Biennale w Wenecji. Aktualne, polityczne, barwne

Pawilon Armenii znajduje się na wyspie San Lazzaro Degli Armeni na lagunie przed Wenecją. Tu znajduje się także klasztor i centrum kultury ormiańskiej. To miejsce przypominać ma o rzezi Ormian dokonanej przez Turków przed stu laty. Z 15 prezentujących tu swe prace artystów Melik Ohanian wybrał sobie miejsce przed drzwaimi.

W 2013 r. Irina Nakhova otrzymała najwyżej dotowaną rosyjską Nagrodę Kandinskiego. Gigantyczna głowa pilota myśliwca jest częścią prezentacji o czytelnej wymowie politycznej. Pomieszczenie jest całe w czerwieni i zieleni, symbolicznych barwach rewolucji i pierestrojki. W dniu otwarcia do rosyjskiego pawilonu weszły "zielone ludziki", aktywiści w mundurach moro, twierdząc, że są tu "na wakcjach".

W pawilonie włoskim Marzia Migliora zrobiła instalację z kolb kukurydzy. Wszechstronna artystka wykorzystuje w swoich pracach różne techniki: fotografię, wideo, dźwięk, performance i rysunek. Ta praca jest oszczędna w wyrazie i symboliczna.

Japonka Chiharu Shiota pracuje w małej pracowni w Berlinie - i na całym świecie. Włóczka jest jej znakiem markowym: plecie z niej sukienki, łóżka, buty, nożyczki, a czasami nawet samą siebie. Wspomnienia, ojczyzna, strach, narodziny i śmierć to uniwersalne tematy ludzkości, inspirujące ją do działań. Pajęczynową instalację można obejrzeć w pawilonie japońskim.

Pawilon argentyński należy do 81-letniego rzeźbiarza Juana Carlosa Distéfano, który jest jednym z najbardziej znanych rzeźbiarzy Ameryki Południowej. Prawie wszystkie jego prace pokazują sponiewierane, pełne cierpienia ludzkie ciała, fizyczny ból i przemoc. Jest to wyraźne nawiązanie do okresu dyktatury, jaki przeżyła Argentyna i do elementów biblijnych.

Nie jest to pierwszy występ na weneckim Biennale tureckiego twórcy filmowego i artysty Kutluga Atamana; pierwszy raz gościł tu w 1999 r. W swoich filmach przenosi on widzów w inny świat, przesycony barwami. Podobne działanie ma instalacja z błyszczących kryształów, pozwalająca oddać się marzeniom.

Najpierw widzowie muszą przejść przez podwórko pełne gałęzi i brudu, by dotrzeć do swego rodzaju jeziora z plastikowej folii, wypełnionej płynem cielistego koloru. Podkład dźwiękowy stanowi szum z komputerowo sterowanego urządzenia. Pamela Rosenkranz sugeruje w tej instalacji relacje między ludźmi a sztucznymi tworzywami. Na próżno szukać tu alpejskiej idylli.

W pawilonie holenderskim można nabawić się kataru siennego. Herman de Vries oddaje hołd dziełu stworzenia instalacjami z kwiatów, trawy, kamieni, próbek ziemi z Włoch i autoportretem "jak go Pan Bóg stworzył". Instalację uzupełnia zdanie napisane węglem na ścianie: "All ways to be to be ways to be to be ".

Australijska artystka Fiona Hall w czarnym pomieszczeniu i czarnych gablotach prezentuje maski i inne obiekty jakby rodem z gabinetu osobliwości czy muzeum przyrodniczego. Instalacja "Wrong Way Time" powstała we współpracy z aborygenkami.

W niemieckim pawilonie wyraźnie czuje się krytyczne nastawienie do współczesnych czasów. Pięciu artystów porusza w swoich pracach temat uchodźców, bezrobocia i wszechwładzy cyfrowych mediów. Wszystkie prace to premierowe pokazy; powstały specjalnie na weneckie Biennale.

Niemiecka malarka Katharina Grosse nie ogranicza się tylko do płótna: z kolorem wychodzi poza ramy obrazów szerokim gestem malując także na ścianach, fasadach, ulicach. W Arsenale całą halę wypełniła gruzem i pokryła go farbami.

Wypędzenia i przesiedlenia po II wojnie światowej to temat projektu artystycznego "Dispossession". Na wystawę kuratorzy zaprosili artystów z Polski, Niemiec i Ukrainy. Po stronie niemieckiej partnerem jest Kunsthaus Dresden, po stronie ukraińskiej Urząd Miasta Lwowa – wylicza Michał Bieniek, polski kurator projektu.