1. پرش به گزارش
  2. پرش به منوی اصلی
  3. پرش به دیگر صفحات دویچه وله

نشان شوالیه برای محمود دولت‌آبادی

FW۱۳۹۳ آبان ۲۶, دوشنبه

طی مراسمی در سفارت فرانسه در تهران نشان شوالیه فرانسه به نویسنده رمان‌های "کلیدر"، "جای خالی سلوچ" و ... اعطا شد. خبرگزاری فارس از وزارتخانه‌های ارشاد و خارجه خواسته است که با اقدام سفارت فرانسه برخورد کنند.

https://p.dw.com/p/1DogF
عکس: picture-alliance/dpa-Zentralbild

طی مراسمی در سفارت فرانسه شامگاه یکشنبه، ۲۵ آبان (۱۶ نوامبر)، نشان شوالیه هنر و ادب این کشور به محمود دولت‌آبادی، نویسنده نام آشنای ایران تقدیم شد.

نشان ملی لیاقت (Ordre national du Mérite) یا نشان شوالیه از جمله نشان‌ها و مدال‌هایی هستند که دولت فرانسه در مقاطع مختلف زمانی به اهالی فرهنگ و هنر یا فعالین سیاسی اهدا می‌‌کند.

در مراسم سفارت فرانسه، علاوه بر سفیر این کشور، داریوش شایگان، نویسنده و پژوهشگر و مریم عسگری، مترجم آثار دولت‌آبادی به زبان فرانسه، سخنرانی کردند.

برونو فوشه، سفیر فرانسه از ویژگی ‎های هنری دولت‌آبادی در زمینه تئاتر، داستان ‎نویسی و رمان‎ نویسی سخن گفت و نیز به استقبال از ترجمه آثار او در زبان فرانسه اشاره کرد.

شایگان نیز با مقایسه دولت‌آبادی با بالزاک، به ستایش از "کلیدر"، اثر معروف دولت‌آبادی پرداخت و افزود: «دولت‌آبادی موفق شد در عرض پانزده سال و با گذر از نشیب‌وفرازهای بسیار، یکی از جذاب‌ترین و بزرگ‌ترین حماسه‌های روستایی ایران مدرن را بیافریند.»

مریم عسگری، مترجم آثار دولت‌آبادی به فرانسه نیز در سخنان خود به توصیف آثار دولت‌آبادی پرداخت و از جمله در باره "جای خالی سلوچ" گفت: «مترجم همیشه ناراضی است و من این احساس را در طول ترجمه کتاب داشتم . برای من ترجمه "جای خالی سلوچ"، ترجمه یک اقلیم بود، ترجمه یک فرهنگ و تاریخ بود. و سعی کردم که "لحظات" را در این رمان برگردانم.»

ناراضی از وضعیت نویسندگان

نشان شوالیه فرانسه در همان روزی به دولت‌آبادی اعطا شد که او در مراسمی دیگر لب به انتقاد از وضعیت خویش به عنوان یک نویسنده ایرانی گشوده بود.

Mahmoud Dowlatabadi
عکس: DW

دولت‌آبادی در نشستی که ۲۵ آبان‌ماه به‌مناسبت هفته کتاب در بنیاد شعر و ادبیات داستانی برگزار شد، با توجه به این‌که سیدعباس صالحی - معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم حضور داشت، انتقادهایی را متوجه وضعیت نویسندگان در ایران کرد و از جمله گفت: «سال‌هاست حقوق مدنی و انسانی من، حق کار، بازنشستگی، بیمه نشر آثار و حق پی‌گیری سرقت آثار من در سینما و تلویزیون زیر پا له شده است.»

دولت‌آبادی که دو کتابش، "زوال کلنل" و "طریق بسمل شدن" مدت‌هاست در وزارت ارشاد در انتظار دریافت مجوز به‌سر می‌برند، چندی پیش‌تر نیز اعلام کرده بود که برای بار آخر به‌قصد گفت‌وگو به وزارت ارشاد می‌رود تا "با وزیر یا معاون وزیر صحبت کنم و بپرسم چرا این آسیب‌ها به من وارد می‌شود؟"

رمان «طریق بسمل شدن» درباره جنگ هشت‌ساله ایران و عراق است و رمان «زوال کلنل» نیز با شرح فراز و فرودهای زندگی یک خانواده، به پیامدهای اجتماعی، سیاسی و فردی انقلاب سال ۱۳۵۷ نقب می‌زند.

قبل از دولت‌آبادی، هنرمندانی مانند شهرام ناظری، محمدرضا شجریان، رضا سیدحسینی، محمدعلی سپانلو، عباس کیارستمی، لیلا حاتمی، پری صابری، لیلی گلستان، جلال ستاری، داریوش مهرجویی و کامبیز درمبخش نیز این جایزه را دریافت کرده‌اند.

نارضایتی رسانه‌های اصول‌گرا

رسانه‌های اصول‌گرا و نزدیک به نهادهای امنیتی و نظامی در ایران پیوسته نگاهی منفی به بزرگداشت هنرمندان "غیرخودی" در مجامع و کشورهای صاحب‌نام داشته‌اند و آن را نوعی دهن‌کجی به جمهوری اسلامی ایران و در راستای تقویت گرایش‌های ناسازگار با ایدئولوژی و سیاست رسمی ایران توصیف کرده‌اند.

در همین راستا، اندکی پس از انتشار خبر اعطای جایزه شوالیه به محمود دولت‌آبادی، خبرگزاری فارس او را به خاطر انتقادهایش به سیاست‌های فرهنگی جاری به باد انتقاد گرفت و از وزارت ارشاد و خارجه خواست که با اقدام دولت فرانسه در اعطای لقب شوالیه به هنرمندان ایرانی برخورد کنند.

این خبرگزاری نوشت: «در هفته‌های اخیر فعالیت سفارت فرانسه در تهران ابعاد جدیدی به خود گرفته است و با رویکردی ظاهرا فرهنگی با اعطای متوالی نشان‌های شوالیه به اهالی فرهنگ و ادب ایران، سعی در جذب هنرمندان و فرهیختگان ایرانی دارد. این در شرایطی است که هیچ واکنشی از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت امور خارجه درباره این نوع فعالیت دیده نمی‌شود که اصولا چرا دولت فرانسه در ماه‌های اخیر علاقه‌مند به شوالیه‌سازی از برخی هنرمندان خاص ایرانی است.»

پیش از این نیز روزنامه کیهان و برخی از رسانه‌های نزدیک به اصول‌گرایان به سختی دولت فرانسه را به خاطر اعطای نشان شوالیه به محمدرضا شجریان به باد انتقاد گرفته بودند.