گمانه‌زنی رسانه‌ها درباره پیشنهاد ایران برای حل مناقشه اتمی
۱۳۹۲ مهر ۲۶, جمعه
وزیر خارجه دولت یازدهم در گزارشی خطاب به مردم ایران که صبح جمعه (۲۶ مهر ۱۳۹۲/ ۱۸ اکتبر) در صفحه فیس‌بوک خود منتشر کرد اطمینان داد که محرمانه ماندن مذاکرات ژنو "به معنای واهمه داشتن از افشای محتوای آن نیست."
محمد جواد ظریف در ادامه نوشت: «ولی چون برای رسیدن به تفاهم وارد این عرصه دشوار شده‌ایم و نه برای افشاگری و برد زودگذر و کم فایده تبلیغاتی، لذا جزئیات مذاکره را، با کسب اجازه از محضر شریف مردم، محرمانه نگاه می‌داریم.»
ظریف محرمانه ماندن جزئیات مذاکراتی را که در جریان است امری عادی و طبیعی در روابط بین‌الملل خوانده و در عین حال تاکید می‌کند:«البته نمی‌شود توقع داشت که رسانه‌ها در این زمینه سکوت اختیار کنند.»
كاهش سطح غنی‌سازی و تعداد سانتریفیوژها
نشریه سویسی "بازلر تسایتونگ" جمعه، ۲۶ مهر به نقل از "محافل سهیم" در مذاكرات هسته‌ای ایران و کشورهای ۵+۱ گزارش داد که دو پیشنهاد اصلی ایران در مذاكرات ژنو كاهش سطح غنی‌سازی و كاهش تعداد سانتریفوژها است.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) روزنامه سویسی در ادامه نوشت: «اگر این خبر صحت داشته باشد بنابراین ایران بخش عمده خواست جامعه بین‌المللی را پذیرفته است.»
پایگاه خبری "ال‌مانیتور" نیز با استناد به یک "منبع ایرانی" که نخواسته نامش فاش شود جزئیات بیشتری از آنچه پیشنهاد ظریف "در قالب دو مرحله شش ماهه" خوانده شده منتشر کرد.
سایت خبری تابناک به نقل از این گزارش نوشت: «در مرحله اول، ایران تولید اورانیوم بیست درصدی را متوقف می‌کند و تلاش می‌کند که ذخایر موجود خود را به میله‌های سوخت برای راکتور تحقیقاتی تهران تبدیل کند.»
پیشر نیز بحث‌هایی در مورد انتقال اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ایران، که مقدار آن تا ۳۷۰ کیلوگرم برآورد می‌شود، مطرح شده بود. در مورد توانایی فنی ایران برای تبدیل این اورانیوم به میله سوخت، تردیدهایی وجود دارد و برخی کشورهای غربی از جمله فرانسه اعلام آمادگی کرده‌اند در این زمینه همکاری کنند.
هشدار در مورد پذیرش پروتکل الحاقی
به نوشته ال‌مانیتور "ارائه اطلاعات بیشتر در مورد راکتور آب سنگین اراک"، از جمله دسترسی آژانس برای نظارت بر ساخت آن و "نظارت کامل بر تاسیسات غنی‌سازی فردو" که به یک مرکز تحقیقاتی تبدیل خواهد شد و "مذاکره بر سر محدود کردن میزان تولید در تاسیسات هسته‌ای نطنز" از دیگر محورهای طرح پیشنهادی ایران است.
بنابر این گزارش امضای "پروتکل الحاقی پیمان عدم گسترش سلا‌ح‌های اتمی" از دیگر محورهای پیشنهادی ایران برای رفع نگرانی‌های کشورهای غربی است. این پروتکل به بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی امکان می‌دهد از تمام تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی سرزده بازدید کنند.
اسماعیل کوثری، از فرماندهان ارشد سپاه و عضو کنونی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی روز پنجشنبه، ۲۵ مهر در مورد پذیرش احتمالی پروتکل الحاقی هشدار داد و گفت: «قطعا مجلس نسبت به این مسئله حساسیت نشان خواهد داد.»
کوثری به هیئت ایرانی مذاکره کننده هشدار داد "هوشیارتر عمل کند والا مجلس وارد عمل خواهد شد." او به خبرگزاری مهر گفت: «هیئت مذاکره کننده ایرانی و به خصوص آقای ظریف باید بداند که برای پذیرش پروتکل الحاقی نه تنها مجلس بلکه تمام ملت حساسیت دارد.»
تکذیب ظریف
وزیر خارجه ایران در واکنش به گمانه‌زنی رسانه‌های غربی که در داخل کشور نیز منعکس شده، همه را حدس و گمان‌هایی خواند که به گفته‌ی او "هیچ کدام ارتباطی به طرح و بحث‌های جلسه ندارد." محمد جواد ظریف نوشت که "رسیدن به تفاهم در مورد هدف مشترک، گام نهایی و اقدامات ابتدایی جهت اطمینان‌سازی متقابل" سه محور اصلی طرح پیشنهادی او در مذاکرات ژنو بود که در مورد کلیات آن توافق حاصل شد.
ظریف در ادامه می‌افزاید: «در مورد محتوای هریک از سه محور هم بحث‌های جدی و خوبی صورت گرفت ولی برای رسیدن به توافق، به گفت‌وگوی بیشتر که برای هفته‌های آینده برنامه‌ریزی شده است، نیازمندیم.»
به رغم حدس و گمان خواندن گزارش‌های اخیر از سوی ظریف، تحقق بسیاری از نکات مطرح شده در این گزارش‌ها لازمه‌ی رفع نگرانی‌های جامعه جهانی در مورد ابعاد احتمالا نظامی برنامه‌های هسته‌ای ایران محسوب می‌شوند.
پیش‌شرط‌های رفع نگرانی‌های غرب
اورانیوم ۲۰ درصد غنی شده در صورت افزایش تعداد سانتریفوژها می‌تواند طی چند ماه به اورانیومی تبدیل شود که در بمب اتمی به کار می‌رود. سوخت مصرف شده نیروگاه اراک نیز حاوی پلوتونیمی خواهد بود که در ساخت نوعی سلاح هسته‌ای کاربرد دارد.
ال‌مانیتور پیش از آغاز مذاکرات ژنو نیز در گزارشی با استناد به ارزیابی دیپلمات‌های غربی نوشت: «انتظار می‌رود ایران پیشنهادهای گسترده تر، منسجم تر و سنجیده‌تری نسبت به پیشنهادهای قبلی روی میز مذاكرات در ژنو قرار دهد.» در این گزارش که ۱۹ مهر منتشر شد تقریبا به تمام مواردی اشاره شده که در تازه‌ترین گزارش ال‌مانیتور نیز آمده است.
به گزارش باشگاه خبرنگاران، ویلیام لوئرز، دیپلمات سابق آمریكایی و مدیر كنونی "پروژه ایران" که در نیویورک با ظریف و حسن روحانی دیدار کرده، این اطلاعات را تایید کرده است.
ال‌مانیتور ۱۹ مهر به نقل از ویلیلم لوئرز نوشته بود: «برداشت من این است كه ظریف طرحی را ارائه دهد كه هدف اصلی آن بیان این موضوع است كه ایران همه اقدامات لازم را از هم اكنون تا یك دوره یك ساله بكار خواهد بست تا به همه كشورها اطمینان دهد كه تهران به دنبال سلاح هسته‌ای نیست.»