حاشیه‌ها و جنجال‌های ورزش ایران در سالی که گذشت
۱۳۹۰ اسفند ۲۵, پنجشنبه
تعدد رسانه‌های نوشتاری و برنامه‌های پرشمار ورزشی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی که غیر از برنامه "۹۰" شکل و ساختار اغلب آنها شبیه به هم است، از جمله عواملی است که حجم حاشیه‌ها و وزن جنجال‌های ورزش ایران را همواره بالا نگه می‌دارد.
بسیاری از حاشیه‌ها هم نه از جانب رسانه‌ها که از سوی مسئولان ورزش شکل می‌گیرند. مخصوصاً افرادی که پیشینه‌ای در ورزش نداشته‌اند و به خاطر موقعیت سیاسی یا نظامی‌شان به کار گمارده شده‌اند.
ببینید: افتخارات و جنجال‌های ورزش ایران در سال ۱۳۹۰
تجربه حضور ورزش ایران در رقابت‌های رسمی نشان می‌دهد که هرگاه پیش از اعزام حاشیه‌ها بیشتر از متن بوده، آن تیم نتیجه‌ای جز ناکامی به جا نگذاشته است.
سال ۱۳۹۰ از فروردین تا اسفند آکنده از این اتفاقات بود. در این گزارش فقط به چند نمونه از آنها اشاره شده است.
ماجرای دایی و استیلی
ابقای علی دایی در سمت سرمربیگری پرسپولیس در لیگ یازدهم، حاصل نشست کمیته فنی پرسپولیس برای انتخاب و معرفی گزینه نهایی از بین حمید درخشان، حمید استیلی و علی دایی بود. دایی اما اعلام کرد که حاضر به فعالیت زیر نظر سرپرست موقت نیست و هیئت مدیره پرسپولیس باید مدیرعامل قانونی باشگاه را معرفی کنند.
کمیته فنی نیز حمید استیلی را به عنوان سرمربی جدید معرفی کرد. این تغییر و خصوصاً چگونگی انجام آن به مذاق هواداران پرسپولیس خوش نیامد. هر هفته از تعداد آنها در ورزشگاه‌ها کاسته و بر تندی شعار‌هایشان علیه حبیب کاشانی و استیلی افزوده می‌شد. در ورزشگاه‌ها سردادن نام علی دایی تبدیل به نماد اعتراض شده بود.
با برکناری کاشانی و ورود محمد رویانیان نتایج ضعیف پرسپولیس نیز تداوم پیدا کرد. تا اینکه در ماه آذر با شکست در برابر تیم استقلال در جام حذفی، سرانجام حمید استیلی از سمت خود کناره گرفت. رویانیان نیز که از ابتدای پذیرش این مسئولیت در جستجوی مربی خارجی بود، پس از مذاکره با چند مربی مشهور مثل اریکسون و دونادونی، سرانجام مصطفی دنیزلی را از ترکیه به ایران آورد.
علی دایی که با تیم راه آهن در سال ۱۳۹۰ نتایج خوبی نگرفته است، غیر از ماجرای پرسپولیس مثل چند سال اخیر درگیر نبرد لفظی با محمد مایلی کهن شد. دو طرف از همدیگر به مراجع قضایی شکایت کرده‌اند و این پرونده همچنان مفتوح است.
برکناری بر‌ترین مربی جهان
برکناری بهترین مربی تکواندوی جهان در سال ۲۰۱۱، مهمترین حاشیه ورزش‌های رزمی ایران در سال ۱۳۹۰ بود. رضا مهماندوست که خود قهرمان سابق جهان است، در خرداد ماه گفته بود: «من دو فرزند دارم که هر دو بیماری ژنتیکی دارند. یکی از آنها در آسایشگاه نگهداری می‌شود و فرزند دیگرم به لحاظ عدم استطاعت مالی در منزل است و همسرم از او پرستاری می‌کند. این در حالی است که اگر پول کافی در اختیار داشتم می‌توانستم در همان مراحل اولیه برای درمان فرزندانم اقدام کنم».
این سرمربی سپس هشدار داده بود که شاید روزی به دلیل تمام مشکلات و «بی‌توجهی‌های آزاردهنده» به یکی از پیشنهادات جواب مثبت بدهد و از ایران برود.
