50 سالگی مرگ کندی؛ پایان یک رویا

بسیاری ناظران سیاسی به این باورند که جان اف کندی در دوره ریاست جمهوری اش برنامه های زیادی را در سیاست داخلی و خارجی روی دست گرفت، اما این برنامه ها کمتر در عمل پیاده شد. مثلا قانون حقوق مدنی را جانشین کندی، لیندون بی جانسون موفق گردید به کانگرس ارائه کند. یا جنگ ویتنام که پیش از این که کندی اندکی قبل از مرگ اش بحث خروج سربازان را مطرح کند، به صورت فجیعی گسترش یافته بود. با وجود این، آیا او آنطوری که برخی تحلیلگران در واشنگتن ابراز می کنند، یک رییس جمهور متوسط یا حتی رییس جمهور بد بود؟

ماروین کالب از موسسه بروکینگز در می گوید: «کندی برای مردم امریکا امیدواری زیادی ایجاد کرد. این خوشبینی و این توانایی که امریکا را به ماجراجویی جدیدی درگیر کرد، میراث اوست». او با نگاهی کمی دوستانه تر می افزاید: «من آرزو می کنم که ما امروز شاهد کارهای بیشتر او می بودیم».

حتی شک گرایان نیز نمی توانند از خیال "چی می شود اگر" کندی طفره روند که او را برای نسل ها مجذوب ساخت. کریستین دونووان، یک خانم مسن در مراسم یادبود از مرگ کندی در کلیسای سنت متی در واشنگتن نیز چنین حسی دارد. او می گوید که اوایل 1960 یک دوره روشن، انگیزه دهنده و آغازی نو با ریيس جمهور جوان بود. او می گوید: «برای یک مدت کوتاهی یک کلموت (دژی که شاه آتور، پادشاه افسانوی انگستان ساخت) بود. دوره فوق العاده در تاریخ ما بود. مرگ او تمام ملت را درد و رنج داد. مردم ساعت ها در جلو تلویزیون های خود نشسته بودند. کلیساها پر از مردم بودند».

اندرو کرافت که با دوستان خود به کنسرت یادبود از کندی آمده است، در زمان ریاست جمهوری کندی هنوز تولد نشده بود. این مرد جوان با شور و شوق زیاد می گوید: «برای من شخصاً، او یک آیکن یا نماد است. به کندی می توان به حیث یک الگو نگاه کرد».

دالاس، 22 نوامبر 1963

داکتر رونالد جونز، یکی از اولین داکترانی که پس از حمله بر کندی در تلاش نجات جان او بودند، در دالاس زندگی می کند. جونز در مصاحبه ای با دویچه وله از روز قتل کندی قصه می کند: «من در کافه تریا شفاخانه نشسته بودم که برایم زنگ آمد. 22 نوامبر 1963 بود. در آن زمان درست 5 سال از پایان تحصیلات ام در رشته طب می گذشت. من باید عاجل به مرکز تماس می گرفتم. من از تلفونی که در دیوار کافه تریا نصب بود، استفاده کرده و به مرکز تماس گرفتم. از آن طرف تلفون برایم گفته شد: رییس جمهور هدف شلیک قرار گرفته است. او را به اتاق عاجل عملیات می آورند و همه چیز را آماده ساخته اند».

داکتر جونز این داستان را چندین بار قصه کرده است. اما وقتی به این جا می رسد که او و همکاران اش بعد از هشت دقیقه تلاش برای نجات جان کندی دریافتند که او جان داده است، صدایش می لرزد، حتی حالا که 50 سال از آن روز می گذرد. مرگ کندی تنها برای او و دیگر داکتران شفاخانه "پارک لاند" دالاس یک تجربه تلخ نیست، بلکه برای مردم ایالات متحده امریکا و مردم سراسر جهان نیز دردآور است.

جونز توضیح می دهد: «ما همه متوجه شدم که کندی مرده است. من فکر می کنم که خانم کندی نیز این مساله را می دانست که او در حال مرگ است. زیرا تمام وقت در شفاخانه در لیموزین منتظر بود».

میراث سیاسی کندی

چه چیز از دوره بسیار کوتاه جوان ترین ریيس جمهور در تاریخ امریکا باقی مانده است؟ آیا وعده های انجام نشده او در آینده مورد سنجش قرار می گیرند؟ کندی در بحران موشکی کیوبا در برابر اتحاد جماهیر شوروی غالب گردید. او در این مساله قدرت رهبری و جرئت خود را به نمایش گذاشت. اما کندی موفقیت بیشترش را در پیمان منع آزمایش هسته ای با اتحاد جماهیر شوروی سابق می دید.

ماروین کالب در برخوردهای کندی در برابر بحران موشکی کیوبا و پیمان منع آزمایش اتومی با اتحاد جماهیر شوروی پیشین، یک نگرش جدید سیاسی را می بیند که تا امروز فرهنگ سیاست خارجی امریکا را شکل می دهد. او می گوید: «این میراث اوست که نشان داد حتی اگر در بین هر دو طرف اختلاف های زیادی هم وجود داشته باشد، راهی برای فایق آمدن بر اختلاف ها وجود دارد. و این نمونه ای برای هر دو ابرقدرت بود». بارک اوباما ریيس جمهور فعلی امریکا نیز در سخنرانی خود در برلین در ارتباط به خلع سلاح هسته ای در تابستان سال گذشته میلادی به سیاست کندی در این راستا اشاره کرد.

اشتیفان فاگین، مسوول موزیم "سیکسد فلور" (Sixth Floor) در دالاس می گوید توجه کندی بر مشارکت شهروندان در امور و فعالان اجتماعی، هنوز برای مردم انگیزه می دهد. او در مصاحبه ای با دویچه وله از تظاهرات مردم برای حقوق مدنی، تظاهرات ضد جنگ ویتنام و جنبش اشغال وال استریت یادآوری می کند. او می گوید در جنبش اعتراضی وال استریت جوانانی بودند که اصلاً از 1963 چیزی به خاطر ندارند، اما پوسترهایی با نقل قول های کندی را به دست داشتند.