Asya’da Rusya-Hindistan ittifakı

Hindistan ve Rusya'nın sivil nükleer anlaşma imzaladığı bildirildi. Anlaşmanın, Yeni Delhi'de bulunan Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ile Hindistan Başbakanı Manmohan Singh arasında imzalandığı kaydedildi.

Rusya bu anlaşma kapsamında, Hindistan'da 4 nükleer reaktör inşa edecek.

Singh bu anlaşmayı, nükleer enerji alanında Rusya ile yeni bir dönüm noktası olarak değerlendirdi.

ABD ile Hindistan arasında bu yılın başında varılan tarihi nükleer anlaşma, Yeni Delhi'nin diğer ülkelerle nükleer ticaret yapmasının yolunu açmıştı.

Uzayda işbirliği anlaşması

Hindistan ve Rusya, sivil nükleer işbirliğine ilaveten uzaya insanlı seyahat alanında işbirliği öngören bir anlaşma imzaladı.

Soğuk Savaşın iki eski müttefiki arasında imzalanan anlaşma, Rusya'nın 2013'te uzaya bir Hintli astronot ve 2015'te de mürettebatı tamamen Hintli astronotlardan oluşan bir misyon göndermesini öngörüyor.

İki ülke daha önce, Moskova'nın Tamil Nadu eyaletinde Rusya tarafından yapılan Kudankulam santraline ilave 4 reaktör daha inşa etmesini öngören bir anlaşma da imzalamıştı.

Bu anlaşmalar, Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev'in yarın sona erecek Hindistan ziyareti sırasında Yeni Delhi'de imzalandı.

Fransa ile Eylül ve ABD ile Ekimdeki anlaşmaların ardından Rusya, Hindistan'ın sivil nükleer alanda işbirliği anlaşması imzaladığı üçüncü ülke oldu.

Rusya-Hindistan ilişkileri, Sovyetler Birliği döneminden beri yakınlığını koruyor. 1950’li yıllarda Rus sinemalarında gösterilen Hint filmleri, savaş sonrasında zor günler geçiren Rus halkının günlük hayatına renk katıyordu. Sovyetler Birliği ve Hindistan arasında sadece kültürel düzeyde kalmayan sıcak ilişkiler, Soğuk Savaş döneminde de sürdü. 1971 yılında, Pakistan ile Hindistan arasındaki üçüncü savaşta, Sovyetler Birliği, Pakistan ve müttefiki ABD’le cephe alarak, Hindistan’dan taraf oldu.

Hindistan askeri malzemelerini Rusya’dan alıyor

Günümüzde de, Hindistan askeri malzemelerinin yüzde 70’ini Rusya’dan sağlıyor. Yeni Delhi hükümeti, askeri giderler için 2012 yılına kadar yaklaşık 10 milyar dolarının harcanacağını hesaplıyor.

Almanya’daki Bonn Üniversitesi’nden siyaset bilimci Prof. Gerhard Simon, Hindistan’ın seçenekleri gözden geçirmek için zamanı olduğunu belirtiyor: “Hindistan, küçük büyük, tüm komşuları tarafından işbirliği için istenen bir ülke konumunda olmanın rahatlığı içinde. Ancak Rusya’nın da dahil olduğu bu ülkeler, ortaklığa tek aday olmadıklarını göz önünde bulundurmak zorundalar.”

Soğuk Savaş dönemindeki güç oyununda Hindistan Rusya’nın, Pakistan ise ABD’nin müttefiki olarak bilinirdi. Günümüzde ortaya çıkan uluslararası terör tehdidi bu eski ittifak bağlarını güçlendirmiş görünüyor. ABD’nin teröre karşı savaşında Pakistan’ın oynadığı önemli rol buna bir örnek. Rusya da Güney Asya’daki eski müttefiki Hindistan ile özel ilişkilerini sürdürmek istiyor.

Köklü ilişkiler

İki ülke arasında iyi ilişkiler kökleşmiş, gelenek haline gelmiş durumda. Sovyetler Birliği döneminde, özellikle de 60‘lı ve 70‘li yıllarda Rusya, Amerika tarafından desteklenen Pakistan’a karşı Hindistan’a destek olmuştu. Soğuk Savaş döneminin ardından Hindistan güvenlik politikaları konusunda ABD ile yakınlaşmaya başladıysa da Moskova yönetiminin bu temel tutumunda bir değişme olmadı.

Rus dış politikasında Hindistan hala önemli bir yere sahip. Resmi Rus dış politikası, Hindistan’ı çok kutuplu dünya düzeninde önemli bir ortak olarak görüyor. Bu anlaşılabilir bir durum. Çünkü Hindistan, dünya nüfusunun yaklaşık beşte birini barındıran bir ülke. Putin birkaç hafta önce yaptığı bir açıklamada ABD, AB, Çin, Japonya, Güney Afrika ve Brezilya’nın yanında Hindistan’ı da dünya medeniyetinin bir kutbu olarak nitelendirmişti.

Ancak 90‘lı yılların sonunda Rus Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yevgeni Primakov’un ABD’ye karşı Rus - Hint - Çin ittifakı oluşturmaya çalıştığı dönem de geride kaldı. Hindistan ve Rusya bu konu benzer çıkarlara sahip olsa da, Rusya bu tür bir ittifak için gerekli kaynaklara sahip olmadığını anlamış olsa gerek.

Ortak çıkarlar

Rusya da Hindistan da toprak bütünlüklerinin İslami terörün tehdidi altında olduğunu düşünüyor. Hindistan Keşmir’de, Rusya Çeçenistan’da. Bu temel, iki ülkenin ortak bir siyasi söylem geliştirmesini de kolaylaştırıyor. İki ülkenin ortak çıkar alanlarından biri de nükleer işbirliği ve silah ticareti. Hindistan yıllardır ordusunu Sovyet Su-30 savaş uçakları, T-90 tankları ve Akula-II tipi yüksek teknolojili nükleer denizaltılarla donatıyor.

Hindistan, Rus silah ihracatının yaklaşık beşte birini satın alan ülke olarak Çin’in yanında Rus silah sanayiinin en önemli müşterilerinden biri.