جلوگیری از تصویب تحریم‌های جدید علیه ایران در سنای آمریکا
۱۳۹۱ اردیبهشت ۲۹, جمعه
روز پنجشنبه (۱۷ مه / ۲۸ اردیبهشت) سناتورهای جمهوری‌خواه مجلس سنای آمریکا از تصویب طرحی جلوگیری کردند که بر اساس آن قرار بود حلقه تحریم‌ها علیه ایران تنگ‌تر شود. هدف اصلی این طرح سخت‌تر کردن تحریم‌ها در حوزه نفت ایران بود. آنها علت این امر را نیاز به زمان بیش‌تر برای مطالعه طرح عنوان کردند.
اقدام جمهوری‌خواهان مجلس سنای آمریکا خشم نمایندگان دمکرات را برانگیخت که خواهان تصویب طرح در آستانه نشست آتی با ایران در بغداد بودند. هری رید، رئیس فراکسیون دمکرات‌ها در مجلس سنای آمریکا، به رویترز گفت: «احساس می‌کنم فریب خورده‌ام.»
اما سناتور میچ مک‌کونل، رئیس فراکسیون جمهوری‌خواهان سنا گفت که آنها پیش‌نویس طرح را در آخرین ساعات از وقت کاری چهارشنبه دریافت کرده‌اند و برای بررسی آن و حصول اطمینان از این‌که تا حد ممکن از شدت برخوردار است به زمان نیاز دارند.
به گزارش رویترز وی به رید گفت: «فکر نمی‌کنم دلیلی برای خشم وجود داشته باشد.» او بر کنار گذاشتن اختلاف‌ها و همکاری در جهت تصویب تاکید کرد.
طرح یادشده را رید در ماه مارس به سنا آورد، اما برخی از جمهوری‌خواهان آن را رد کردند. سناتورهای جمهوری‌خواه خواستار افزودن بندهایی به طرح بودند؛ از جمله این‌که شرکت‌های ارائه کننده‌ی خدمات بیمه‌ای به بخش بازرگانی ایران نیز مشمول تحریم‌ها شوند. طرح جدید حاوی پاره‌ای تغییرات و یک سرفصل کاملا جدید است. گفته می‌شود این بسته تحریمی جدید کاستی‌های تحریم‌های پیشین را برطرف می‌کند.
تحریم علیه ایران در هر دو حزب آمریکا مورد قبول است. اما تاخیر در تصویب این طرح یکی از نمونه‌های کارشکنی‌های حزبی در آستانه انتخابات ریاست‌جمهوری و کنگره محسوب می‌شود که قرار است در ماه نوامبر برگزار شود. یکی از سناتورهای دمکرات آمریکا از جمهوری‌خواهان خواست که از تصویب تحریم‌ها به عنوان «گروگان» بهره نبرند.
با این همه سناتورهای هر دو حزب اعلام کردند که همچنان انتظار دارند بسته تحریمی جدید تصویب شود، اگرچه از زمان مشخصی برای آن سخن نگفتند.
بسته‌ی تحریمی جدید در پی آن است تا هر گونه مبادلات تجاری با ایران را قطع کند. بر اساس مفاد این طرح شرکت‌های ماهواره‌ای اروپایی که به شبکه‌های دولتی جمهوری اسلامی خدمات ارائه می‌کنند، تحریم می‌شوند. این بسته همچنین دیگر خدمات‌دهنده‌ها مانند سویفت را هم از معامله با طرف ایرانی منع می‌کند. نهادهای کشورهای سوم هم از دسترسی به سیستم بانکداری الکترونیکی طرف ایرانی منع شده‌اند.
از قرار آن دسته از بانک‌های خارجی که مقدمات تراکنش‌های مالی صنایع نفت و شرکت‌های فعال در زمینه نقل و انتقال نفت ایران را فراهم می‌کنند نیز در کانون توجه بسته‌ی تحریمی جدید هستند.
مجلس نمایندگان آمریکا در ماه دسامبر نسخه شدیدتری از طرح سنا را تصویب کرد. اکنون برای ارایه نهایی طرح به باراک اوباما، رییس جمهور آمریکا، تفاوت میان این دو نسخه باید برطرف شود.
ایران همواره بیان داشته که از برنامه اتمی خود اهداف علمی صلح‌آمیز دارد اما اسرائیل، غرب و در راس آنها آمریکا این ادعا را پوششی برای دستیابی به تسلیحات اتمی ارزیابی می‌کنند.
