1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

انتقاد به رسانه‌های تحت نفوذ ایران در افغانستان

حسین سیرت/ گزارشگر دویچه‌وله از کابل / MDM۱۳۹۱ اردیبهشت ۴, دوشنبه

اداره امنیت ملی افغانستان به تازگی از وابستگی برخی رسانه‌های این کشور به ایران و پاکستان پرده برداشته است. صاحبنظران محافل مطبوعاتی نسبت به پیامدهای چنین وضعیتی هشدار می‌دهند.

https://p.dw.com/p/14jg3
عکس: AP

در افغانستان نزدیک ۱۷۰ فرستنده رادیویی، ۶۰ ایستگاه تلویزیونی و بیش از ۱۰۰ روزنامه و مجله غیردولتی مشغول به کار هستند. سخنگوی اداره امنیت ملی افغانستان به‌تازگی در یک نشست مطبوعاتی با صراحت اعلام کرده که بسیاری از این رسانه‌ها برای تامین مخارج خود از خارج کمک می‌گیرند.

این نشست در محل وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان برگزار شده است. لطف‌الله مشعل به‌طور نمونه از تلویزیون‌های "تمدن"، "شمشاد"، "کابل نیوز" و "نور" نام برده و روزنامه "انصاف" را بلندگوی یک کشور همسایه دانسته است.

به گفته این سخنگو، تلویزیون "تمدن" از یک ماه پیش تاکنون گزارش‌هایی پخش کرده که «ظاهرا به قصد روشنگری در مورد جنایات ناتو و سربازان آمریکایی در قندهار هستند. اما آشکار است که این برنامه‌ها را محافل ایرانی به منظور تبلیغات مورد نظر خود ساخته‌اند».

سخنگوی اداره امنیت ملی افغانستان افزوده که «تلویزیون تمدن در شرایط حساس کنونی این کشور می‌کوشد تا علما و روحانیون را به مخالفت با امضای پیمان استراتژیک با آمریکا برانگیزد و افکار عمومی را علیه نیروهای آمریکایی تحریک کند».

موسس تلویزیون "تمدن"، شیخ آصف محسنی، یکی از چهره‌های پرنفوذ مذهبی در افغانستان است. گردانندگان این تلویزیون در واکنش به سخنان لطف‌الله مشعل، اطلاعیه‌ای در تکذیب وابستگی به ایران پخش کرده و « دریافت سوژه به هدایت از دیگران را تنها مناسب میمون صفتان عاری از تعقل و اندیشه» دانسته‌اند.

محافل آگاه مطبوعاتی در افغانستان می‌گویند که هرگاه مقامات ایرانی علیه منافع این کشور سخن می‌گویند، تلویزیون "تمدن" به‌جای دفاع از ارزش‌ها و منافع افغانستان به حمایت از سخنان آنها و تحلیل و ترویج سیاست‌های ایران می‌پردازد. آنها همچنین تاکید می‌کنند که بیشتر فیلم‌ها و سریال‌های این تلویزیون ساخت ایران هستند و برخی مجریان آن نیز با لهجه فارسی صحبت می‌کنند.

عبدالحمید مبارز، رئیس اتحادیه ملی روزنامه‌نگاران افغانستان، به بخش دری دویچه‌وله گفته است: «در سال ۲۰۱۰ زمانی که ممانعت ایران از ورود تانکرهای سوخت به افغانستان مشکلات بسیاری برای مردم فراهم کرد، تلویزیون‌های وابسته به ایران به‌جای پوشش وضع بحرانی مردم، استدلال‌های مقامات ایرانی را پخش می‌کردند.»

***.
عکس: Ensaf

اشاره عبدالحمید مبارز به دسامبر سال ۲۰۱۰ است که ایران نزدیک ۲۰ روز جلوی عبور ۱۶۰۰ تانکر سوخت از مرز خود به افغانستان را گرفت. بیشتر این مواد سوختی از عراق خریداری شده بودند و لازم بود برای رسیدن به بازارهای محلی، از مرز ایران وارد این کشور شوند.