مهماندوست در مدت چهار سال حضور در راس تیم ملی تکواندو جمهوری اسلامی موفق شد افتخارات متعددی از جمله نشان طلای هادی ساعی در المپیک پکن و قهرمانی تیمی جهان بعد از ۴۰ سال در رقابت‌های جهانی ۲۰۱۱ آن هم در خاک کره جنوبی را کسب کند. نایب‌قهرمانی جهان در سال ۲۰۱۰، یک قهرمانی و یک عنوان نایب‌قهرمانی در جام جهانی و دو دوره مقام قهرمانی آسیا نیز از دیگر افتخارات تیم ملی ایران با سرمربیگری رضا مهماندوست است.
فدراسیون تکواندو که با انتقاد مهماندوست درباره عدم پرداخت حق و حقوقش مواجه شده بود، در اقدامی که باعث اعتراض گسترده رسانه‌های ورزشی در ایران شد، او را از سمت خود برکنار کرد.
مهماندوست هم گفت: «این یک توطئه و تراژدی بود که فدراسیون پیاده کرد تا گروه خودش را سر کار بیاورد.»
او بعداً هم از هادی ساعی انتقاد کرد و گفت: «مهدی بی‌باک مدام پشت سر من حرف می‌زد یا خود هادی ساعی. حالا که لقمه آماده هست آمده‌اند تا بخورندش. من از هادی دلگیرم چون حرمت مربی‌اش را نگه نداشت. منی که این همه به پای هادی نشستم و بزرگ‌ترین قمار زندگی‌ام را با انتخاب او برای المپیک پکن انجام دادم.»
مهماندوست به شدت از ساعی دلگیر بود و خطاب به او گفت: «یادت هست روزی که در بازی‌های آسیایی به حریف افغانی باختی؟همان جا تمام شده بودی و می‌شد بایگانی‌ات کرد اما من ریسک کردم. همه، از رئیس فدراسیون گرفته تا دبیرش، مخالف بودند و می‌گفتند هادی نمی‌تواند در المپیک مبارزه کند. ولی من پای تو ایستادم.»
به هر حال رضا مهماندوست برکنار شد و حالا تیم ملی تکواندو ایران بدون حضور او عازم المپیک لندن خواهد شد.
انتخاب وزیر ورزش و جوانان
پس از مدت‌ها تاخیر در معرفی نخستین وزیر پیشنهادی برای تصدی وزارت ورزش و جوانان، حمید سجادی از سوی محمود احمدی‌نژاد به مجلس معرفی شد اما نتوانست رای اعتماد بگیرد. رئیس جمهور نیز محمد عباسی را به عنوان سرپرست این وزارتخانه تازه‌تأسیس معرفی کرد.
در جلسه رای اعتماد، عباسی با ۱۶۵ رای موافق، ۶۱ رای مخالف و ۱۹ رای ممتنع وزیر ورزش و جوانان شد. محمد قسیم عثمانی، نماینده بوکان در مجلس شورای اسلامی، در صحن علنی گفت: «با این وزیر، دیوار ورزش ایران تا ثریا کج خواهد رفت.»
صمد فدایی، نماینده سنقر و کلیایی، هم خطاب به عباسی گفت: «آیا شما تا به حال ورزش کرده‌اید؟ رشته ورزشیتان چه بوده؟ چگونه در تشکیلاتی که نه تجربه آن را دارید و نه تخصص می‌‌خواهید فعالیت کنید؟»
عباسی اما به رغم تمام این مخالفت‌ها و پس از دو سال جنجال بر سر تشکیل وزارتخانه ورزش و جوانان به جای سازمان تربیت بدنی، عنوان نخستین وزیر ورزش در ایران را به خود اختصاص داد.
اغلب عزل و نصب‌های او در رسانه‌ها با انتقاد پیشکسوتان ورزش مواجه می‌شود. او چند بازنشسته دولتی را در مناصب مختلف به کار گمارد اما هرگاه می‌خواست فردی را برکنار کند، دلیل این امر را بازنشسته بودن او عنوان می‌کرد!
"جریان انحرافی" در ورزش
"جریان فتنه" و "جریان انحرافی" اتهاماتی هستند که برخی سیاستمداران و نمایندگان مجلس، منتقدان و مخالفان خود را به عضویت در آنها متهم می‌کنند. این گفتار در سال ۱۳۹۰ وارد ورزش ایران هم شد و افرادی که سمت خود را در فدراسیون‌های ورزشی از دست می‌دادند، "جریان انحرافی" را عامل برکناری خود می‌دانستند.
