Almanya'da Afrika esintileri

Mainz Üniversitesi Afrika Araştırmaları ve Etnoloji Enstitüsü'nün sahip olduğu koleksiyonunun Almanya’da bir benzeri bulunmuyor. Soul, reggae, hiphop, jaz ve özellikle de pop tarzında Afrika’nın güneyine ait müziklerinin olduğu 10 bin plak, kaset, cd, dvd bulunuyor. Şarkıcı Fatoumata Diawara’nın geçtiğimiz yıl popüler olan şarkısı gibi günümüzün müzikleri de arşivde yer alıyor.

Wolfgang Bender başlattı

Etnolog Wolfgang Bender, 1991 yılında koleksiyon için ilk plakları toplamaya başlamış. Zaman içinde arşivi zenginleştiren Bender’e araştırmacılar da Afrika’dan getirdikleri müzikleri hediye etmeye başlamış. Üniversitenin arşivinden son iki yıldır etnolog Hauke Dorsch sorumlu. Batı Afrikalı Dorsch aynı zamanda profesyonel şarkıcı, yazar ve enstrüman çalıyor. Hauke Dorsch, arşivin oluşturulmaya çalışıldığı ilk zamanları şöyle anlatıyor:

"Wolfgang Bender'in Radio France Internationale’nin arşivini satın alması gerçekten de çok büyük bir adım oldu. Ancak bu epey sonra gerçekleşti. Yani Radio France Internationale’nin artık yalnızca dijital bir arşive sahip olmaya karar vermesi ve tüm plaklarından vazgeçmeyi göze almasından sonra. İşte bu koleksiyonun gerçekten çok büyüdüğü ve zenginleştiği dönem oldu."

Arşivde yer alan taş plakların bazıları 1940’lı yıllardan kalma. Çoğu Gana, Kenya ya da Tanzanya kaynaklı.. Tanzanya’da konuşulan Svahili dilindeki bu şarkı Darüsselam kentinden.

Mainz Üniversitesi'nde ünlü veya pek bilinmeyen müzisyenlerin müzikleri arşivlenirken, etnologların çalışmaları da dikkate alınıyor. Etnologların Afrika’da yaptıkları araştırmalarda duyup kaydettikleri müzikler de üniversitenin arşivine ekleniyor. Örneğin bir araştırmacının Nijerya’nın Kano kentinden getirdiği bu ‘Hausa diline övgü' adlı şarkı gibi.

Özel konum

Üniversitenin öğrencileri Afrika müziklerine ait arşivde inceleme ve araştırma yapabiliyorlar. Ayrıca Hauke Dorsch her dönem öğrencilerine seminerler veriyor. Ancak müfredatta müziğin yanında Afrika literatürü ve filmleri de yer alıyor. Hauke Dorsch:

"Biz Mainz’da gerçekten de özel bir konumdayız. Çünkü enstitü, Afrika müzikleri arşivinin yanında Jahn kütüphanesine de sahip. Yani burada eski sömürge dilleri ve Afrika dillerinin benzersiz literatürü mevcut. Ayrıca bir de etnografya bölümümüz var. Tüm bunlar, çok özel ve öğrencilere okulda pratiğe dayalı çalışma imkânı sunuyor."

Arşivin hazinesi halka da açık. Öğrenciler örneğin Afrikalıların bağımsızlık hareketi döneminde çıkan plakların kapaklarını sergiliyorlar. Müziklerini dinletmek için de konserler düzenleniyorlar.

© Deutsche Welle Türkçe

DW, FK/DE/MÇ