محمد شریف شریفی، معاون وزارت دارایی افغانستان، در آن زمان به خبرگزاری فرانسه گفته بود: «آنها رسما دلیلی برای این انسداد ارائه نکرده‌اند اما در ملاقاتی که با وابسته بازرگانی ایران در کابل داشتم، او گفت که دولت ایران معتقد است این تانکرها برای تامین نیروهای خارجی در افغانستان بوده‌اند.»

روزنامه "انصاف"

سخنگوی اداره امنیت ملی افغانستان گفته که روزنامه "انصاف" بلندگوی یک کشور همسایه است. در حالی که رسانه‌های ایرانی از رهبر جمهوری اسلامی با عناوین دیگری یاد می‌کنند، این روزنامه در نوشته‌هایی سرشار از تمجید، وی را "امام خامنه‌ای" می‌نامد.

لطف‌الله مشعل، سخنگوی اداره امنیت ملی افغانستان، تصریح کرده که روزنامه "انصاف" در یکی از شماره‌های خود از تجاوز آمریکاییان به هفت دختر افغان نوشته که خبری بی‌ا‌ساس و دروغ است.

روزنامه "انصاف" که در کابل منتشر می‌شود از جمله در مقاله‌ای نوشته که «ایجاد پایگاههای نظامی آمریکا در افغانستان حرام است». اما روزنامه "انصاف" در واکنش به سخنان بالا نوشته است: «مسئولان امنیت ملی ما فراموش کرده‌اند که روحیه مردم افغانستان بیگانه‌ستیزی است. این مساله ربطی به دیگران ندارد.»

تلویزیون "شمشاد"

این تلویزیون که برنامه‌های خود را به زبان پشتو پخش می‌کند، بینندگان زیادی در ولایات جنوبی افغانستان دارد. مسئولان اداره امنیت ملی افغانستان می‌گویند که ۱۲ پاکستانی بدون هماهنگی با وزارت امور خارجه و وزارت اطلاعات و فرهنگ افغانستان در این تلویزیون استخدام شده‌اند.

لطف‌الله مشعل گفته که تقریبا یقین دارد که این افراد با سازمان امنیت پاکستان در ارتباط هستند: «من که سخنگوی اداره امنیت ملی افغانستان هستم، خبر ندارم که آیا آنها جواز کار یا روادید دارند یا نه.»
در انتقاد از تلویزیون "شمشاد" گفته می‌شود که عمدتا افرادی را به بحث دعوت می‌کند که در حمایت از طالبان سخن می‌گویند.

اداره امنیت ملی افغانستان همچنین اعلام کرده که اتباع ایرانی در تلویزیون نور رفت و آمد دارند و سوژه اکثر برنامه‌های آن نیز از طریق ایران منتقل می‌شود.

نگرانی از تنش‌آفرینی‌های قومی و مذهبی

صدیق‌الله توحیدی، مسئول دیده‌بان رسانه‌ها در موسسه "نی" با اشاره به فعالیت پاره‌ای رسانه‌های متمایل به سیاست کشورهای همسایه افغانستان می‌گوید: « اگر به این وضع رسیدگی نشود، این رسانه‌ها به سنگرهای دشمنان مردم افغانستان مبدل می‌شوند و مردم را خانه به خانه و قوم به قوم در جنگ و منازعه خواهند انداخت.»

موسسه "نی" سازمانی غیردولتی در حمایت از رسانه‌های آزاد افغانستان است.

فهیم دشتی، روزنامه‌نگار افغان نیز می‌گوید که رسانه‌های وابسته به ایران و پاکستان بیشتر به نفع دشمنان مردم افغانستان کار کرده و آب به آسیاب این دشمنان می‌ریزند: «این رسانه‌ها تنش‌های قومی را دامن‌ می‌زنند و اذهان عامه مردم را علیه جامعه جهانی تحریک می‌کنند.»