حتی یکی از دلایلی که در صحن علنی مجلس درباره عدم رای اعتماد به حمید سجادی عنوان شد، اتهام نزدیکی او به همین جریان بود؛ جریانی که اسفندیار رحیم مشایی سرشاخه آن معرفی می‌شود.
امیر حسین آیت اللهی، رئیس برکنار شده فدراسیون شنا، از جمله کسانی بود که از این ادبیات استفاده کرد. او برکناری خود را "غیرقانونی" خواند و گفت که شکایت خواهد کرد: «مشغول کار بودم که گفتند فدراسیون را ترک کن و با برخورد بسیار زننده من را از محل کارم بیرون کردند. باید فاتحه ورزش را خواند. من تا آخرین لحظه از حق خود دفاع می‌‌کنم زیرا من اولین قربانی مبارزه با جریان انحرافی در ورزش هستم.»
بسیاری از قهرمانان شنا که حاضر به همکاری با آیت اللهی نبودند، نمی‌دانستند "جریان انحرافی" یعنی چه. از جمله اقدامات انتقادبرانگیز امیر حسین آیت اللهی، تبلیغاتی بود که از طریق پیامک‌های تبلیغاتی با تیراژ انبوه ارسال می‌شد؛ مثل این پیامک: «رئیس فدراسیون شنا هنگام سفر استان زنجان مورد استقبال پرشور ده‌ها هزار نفر از علاقه‌مندانش قرار گرفت».
بسیاری از پیشکسوتان شنا که حاضر به همکاری با فدراسیون این ورزش نبودند نیز در اعتراض به عملکرد آیت اللهی استعفا دادند. رئیس کمیته شیرجه این فدراسیون در استعفانامه خود نوشته بود: «یادتان هست طبق دستور جنابعالی به درج آگهی تبریک در روزنامه با عنوان "تبریک به عنوان مرد شجاع ورزش ایران" که از طرف خودتان به خودتان بود، اقدام کردم»؟
محمدرضا یزدانی خرم نیز برکناری خود از ریاست فدراسیون کشتی را توطئه‌ای از طرف "جریان انحرافی" عنوان کرد. با این حال هیچ کدام از منتقدان اعتراضی به ریاست آرش کوشا، از خویشاوندان اسفندیار رحیم مشایی، در باشگاه سایپا نداشتند.
برکناری یزدانی خرم
برکناری رئیس فدراسیون کشتی از آن رو جنجالی شد که این رشته ورزشی در مسابقات جهانی استانبول نتایج خوبی کسب کرده بود.
محمد عباسی، وزیر ورزش و جوانان، به مجلس فراخوانده شد تا پاسخگوی پرسش‌های نمایندگان باشد. ۱۵ نفر از نمایندگان خواستار توضیحات او درباره برکنار یزدانی خرم شده بودند. آنها گفتند اگر عباسی نتواند به سوالاتشان پاسخ قانع‌کننده‌ای بدهد، او را استیضاح خواهند کرد.
در عمل اما چنین اتفاقی رخ نداد. یزدانی خرم هم به مصاحبه‌های انتقادی علیه آنچه عوامل برکناری‌اش می‌دانست، ادامه داد.
او درباره نامه سازمان بازرسی کل کشور و دوشغله بودن خود به خبرگزاری‌ها گفت: «بدون این که اسناد و مدارکم را ببینند این کار را کردند. من هم یک نامه سپاه دادم به آنها که حدود ۹ ماه جبهه بوده‌ام. یعنی می‌شوم ایثارگر. ایثارگران هم مشمول مقررات دوشغله‌ها نمی‌شود. من ایستاده‌ام و می‌خواهم در انتخابات شرکت کنم. این را هم بدانید که در ماجرای برکناری من وزیر ورزش و حمید سجادی هیچ‌کاره بودند. به آنها گفته بودند باید یزدانی‌خرم را بردارید.»
تبدیل فدراسیون‌ها به انجمن
وقتی مدیر کل دفتر امور مشترک فدراسیون‌ها از تبدیل سه فدراسیون به انجمن خبر داد، تصورش را نمی‌کرد که چنین تصمیمی با جنجالی بزرگ روبه‌رو شد. وزارت ورزش و جوانان فدراسیون‌های آمادگی جسمانی و ایروبیک، بدنسازی و پرورش اندام و کونگ فو را از فدراسیون به انجمن تغییر داد. تصمیم بر این شد که فعالیت فدراسیون‌های آمادگی جسمانی و ایروبیک در قالب انجمن و زیر نظر فدراسیون همگانی پیگیری شود. همچنین مقرر شد که فدراسیون کونگ فو تحت نام انجمن هنرهای رزمی ایرانی فعالیت کند.
