور برگزار می‌شود. در افغانستان دیوان اشعار مختومقلی را می‌توان در هر خانه‌ی ترکمن یافت.»

استاد دانشگاه بلخ افغانستان که فرهنگ ترکمنی- دری به نام "فرهنگ راسخ" نوشته، خاطرنشان می‌کند: «در همایش مختومقلی فراغی که هر سال در کابل برگزار می‌شود، رئیس جمهور افغانستان نیز پیام می‌فرستد.»

محمد صالح راسخ استاد دانشگاه بلخ از افغانستان در حین سخنرانی در مراسم علمی و فرهنگی مختومقلی در شهر کلن آلمان
محمد صالح راسخ استاد دانشگاه بلخ از افغانستان در حین سخنرانی در مراسم علمی و فرهنگی مختومقلی در شهر کلن آلمانعکس: Turkmenischer Kulturverein e. V. Köln

لزوم تدریس اشعار مختومقلی

صاحب‌نظران ترکمن با توجه به برگزاری همایش‌های علمی و فرهنگی از سوی ایران در گفتگو با دویچه وله ابراز امیدواری کردند که اشعار مختومقلی فراغی در مدارس مناطق ترکمن‌نشین ایران تدریس شود.

محافل فرهنگی ترکمن‌های ایران انتقاد می‌کنند که تندیس این شاعر در مسکو پایتخت روسیه و آنکارا، پایتخت ترکیه تابحال پرده برداری شده است، اما در تهران، پایتخت ایران حتی کوچه‌ای بنام مختوقلی فراغی نامگذاری نشده است.