موافقت مشروط ایران با بازرسی تاسیسات پارچین
۱۳۹۰ اسفند ۱۶, سه‌شنبه
روز دوشنبه (۶ مارس/ ۱۶ اسفند) یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حاشیه‌ی نشست شورای حکام در وین در کنفرانسی خبری نگرانی جدی خود را در رابطه با ابعاد نظامی احتمالی برنامه‌ی هستهای ایران تکرار کرد.
آمانو گفت، بر اساس اطلاعات موثقی که در اختیار او قرار گرفته، فعالیت‌هایی که در گذشته نگرانی آژانس را برانگیخته بودند، در تاسیسات نظامی پارچین ادامه دارند.
یک روز پس از اظهارات آمانو، خبرگزاری ایسنا بیانیه‌ای از نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در وین منتشر کرد. در این بیانیه ضمن اشاره به این که ایران دو بار در سال ۲۰۰۵ اجازه‌ی بازرسی از تاسیسات پارچین را داده، آمده است: «با توجه به این واقعیت که پارچین یک سایت نظامی است دسترسی به سایت یک فرآیند زمان‌بر است و به طور مکرر نمی‌توان اجازه داد. در پرتو این سابقه و بر اساس اینکه از آژانس خواسته شده است همه مسائل مربوطه را هم‌چون آزمایش‌های هیدرودینامیک را با هم یکی کند، متعاقبا یک‌بار دیگر اجازه دسترسی داده خواهد شد. این فرآیند می‌تواند به طور واضح در زمانی که توافق بر روی مدالیته حاصل شد، شروع شود.»
در بیانیه‌ی مذکور همچنین تاکید شده که «جمهوری اسلامی ایران قبلا برای کار با آژانس به طریقی حرفه‌ای برای حل و فصل ادعاهای باقی‌مانده، با هدف اینکه به افکار عمومی جهان ثابت شود که فعالیت‌های هسته‌یی‌اش صرفا برای اهداف صلح‌آمیز است، تصمیم خود را اتخاذ کرده است. »
ایران از کلیه‌ی کشورهای عضو آژانس خواسته است، «از این فرآیند حمایت کنند و از هرگونه اقدامی که باعث تضعیف فضایی که برای پیگیری یک نتیجه موفقیت‌آمیز مورد نیاز است، اجتناب کنند».
ساعاتی پس از انتشار بیانیه‌ی نمایندگی دائم ایران در آژانس، گروه ۱+۵ (آمریکا، بریتانیا، چین، روسیه، فرانسه و آلمان) اعلام کرد که آماده است، مذاکرات هستهای با ایران را ادامه دهد. آخرین دور مذاکرات این گروه با ایران ژانویه۲۰۱۱ در استانبول برگزار شد که بدون نتیجه به پایان رسید.
هشدار دیپلمات‌های اروپایی
جمهوری اسلامی در ماه فوریه با نوشتن نامه به کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، آمادگی خود را برای انجام مذاکرات هستهای اعلام کرده بود. اما کشورهای غربی نگرانی آژانس بین‌المللی انرژی هستهای در رابطه با فعالیت‌های هستهای ایران را جدی گرفته و به پیشنهاد ایران برای مذاکره پاسخ ندادند.
آژانس بین‌المللی انرژی هستهای در پائیز گذشته خواهان بازید از تاسیسات پارچین شده بود. این درخواست پس از انتشار گزارش آژانس ارائه شد که در آن گفته می‌شد برنامه‌ی هستهای ایران ممکن است اهداف نظامی داشته باشد. در همین گزارش آمده بود که در مجمتع پارچین انفجار‌هایی با قدرت بالا صورت گرفته است که می‌توانند نشانه‌ی آزمایش‌های مخفی باشند.
تهران درخواست آژانس برای بازرسی تاسیسات پرچین را رد کرد. بازرسان آژانس نیمه‌ی اول ژانویه ۲۰۱۲ به تهران رفتند اما تنها موفق شدند از فضای سبز اطراف پارچین نمونه‌برداری کنند. در سفر دوم هیئت کارشناسی آژانس به ایران نیز تقاضای بازرسان برای بازدید از پارچین رد شد.
روز ۶ اسفند (۲۵ فوریه) اسماعیل کوثری، نایب رئیس کمیسیون امینت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد که تحت شرایط فعلی به آژانس اجازه‌ی بازدید از پارچین داده نخواهد شد. او با اشاره به زمان ساخت سایت پارچین و فعالیت‌های وزارت دفاع در آن جا گفت: «فعالیت‌های وزارت دفاع در پارچین هیچ ارتباطی با برنامه‌های هسته‌یی ندارد.»
کوثری در عین حال تاکید نمود که اگر آژانس با برنامه‌های هستهای همه کشورها، از جمله اسرائیل و آمریکا رفتاری یکسان داشته باشد «ایران نیز اجازه بازدید از سایت پارچین را می‌دهد و مشکلی در این رابطه ندارد.»
کارشناسان معتقدند که توافق مشروط ایران با بازرسی از تاسیسات پارچین توسط آژانس، نشانه‌ی دیگری برای علاقمندی این کشور به ادامه‌ی مذاکرات هستهای است.
اشپیگل آنلاین به نقل از دیپلمات‌های اروپایی می‌نویسد که به احتمال زیاد ایران پیش از بازرسی نمایندگان آژانس کلیه‌ی نشانه‌های فعالیت هستهای در پارچین را از بین خواهد برد.
FP/SI