فدراسیون بدنسازی و پرورش اندام هم در قالب انجمن، به عنوان زیر مجموعه فدراسیون انجمن‌های ورزشی به فعالیت خود ادامه دهد.
گفته شد که این طرح در راستای کوچک‌سازی، تجمیع امکانات، سرویس‌دهی بیشتر و بهینه به ورزشکاران، مربیان و مخاطبان این رشته‌ها و همچنین به منظور نظارت دقیق‌تر، پس از بررسی و جلسات متعدد کار‌شناسی اتخاذ شده است.
در پی اعلام این خبر جمع پرتعدادی از پیشکسوتان و قهرمانان این رشته‌های ورزشی در مقابل ساختمان وزارت ورزش تجمع کردند. آنها این اقدام وزارتخانه را توهین به رشته‌های خود می‌دانستند. شبکه خبر صداوسیما نیز با پوشش این رویداد از بینندگانش خواست تا دیدگاه خود را با پیامک ابراز کنند. اکثر پیامک‌های رسیده حاکی از مخالفت مردم با تصمیم وزارت ورزش بود.
منتقدان طرح می‌گفتند وقتی این رشته‌ها انجمن بودند و به فدراسیون تبدیل شدند، همین دلایلی عنوان شده بود که حالا برای تغییر عنوان از فدراسیون به انجمن عنوان می‌شود.
مسئولان وزارت ورزش و جوانان هم برای کاستن از حجم انتقادات، در برنامه‌های مختلف صداوسیما حاضر شدند یا از طریق ارتباط تلفنی، تصمیم این وزارتخانه را کاملاً مثبت و کار‌شناسی‌شده عنوان کردند.
شیث و نصرتی
ماجرای شیث و نصرتی، جنجال شماره یک ورزش ایران در سال ۱۳۹۰ بود. ماجرای بی‌سابقه‌ای که در بازی پرسپولیس و داماش گیلان از هفته یازدهم لیگ بر‌تر فوتبال ایران رخ داد.
مسابقه به برتری ۳-۲ پرسپولیس انجامید اما نتیجه‌اش فراموش شد و حواشی‌اش چنان بازتابی پیدا کرد که در رسانه‌های بین المللی نیز انعکاس چشمگیری داشت.
ویدئوی شادمانی پس از گلزنی پرسپولیسی‌ها در شبکه‌های اجتماعی تکثیر شد. کمیته انضباطی باشگاه فوتبال پرسپولیس برای این دو، مجازات‌هایی تعیین کرد. این کمیته ابتدا محمد نصرتی را تا اطلاع ثانوی محروم کرد و برای شیث رضایی نیز دو جلسه محرومیت در نظر گرفت.
به گفته محمود سالارکیا، رئیس کمیته انضباطی باشگاه پرسپولیس، هر دو بازیکن به کسر ۱۵ درصد مبلغ قرارداد نیز محکوم شدند. اما در ادامه و با واکنش منفی افکار عمومی به ابعاد این ماجرا، میزان محرومیت هر دو بازیکن نیز افزایش یافت.
ماجرا از این قرار بود که در بازی پرسپولیس و داماش گیلان که با برتری تیم پرسپولیس پایان یافت، بازیکنان پرسپولیس هنگام شادمانی در لحظات پس از به ثمر رساندن گل، مرتکب حرکاتی شدند.
شیث رضایی که در دوران سرمربیگری افشین قطبی و علی دایی نیز از این تیم اخراج شده بود، حکم اخراج خود را برای سومین بار دریافت کرد.
مدیرعامل پرسپولیس نیز با تایید حکم اخراج رضایی، از جریمه ۳۰۰ میلیون تومانی او خبر داد. محمد نصرتی نیز ۲۵۰ میلیون تومان جریمه و تا نیم فصل (برای پنج بازی) از باشگاه اخراج شد. اما فدراسیون فوتبال محرومیت سنگین تری برای شیث رضایی در نظر گرفت و او را تا پایان فصل محروم کرد.
نصرتی با پایان محرومیتش در لیگ بر‌تر مقابل مس کرمان و لیگ قهرمانان آسیا مقابل الهلال به میدان رفت. شیث رضایی نیز در آخرین ماه از سال ۱۳۹۰، در لیگ قهرمانان آسیا مقابل الهلال عربستان بازی کرد.
MR/JF