طرح فعلی احتمالاَ بر اساس مجازات‌هایی تنظیم شده که برای شرکت‌های خارجی طرف قرارداد با ایران در نظر گرفته شده و در دسامبر به امضای ریاست‌جمهوری آمریکا رسید و حکم قانون یافت.
چنددستگی میان جمهوری‌خواهان سنای آمریکا
دو تن از مشاوران جمهوری‌خواهان مجلس سنای آمریکا در گفت‌وگو با رویترز از دمکرات‌ها به علت شکست در حل اختلاف‌ها انتقاد کردند. آنها رید را متهم کردند که گفته است در پی تصویب متفق‌القول طرح است، بی‌آنکه به نگرانی‌های جمهوری‌خواهان سنا پاسخ گوید.
بنا بر اظهارات برخی از جمهوری‌خواهان سنا، آنها به دنبال طرحی قوی‌تر از طرح فعلی بودند که در آن گزینه حمله نظامی نیز مد نظر قرار گرفته باشد.
سناتور لیندزی گراهام، درباره طرح فعلی گفت: «این تحریم‌ها خوب است. امیدوارم باعث شود دولت ایران در رفتار خود تغییر ایجاد کند، کاری که تا کنون نکرده است و فکر هم نمی‌کنم چنین کاری کند.» وی گفت: «من انتظار دارم گزینه‌های بیش‌تری را روی میز داشته باشیم.»
با این‌همه در میان جمهوری‌خواهان چند دستگی وجود دارد. سناتور جمهوری‌خواه، رند پال، در ماه مارس از تصویب این طرح جلوگیری کرد و گفت که باید در مفاد آن به صراحت اعلام شود که تصویب چنین طرحی بستر قانونی برای جنگ با ایران یا سوریه را فراهم نمی‌کند. این مساله در طرح جدید بازنگری شده و تاکید شده بود که از هیچ کجای این طرح نباید معنای جنگ‌طلبی علیه ایران یا سوریه را برداشت کرد.
تصویب قطعنامه در مجلس نمایندگان آمریکا
روز پنجشنبه در حالی مجلس سنای آمریکا برای تصویب تحریم‌های جدید به نتیجه نرسید که مجلس نمایندگان این کشور قطعنامه‌ای را تصویب کرد و در آن نسبت به خطر مسلح شدن ایران به سلاح اتمی هشدار داد و از باراک اوباما خواست تا سریعاَ به فشارهای سیاسی و دیپلماتیک علیه ایران بیافزاید.
این قطعنامه با ۴۰۱ رای موافق و ۱۱ رای مخالف تصویب شد. در آن هشدار داده شد که زمان برای جلوگیری از مسلح شدن ایران "محدود" است و باید "فشارهای اقتصادی و دیپلماتیک فزاینده و مداوم" وجود داشته باشد.
این قطعنامه همچنین هر گونه سیاستی را که بر مبنای "تحمل و محدود سازی ایران اتمی باشد" مردود دانست. این بخش از قطعنامه به سیاستی اشاره دارد که بر پایه آن ایالات متحده در دوران جنگ سرد تلاش می‌کرد تاثیرات نظام کمونیستی را در جهان محدود سازد و سیاستی مشابه در مورد ایران را مردود می‌داند.
این قطعنامه همچنین خواستار آن شد که جلوگیری از اتمی شدن ایران باید «مساله‌ای ملی و حیاتی » برای آمریکا در نظر گرفته شود.
تصویب این قطعنامه از سوی "کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل" (آیپک) مورد استقبال قرار گرفت. این در حالی‌ست که مخالفان تصویب این قطعنامه را محتمل‌تر کردن جنگ با ایران ارزیابی می‌کنند.
این قطعنامه در آستانه نشست گروه ۵+۱ با ایران تصویب شد که قرار است در ۲۳ مه در بغداد انجام شود. بسیاری از دیپلمات‌های غربی در ضمن امیدواری نسبت به نتیجه‌بخش بودن مذاکرات این نگرانی را نیز دارند که ایران از مذاکرات برای خرید وقت و دستیابی به تسلیحات اتمی استفاده کند.
اسرائیل گزینه نظامی برای جلوگیری از دستیابی به اتمی شدن ایران را موجه می‌خواند. مقامات اسرائیل به نتیجه‌بخش بودن مذاکرات با ایران امیدوار نیستند.