درخواست سازمان ملل از ایران برای توقف صدور احکام اعدام

به گزارش خبرگزاری فرانسه٬ این اطلاعات از خلال گزارش جامع دکتر احمد شهید٬ گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل به‌دست آمده است. این گزارش‎ قرار است روز دوشنبه (۱۲ مارس/ ۲۲ اسفند) به‌صورت رسمی در شورای حقوق بشر سازمان ملل ارائه شود تا نمایندگان کشورهای مخالف و موافق به ابراز نظر درباره آن بپردازند.

احمد شهید در این گزارش با تأکید بر فوریت موضوع اعدام‌ها٬ از دولت ایران خواسته است که ضمن تجدیدنظر در روند صدور احکام اعدام و مرگ٬ افرادی که جرایم‌شان با استانداردهای حقوق بین‌المللی برای «جرایم سنگین» هم‌خوانی ندارد را از «اشد مجازات» معاف کند. به گفته او جرایم مرتبط با تجارت و قاچاق مواد مخدر بر اساس استانداردهای حقوق بین‌المللی جزو «جرایم سنگین» به حساب نمی‌آید و صدور حکم اعدام برای متهمان این پرونده‌ها ناعادلانه است.

گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل برای ایران همچنین با اشاره به افزایش نگران‌کننده و هشداردهنده اعدام‌ها در این کشور از سال ۲۰۰۳ میلادی، از دولت و مقامات جمهوری اسلامی ایران خواسته است که علاوه بر متوقف کردن صدور حکم اعدام و مجازات مرگ٬ در همه مراحل دادرسی اجازه دسترسی به حقوق قانونی متهم را فراهم کنند.

به گفته او٬ تهران همچنین باید هرچه سریع‌تر تلاش‌هایی جدی برای توقف کامل اعدام مجرمان زیر سن قانونی را آغاز و از صدور احکام برای این دسته از مجرمان خودداری کند.

آقای شهید نسبت به شیوه‌های اعدام در ایران نیز به شدت ابراز نگرانی کرده و از مقامات جمهوری اسلامی خواسته روش‌های بدوی اجرای مجازات مرگ٬ نظیر سنگسار را متوقف کنند. او تاکید کرده که هیچ شکلی از روابط نامشروع میان انسان‌ها بر اساس تعاریف حقوقی بین‌المللی جزو «جرایم سنگین» محسوب نمی‌شود.

«حاکمیت قانون»؛ ضرورتی فراموش‌شده در جمهوری اسلامی

گزارش جامع ۳۶ صفحه‌ای احمد شهید درباره وضعیت حقوق بشر در ایران٬ که روز دوشنبه در شورای حقوق بشر سازمان ملل٬ مستقر در ژنو٬ ارائه خواهد شد٬ هفته گذشته پس از چند ماه بررسی مستمر٬ منتشر شد. او در این گزارش٬ از این‌که مقامات جمهوری اسلامی  اجازه سفر و بازدید رسمی او را صادر نکردند٬ ابراز تاسف کرده و آن را نشانه‌ای از هراس مقامات ایرانی از نظارت جامعه جهانی خوانده است.

احمد شهید برای تدوین این گزارش با بسیاری از سازمان‌های غیردولتی و فعالان اجتماعی و مدنی و کنشگران سیاسی ایرانی گفت‌وگو کرده و با بسیاری از قربانیان نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی در تماس بوده است. او در ماه نوامبر و دسامبر ۲۰۱۱ برای ملاقات با چهره‌های ایرانی فعال در عرصه‌های گوناگون سیاسی٬ فرهنگی و اجتماعی٬ به فرانسه٬ آلمان و بلژیک سفر کرد.

بخوانید: گفت‌وگوی اختصاصی دویچه‌وله با احمد شهید: «انکار نقض حقوق بشر در ایران٬ نشانه وخامت اوضاع است»

آقای شهید می‌گوید با ۸۰ نفر از قربانیان و شاهدان نقض حقوق بشر در ایران مصاحبه کرده است. گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل برای ایران می‌گوید اطلاعاتی جمع‌آوری کرده که نشانگر «الگوی خیره‌کننده‌ای از نقض حقوق اساسی تضمین‌شده در قوانین بین‌المللی» است.

در گزارش احمد شهید به‌تصریح آمده که «حاکمیت قانون به‌عنوان ابزاری برای حفاظت از حقوق اساسی بشر» در ایران به‌صورت سیستماتیک نقض می‌شود و ناقضان حقوق بشر در ایران در برابر محاکم قضایی مصونیت دارند و با سرکوب و محدودیت‌های گسترده اعمال‌شده از سوی حاکمیت٬ عملا امکان نظارت افکار عمومی بر سیاست‌ها و اقدامات قوه قضاییه از بین رفته است.

او در این گزارش تاکید کرده که «جمهوری اسلامی ایران چارچوب قانونی بدوی و نیز کم‌ترین ابزارها را برای ترویج احترام به حقوق بشر در اختیار دارد.» به گفته او وضعیت زندان‌ها و بازداشتگاه‌های ایران «از حداقل استانداردهای اعلام‌شده از سوی سازمان ملل هم پایین‌تر است.»

خلاصه‌ای از مهم‌ترین نکات مطرح‌شده در گزارش احمد شهید را اینجا بخوانید: «گزارش تازه احمد شهید از نقض حقوق بشر در ایران»

جمهوری اسلامی: «احمد شهید مامور آمریکاست»

مقامات جمهوری اسلامی که هرگز مجوز ورود احمد شهید به ایران را صادر نکردند٬ در واکنش به انتشار متن گزارش گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل٬ او را «عامل و مأمور آمریکا» خوانده و گفته‌اند او در این گزارش «دروغ‌های مخالفان ایرانی را منعکس کرده است.»

پیش‌تر صادق لاریجانی٬ رئیس قوه قضاییه ایران نیز گزارش احمد شهید را «سراسر کذب» خوانده بود. جواد لاریجانی٬ رئیس ستاد حقوق بشر و سرپرست هیات اعزامی ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل نیز گفته بود: «تنها با صرف پنج دقیقه وقت می‌توانیم دریابیم که گفته‌های احمد شهید همان گفته‌های وزیر خارجه آمریکاست.»

دکتر عبدالکریم لاهیجی٬ از فعالان سرشناس حقوق بشر٬ در گفت‌وگو با دویچه‌وله تصریح کرد با توجه به آنچه در گزارش احمد شهید آمده٬ مقامات جمهوری اسلامی چاره‌ای جز انکار آن ندارند.

مصاحبه با دکتر عبدالکریم لاهیجی را اینجا بخوانید: «راه ندادن احمد شهید٬ مهم‌ترین دلیل نقض حقوق بشر است»

شورای حقوق بشر سازمان ملل در روزهای آینده درباره سرنوشت مأموریت احمد شهید تصمیم‌گیری خواهد کرد. ماموریت یک‌ساله او اکنون به پایان رسیده است. مقامات ایرانی تاکنون تلاش بسیاری کرده‌اند که از تمدید ماموریت گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر ایران جلوگیری کنند.

EN/SB