آمریکا اسناد فوق سری جنگ ویتنام را علنی کرد
۱۳۹۰ خرداد ۲۴, سهشنبهپرونده اسناد مربوط به جنگ ویتنام، عنوان رسمی "پژوهشی پیرامون مناسبات آمریکا و ویتنام در فاصله سالهای ۱۹۴۵ تا ۱۹۶۷" را بر روی جلد خود دارد. مدارک و شواهد موجود در این پرونده توسط وزیر دفاع وقت آمریکا، رابرت مکنامارا و به سفارش رییس جمهور وقت ایالات متحده، لیندون جانسون تنظیم و تدوین شدهاند.
بخشی از این اسناد نخستین بار در تابستان سال ۱۹۷۱ در نشریه "نیویورک تایمز" منتشر شد. یکی از کارکنان دولت آمریکا به نام دانیل السبرگ، از این مدارک کپی گرفته و آنها را به این روزنامه داده بود. السبرگ که دو سال در سفارت آمریکا در ویتنام شاغل بود، بعدها فعال جنبش صلح و تحلیلگر مسائل نظامی شد و طرحی برای خروج آمریکا از ویتنام ارائه داد.
از روز دوشنبه ۱۳ ژوئن، پرونده کامل این اسناد در مرکز آرشیو ملی آمریکا و کتابخانههای جاناف کندی، لیندون جانسون و ریچارد نیکسون، روسای جمهوری وقت ایالات متحده در زمان جنگ، در دسترس عموم قرار گرفته است. حجم واقعی این اسناد به ۴۸ کارتن کاغذ در قطع استاندارد میرسد که در تبدیل دیجیتالی، حدود شش گیگابایت شدهاند.
در اسناد اسکن شده میتوان دید که محتوای نامهها و مدارک با ماشین تحریر تایپ شده و یادداشتها و توصیههایی با قلم در حواشی آنها نوشته شدهاست. کلیه هفت هزار ورق این پرونده، مهر " فوق سری " را بر خود دارند. علاقمندان اسناد جنگ ویتنام میتوانند اطلاعات مندرج در سایت "آرشیو ملی" را روی کامپیوترهای شخصی خود نیز پیاده کنند.
این اسناد سری دقیقا در همان روز انتشار در نیویورک تایمز در چهل سال قبل به دید عموم گذاشته شدند. چاپ این اسناد در این نشریه، مردم آمریکا را از اطلاعات نادرست وزارت دفاع در زمینه جنگ ویتنام و متحدان ایالات متحده مطلع کرد و مدخلی بر پایان جنگ و آغازی بر افول نیکسون شد.
پیگیری خیانت افشاگران اسناد محرمانه
دولت نیکسون به دانیل السبرگ اتهام خیانت به کشور را زد اما در اثبات این اتهام و مجازات وی ناکام ماند. دولتهای بعدی آمریکا نیز موفق نشدند چنین مهری به مخالفان جنگ یا مخالفان سیاستهای پنتاگون بزنند. اما باراک اوباما با تهدید افشاگران اسناد فوق سری دولتی به سختترین پیگیریهای حقوقی، نشان داد که در رویارویی با "خیانتکاران امنیتی" از سلف خود جرج بوش، سختگیرتر و قاطعتر است.
اوباما تاکید کرده که افشای اسناد محرمانه دولتی در حالی که ماموران برای حفظ آنها قسم خوردهاند، خطایی مضاعف است و کیفری سختتر خواهد داشت.
جودیت ارلیش، کارگردان فیلم مستند " خطرناکترین مرد آمریکا" درباره سخنان اخیر اوباما، به روزنامه "گاردین" گفته که وی «بدترین رییس جمهور آمریکاست.» فیلم یاد شده که در سال ۲۰۰۹ نامزد دریافت اسکار بهترین فیلم مستند بود، در باره دانیل السبرگ، افشاکننده اسناد پنتاگون ساخته شده است.
تازههای اسناد جدید
هر چند روشن نیست که مدارک ارائه شده رسمی پیرامون جنگ ویتنام، اطلاعات تازهای در بر داشته باشند، اما افکار عمومی از انتشار اسناد کامل پرونده جنگ ویتنام پس از ۴۰ سال استقبال کرده است.
بسیاری میگویند که اقدام بایگانی اسناد ملی آمریکا در انتشار اسناد چهل ساله پنتاگون میتواند در زمینه شفاف سازی و افشاگری دولت وقت ایالات متحده حتی از ویکیلیکس نیز پیشی گیرد.
اما خود دانیل السبرگ گفته که انتظار ندارد در میان هفت هزار صفحه سند منتشر شده، مدرک قابل توجهی باشد که پیش از این به آگاهی مردم نرسیده است. وی در گفتگو با "نیویورک تایمز" تاکید کرده که حساسیت دولتها نسبت به افشای اسناد محرمانه، ربطی به نظامهای دیکتاتوری یا دمکراتیک ندارد و این حساسیتها در آمریکا از چهل سال قبل حتی شدیدتر نیز شدهاند.
MDM/FW