پیوند اجباری و آمیزش نامیمون شیر و ببر در باغوحش مشهد
در باغوحش مشهد ببر نر را با شیر ماده در یک قفس کوچک نگه میدارند تا از آمیزش آنها "تایگون" به دست آید. یک دامپزشک میگوید باغوحش مشهد به جدیترین مرکز آسیب ژنتیکی در جهان برای گربهسانان تبدیل شده است.
در حالی که در باغ وحش وکیلآباد مشهد حیوانات در شرایطی "اسفناک" نگهداری میشوند، ببر بنگال نر را با شیر آفریقایی ماده در یک قفس کوچک نگه میدارند تا از پیوند آنها "تایگون" به دست آید. کمی آنطرفتر در سلولی کوچک، شیر نری را با ببر مادهای همقفس کردهاند تا از پیوند آنها "لایگر" بهدنیا آید.
تحقیق درباره درستی یا نادرستی و کلا شدنی یا نشدنی بودن آمیزش گونههای مختلف حیوانات کار مراکز علمی و تحقیقاتی است. با این حال مسئولان باغوحش مشهد هم دستی در آمیزش گونههای مختلف حیوانات دارند و هم از راه اجاره دادن حیواناتی همچون شیر و ببر در سطح شهر برای عکاسی و فیلمبرداری، کاسبی میکنند.
اخیرا دکتر ایمان معماریان، دامپزشک در گفتوگو با خبرگزاری "مهر" گفته: «باغوحش مشهد تنها باغ وحشی است که در آن نه تنها ببر و شیر برای تولید تایگون هم قفس هستند که تایگون و شیر نیز هم قفس شدهاند تا توله هایی دونسلی تولید شود و این باغ وحش به یکی از جدیترین تهدیدات و مراکز آسیب ژنتیکی در جهان برای دو گونه مهم از گربه سانان که اتفاقا هر دو در معرض انقراض هستند تبدیل شده است.»
بنا بر این گزارش شیرهای آفریقایی موجود در ایران، در اثر آمیزش زیرگونههای مختلفی از شیر آفریقایی که از کشورهای مختلف با یکدیگر مخلوط شده اند تولید و دارای ژن خالص طبیعی نیستند. بنا براین تکثیر این گونه ها نه تنها کمکی به حفظ گونه شیر آفریقایی نمی کند که به ژن زیرگونههای شیر آفریقایی هم آسیب می رساند.
آنطور که این دامپزشک گفته این تهدید ها و آسیبهای ژنتیکی زمانی جدیتر می شود که دو گونه متفاوت آمیخته شوند. این اختلاط گونهها در گربهسانان بیشتر ناشی از جفتگیری ببر بنگال و شیر آفریقایی است که به تولد تایگون (ببر نر و شیر ماده) و لایگر (شیر نر و ببر ماده) منجر میشود.
دکتر ایمان معماریان، دامپزشک درباره خطرات تکثیر تایگون برای شیر ماده تصریح میکند که این تکثیر به علت جثه بزرگتر ببر نر نسبت به شیر ماده، تلفات زیاد و آسیبهای جدی برای شیر ماده به همراه دارد که درگیریها و آسیبهای پیش از بارداری و آسیبهای هنگام زایمان به دلیل جثه بزرگ تولهها از جمله این تلفات به شمار میروند.
شرایط اسفناک حیوانات در باغوحش مشهد
به گفته این دامپزشک در اصل تایگون و لایگر موجوداتی با ژنی کاملا معیوب هستند که به وضعیت ژنتیکی دو گونه مهم از گربه سانان آسیب جدی وارد می کند.
در این گزارش همچنین آمده آمیزش این جانواران در صورتی که در کشورهای پیشرفته و در باغ وحشهای استاندارد انجام شود بهطور جدی مورد برخورد قانونی قرار خواهد گرفت و این مراکز را از زنجیره باغ وحشهای بینالمللی خارج کرده و از چرخه کمکها و برنامههای بینالمللی تکثیر گونههای در خطر انقراض محروم میکند.
از نارساییهای عمده در تایگونها و لایگرها، طول عمر کوتاه، ناباروری و مهمتر از همه نارساییهای قلبی از قبیل مرتبط بودن دهلیزها و بطنها است.
شرایط اسفناک حیوانات در باغوحش مشهد
مسئولان باغ وحش مشهد به جفتگیری یک ببر نر و شیر ماده و به دنیا آمدن سه توله تایگون قانع نبودهاند. با بزرگ شدن سه توله تایگون حالا مسوولان باغ وحش تایگونها را در قفس شیرها و ببرها قرار دادهاند و مقدمات جفتگیری آنها را فراهم کردهاند تا اصطلاحا تولههایی دو نسلی حاصل شود. به گفته دکتر ایمان معماریان، دامپزشک این کار از نظر ژنتیکی تهدیدی دو چندان محسوب می شوند.
علاوه بر کوچک بودن قفس کوچک شیرها و ببرها، شرایط نگهداری دیگر حیوانات در باغوحش مشهد اسفناکتر است. سایت "تابناک" با انتشار عکسهایی با عنوان "وضعيت نگهداری نامناسب حيوانات باغ وحش مشهد" به سیستم گرمایشی این باغوحش اشاره کرده است.
شرایط اسفناک حیوانات در باغوحش مشهد
از جمله شاهکارهای مسئولان باغوحش مشهد کاسبی با حیوانات است. سال ۱۳۹۱ مسوولان آتشنشانی ۴ قلاده توله شیر و ۲ قلاده توله خرس در خیابان هنرستان مشهد مشاهده و صید کردند.
پایگاه خبری "دیدهبان حقوق حیوانات" در اینباره نوشت: «۶ قلاده شیر و خرس رها شده در مشهد متعلق به باغوحش است که مسئولان باغوحش مشهد حیوانات را برای فلیمبرداری و عکاسی به سفارش یکی از خبرگزاریها به سطح شهر برده بودند که درب قفس در سطح شهر باز شد و حیوانات فرار کردند.» بنا بر این گزارش کار مسوولان باغ وحش مشهد در اجاره دادن حیوانات تخلف بوده است.
شرایط اسفناک حیوانات در باغوحش مشهد
به هوای جفتگیری ببر بنگال نر را در قفس شیر ماده آفریقایی میکنند. از آنطرف شیر نر را در قفس ببر ماده میکنند. بعد توله شیرها را برای کاسبی در سطح شهر اجاره میدهند. مسئولان باغوحش مشهد چه کارها که نمیکنند.