تایید طرح انتقال پایتخت از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس
۱۳۹۲ آذر ۳۰, شنبه
طرح انتقال پایتخت که از مدت‌ها پیش در مورد آن بحث شده قرار است در هفته‌ی نخست دی‌ماه در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار بگیرد.
کارشناسان مرکز پژوهش‌های مجلس با بررسی طرح انتقال پایتخت نتیجه گرفته‌اند: «شواهد علمی و تجربی نشان می‌دهد که امروزه شهر تهران با آسیب‌های جدی و فزاینده‌ای مواجه است که نمودهای آن در ناکارآمدی تجهیزات زیرساختی و کالبدی، نابسامانی‌های اجتماعی و اقتصادی و بسط آلودگی زیست محیطی به خوبی دیده می‌شود.»
طرحی برای انتقال پایتخت سیاسی و اداری
در گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس که خبرگزاری ایرنا شنبه (۳۰ آذر ۹۲/ ۲۱ دسامبر) منتشر کرد آمده است: «استمرار این روند موجب کاهش کیفیت زندگی و تهدیدات مرتبط با ناپایداری‌های مختلف در سطح کلان شهر تهران شده است. وجه دیگر این ناپایداری‌ها، پیچیدگی و عمق پیامدهای آن است که ضرورت شناخت فراگیر و ژرف نگرانه‌ای را می‌طلبد.»
"طرح انتقال پایتخت" که در شش ماده تنظیم شده این هفته در دستور کار مجلس قرار گرفته تا در مورد جنبه‌های مختلف و جزییات آن بحث و رایزنی شود.
این طرح به تصویب کمیسیون شوراهای مجلس رسیده و هدف اصلی آن "تشکیل شورای عالی انتقال پایتخت" به منظور بررسی تراکم‌زدایی از شهر تهران و یافتن مکانی مناسب برای انتقال پایتخت سیاسی و اداری، و ساماندهی پایتخت جدید در افق‌های زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت عنوان شده است.
طرح نو، بحث کهنه
انتقال پایتخت از تهران بحثی قدیمی است که هر از چند گاهی دوباره مطرح می‌شود. در جمهوری اسلامی این بحث یک سال پس از خاتمه جنگ ایران و عراق به صورت جدی به بحث گذاشته شد.
در سال ۱۳۶۸ وزارت مسکن و شهرسازی جمعی از کارشناسان را مامور بررسی گزینه‌های مختلف برای محل پایتخت جدید کرد. حاصل این بررسی انتخاب مکانی خارج ار شعاع ۲۰۰ کیلومتر تهران بود و زمان مورد نیاز برای انتقال پایتخت ۱۵ تا ۲۵ سال برآورد شده بود.
در صورت تصویب طرح جدید به دولت دو سال مهلت داده می‌شود تا پس از انجام بررسی‌های لازم بین سازماندهی پایتخت یا انتقال آن تصمیم بگیرد.
دور تازه بحث درباره انتقال پایتخت به سال‌های پایانی دولت دهم مربوط می‌شود. در سال ۹۱ حتی وظایف "شورای عالی انتقال پایتخت" نیز مشخص شده بود.
ابوالفضل ابوترابی، عضو كمیسیون حقوقی و قضایی مجلس ۲۶ بهمن ۱۳۹۱ به باشگاه خبرنگاران گفت این شورا موظف است طی یک سال درباره مکان مناسب برای انتقال پایتخت اداری و سیاسی تصمیم بگیرد.
دولت دهم در سال ۹۰ نیز شماری از شرکت‌ها و کارمندان دولت را به مجبور به خروج از تهران کرد. این طرح دو سال بعد شکست خورد و بی سر و صدا متوقف شد.
زلزله و شعور نهادینه نشده
ازدحام، آلودگی شدید هوا و امکان وقوع زلزله از علت‌های اصلی ضرورت انتقال پایتخت عنوان می‌شود. منتقدان این طرح معتقدند با توجه به جمعیت کنونی تهران انتقال بخش کوچکی از ساکنان آن به مکان دیگر هیچ تغییر محسوسی در وضعیت کنونی پایتخت ایجاد نخواهد کرد.
این مسئله به ویژه در مورد زلزله که وقوع آن در تهران "قطعی" اعلام شده صدق می‌کند. پرویز پیران، استاد دانشکده شهرسازی و معماری دانشگاه شهید بهشتی می‌گوید، از رفتار گسل‌های تهران می‌توان فهمید که قطعا در این شهر زلزله رخ خواهد داد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا پرویز پیران سی‌ام آذر در نشست خبری کنفرانس ملی مدیریت بحران تاکید کرد، اینکه زلزله تهران چه زمانی، چگونه و با چه قدرتی حادث خواهد شد، معلوم نیست.
استاد دانشگاه بهشتی با انتقاد از مکان‌یابی نادرست برای ساخت و سازهای جدید از جمله در پروژه مسکن مهر به احداث واحدهای مسکونی روی گسل‌های فعال یا بر روی تپه‌های دفع زباله اشاره می‌کند که استفاده از مصالح نامناسب آنها را آسیب‌پذیرتر کرده است.
پیران در بخش دیگری از سخنانش با بیان نمونه‌هایی از کمبود امکانات فنی برای مواجهه با بلایای طبیعی و ناکافی بودن آموزش شهروندان گفت: «متاسفانه هیچ نوع شعور اجتماعی بلاخیزی در میان اغلب ایرانیان نهادینه نشده است.»