چگونگی تعلیق تحریم‌ها، موضوع اصلی مذاکرات لوزان
۱۳۹۳ اسفند ۲۶, سه‌شنبه
آخرین دور مذاکرات وزیران امور خارجه ایران و آمریکا که از روز دوشنبه (۲۵ اسفند/ ۱۶ مارس) در شهر لوزان فرانسه شروع شده، روز سه‌شنبه نیز ادامه یافت.
در مذاکرات روز دوشنبه علاوه بر وزیران خارجه ایران و آمریکا و معاونان آن‌ها، علی‌اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و ارنست مونیز، وزیر انرژی آمریکا نیز حضور داشتند. حسین فریدون، دستیار ویژه حسن روحانی رئیس‌جمهور نیز جزو تیم مذاکره‌کننده ایران بود.
جواد ظریف پس از مذکرات روز دوشنبه لوزان که پنج ساعت به‌طول انجامید به بروکسل رفت و در نشستی پنج‌جانبه به میزبانی فدریکا موگرینی٬ هماهنگ‌کننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، درباره آخرین تحولات در مذاکرات هسته‌ای حضور یافت.
برخی رسانه‌های ایران، که مذاکرات هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی را دنبال می‌کنند، نوشته‌اند مذاکراتی که از روز دوشنبه ۱۶ مارس آغاز شده، مشخص خواهد کرد که روز ۳۱ مارس امکان دستیبابی به توافق وجود دارد یا نه. ۳۱ مارس مهلت تعیین‌شده برای دستیابی به توافق کلی میان ایران و گروه ۵+۱ است.
وبسایت "ایران هسته‌ای" که گفته می‌شود توسط نزدیکان سعید جلیلی، رئیس تیم مذاکرات هسته‌ای ایران در دوره محمود احمدی‌نژاد، اداره می‌شود نوشته است، مهم‌ترین دستور کار مذاکرات لوزان تعیین یک جدول زمانی برای تعلیق تحریم‌ها پس از امضای توافق‌نامه نهایی است.
به نوشته این پایگاه خبری مواضع آمریکا در مورد تحریم‌ها به سمت فرمول جدیدی حرکت می‌کند که بر اساس آن تحریم‌ها به‌صورت دوره‌ای و با تناوب زمانی کوتاه‌مدت به حال تعلیق درمی‌آیند. این بدان معناست که تحریم‌ها در بازه‌های زمانی چند ماهه و مشروط به پای‌بندی ایران به تعهداتش تعلیق می‌شوند.
مشکل فردو در مذاکرات لوزان
وبسایت ایران هسته‌ای هم‌چنین گزارش کرده که اختلاف‌نظر درباره تاسیسات غنی‌سازی اورانیوم "فردو" به یکی از اصلی‌ترین گره‌ها در مذاکرات هسته‌ای ایران و ۱+۵ تبدیل شده است.
مرکز هسته‌ای فردو در نزدیکی روستای فردو در جنوب استان قم قرار دارد. این تأسیسات در میان کوه‌ها و در عمق ۹۰ متری، در دل صخره‌های سنگی احداث شده است. در این تاسیسات حدود ۳ هزار سانتریفوژ نصب شده است، اما از چند و چون فعالیت آن اطلاعات چندانی در دست نیست.
بیشتر بخوانید: صفحه ویژه پرونده هسته‌ای ایران
رسانه‌های نزدیک به حاکمیت ایران می‌نویسند که احداث تاسیسات فردو در دل کوه‌ها حامل این پیام به غرب است که اگر نظنز بمباران شود، بازهم فعالیت غنی‌سازی درایران متوقف نخواهد شد. ظاهرا بمباران‌های هوایی توان تخریب مرکز فردو را ندارند.
به نوشته وبگاه ایران هسته‌ای، موضوع اصلی درباره تاسیسات فردو این است که امریکا خواستار آن شده که ظرفیت غنی‌سازی مجاز ایران پس از امضای توافق نهایی (احتمالا ۶ هزار سو)، صرفا در نطنز مستقر شود، اما ایران اصرار دارد که حداقل هزار سو از این مقدار باید در فردو مستقر شود.
استدلال اصلی ایران این است که وقتی دو طرف درباره یک سقف برای ظرفیت غنی‌سازی توافق دارند، طرف غربی نباید درباره چگونگی اجرای این غنی‌سازی در ایران و از جمله درباره مکان آن چون و چرا کند.
علاوه براین، ایران می‌گوید تا زمانی که تهدید نظامی اسرائيل علیه برنامه هسته‌ای ایران باقی است، فردو - به عنوان یک تاسیسات آسیب‌ناپذیر در مقابل حملات متعارف نظامی- باید به عنوان یک تاسیسات غنی‌سازی فعال باقی بماند تا عدم حمله به نطنز را ضمانت کند.
با این حال به نظر می‌رسد امریکا بر این موضوع اصرار دارد که فردو باید "هدفی متفاوت پیدا کرده" و به یک تاسیسات تحقیق و توسعه بدون هرگونه ماموریتی در زمینه انباشت مواد هسته‌ای بدل شود.
مذاکرات لوزان که از روز دوشنبه آغاز شده، آخرین دور گفت‌وگوهای ایران و ۵+۱ در سال ۱۳۹۳ خورشیدی است. به‌رغم فضای مثبت مذاکرات و نیز برخی خوش‌بینی‌ها، فرجام مذاکرات هم‌چنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.
رسانه‌های ایران بعداز ظهر سه‌شنبه به نقل از علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، که در مذاکرات لوزان حضور دارد، خبر دادند طرفین در نود درصد مسایل فنی به توافق رسیده‌اند.
صالحی در لوزان به خبرنگاران گفت: در عمده مسایل به نقاط تفاهم مشترک رسیده‌ایم، فقط یک مورد اختلافی که بسیار هم مهم است باقی مانده که در گفت‌وگوهای عصر امروز تلاش می‌کنیم، آن را حل و فصل کنیم. در صورتی که این مورد به نتیجه مورد رضایت طرفین برسد، می‌شود گفت در مجموع مسایل فنی، تکلیف کم و بیش روشن شده است.