"نورد استریم" نقطه عطفی در انتقال گاز

توافق برای تأسیس شاه‌لوله‌ی "نورد استریم" (به معنای "جریان شمال") آسان به دست نیامد، اما سرانجام این پروژه‌ی مهم، حتی پیش از طرح بزرگ نابوکو، برای بهره‌برداری آماده شد.

این شاه‌لوله‌ی بزرگ، گاز منطقه غرب سیبری را از سواحل دریای شرق به رشته‌ای از کشورهای اروپایی منتقل می‌کند. گفته می‌شود که این مقدار گاز می‌تواند به ۲۶ میلیون خانوار انرژی برساند.
 

در شرایطی که سیاست تأمین انرژی در آلمان به سوی منابع کم‌زیان برای محیط زیست تغییر مسیر می‌دهد، شاه‌لوله‌ی "نورد استریم" مقام خاصی در تأمین انرژی پیدا می‌کند.

غلبه بر موانع سیاسی
ساخت شاه‌لوله‌ی "نورد استریم" در آوریل ۲۰۱۰ در نزدیکی مرز روسیه و فنلاند شروع شد. هدف آن بود که گاز روسیه برای اولین بار به طور مستقیم و با دور زدن کشورهای روسیه سفید، اوکراین و لهستان، به کشورهای اروپای غربی برسد.
 

شرکت بزرگ روسی "گازپروم" با ۵۱ درصد سهام، مالک اصلی این شاه‌لوله است. در کنار این شرکت دولتی، چند کمپانی بزرگ آلمانی، هلندی و فرانسوی در طرح سهیم هستند.
 

نخستین ایده‌ی بهره‌برداری از ذخایر سرشار گاز سیبری، به بیش از ده سال پیش برمی‌گردد، اما دیرزمانی هم موانع سیاسی و هم تأملات زیست‌محیطی تحقق پروژه را به تأخیر انداخت.
 

گرهارد شرودر و ولادیمیر پوتین، سران وقت آلمان و روسیه، طرفدار تحقق این پروژه بودند و در سال ۲۰۰۵ توافق نامه‌ای در این باره امضا کردند. صدراعظم پیشین آلمان، پس از برکناری از مقام خود، پستی در هیئت ریاست کنسرن "نورد استریم" به عهده گرفت.

مخالفان "نورد استریم"
در برخی از کشورها این نگرانی پیش آمد که شاه‌لوله‌ی "نورد استریم" برای محیط زیست زیانمند است. به خاطر اعتراضاتی از جانب فنلاند و سوئد، چندین بار مسیر شاه‌لوله تغییر کرد.
 

کشورهای حوزه‌ی بالتیک، به ویژه اوکراین و لهستان نیز ناخرسندی خود را ابراز کرده‌اند، زیرا مایل بودند چنین شاه‌لوله‌ی مهمی از قلمرو آنها عبور کند تا این دو کشور نیز از منافع آن برخوردار شوند.
 

پس از کارشکنی‌های دولت اوکراین در زمستان سال ۲۰۰۹ در راه انتقال گاز روسی به اروپای غربی، این اندیشه قوت گرفت که بهتر است مسیر لوله از کشورهای واسطه عبور نکند.
 

با وجود آرام شدن اعتراضات، لهستان همچنان به شاه‌لوله‌ی "نورد استریم" انتقاد دارد و با بهانه‌هایی غیرواقعی آن را مانعی بر سر راه پروژه‌های خود می‌داند.
 

با راه افتادن پروژه‌ی "نورد استریم"، انتظار می‌رود که روسیه نیروی خود را بر ۴ پروژه‌ی مشابه متمرکز کند.
این پروژه‌ها که شرکت دولتی "گازپروم" در آنها سهیم است، در حوزه‌ای وسیع از دریای سیاه تا منطقه بالکان امتداد دارند.

AA/DK