سه برابر شدن آمار سقط جنین در ایران ظرف ۱۵ سال
۱۳۹۲ بهمن ۹, چهارشنبه
دکتر محمد اسماعیل مطلق، مدیر دفتر سلامت و جمعیت وزارت بهداشت ایران، اعلام کرده که سالانه حدود ۶ هزار سقط جنین قانونی و ۲۵۰ هزار سقط جنین غیرقانونی در کشور انجام می‌شود.
دکتر مطلق که در میزگرد "بررسی علل کاهش جمعیت و راهکارهای پیش رو" سخن می‌گفت، اعلام کرد که برنامه وزارت بهداشت افزایش یا کاهش جمعیت نیست، بلکه تامین سلامت مادر و کودک است.
اسماعیل مطلق اشاره کرد که تعداد کل موالید در هر سال به یک میلیون و ۴۰۰ هزار مورد رسیده است: «سالانه یک میلیون و ۷۵۰ هزار بارداری در مرحله سنی جوانی به میانسالی روی می‌دهد که حدود ۱۰۰ هزار مورد آن مرده‌زایی است و ۲۵۰ هزار مورد به سقط منجر می‌شود.»
این نخستین مرتبه است که یک مقام رسمی در ایران، آماری از سقط جنین غیرقانونی ارائه می‌دهد. آمار ارائه شده، پرسش‌برانگیز است، زیرا عمل سقط جنین در بیمارستان‌ها یا مراکز رسمی انجام نمی‌شود و در نتیجه به ثبت نمی‌رسد.
سقط جنین در ایران تعقیب قانونی دارد و تنها در مواردی که سلامتی مادر و نوزاد در خطر باشد، با تایید پزشک و مراحل ویژه حقوقی انجام می‌گیرد. در نتیجه، اکثریت مطلق کسانی که بارداری ناخواسته و یا خارج از مناسبات زناشویی دارند، به صورت زیرزمینی و مخفیانه و با مسئولیت شخصی اقدام به سقط جنین می‌کنند.
آخرین رقم از سقط جنین در ایران در سال ۱۳۷۷ مطرح شده بود که هم‌زمان آمار سقط جنین قانونی و غیرقانونی را سالانه ۹۰ هزار مورد نشان می‌داد.
روزنامه شهروند، چاپ تهران با اشاره به سه برابر شدن آمارهای مربوط به سقط جنین در عرض ۱۵ سال نوشته است: «۲۵۰ هزار سقط جنین غیرقانونی یعنی در هر روز ۶۸۵ و در هر ساعت ۲۹ مورد» که «باید شش هزار سقط جنین قانونی و ۱۰۰ هزار مرده‌زایی» را هم به آن افزود.
ابهام‌های آماری
آمار سقط جنین غیرقانونی در حالی اعلام شده که حتی دست پزشکی قانونی نیز از شمار دقیق این نمونه‌ها خالی است. رئیس پزشکی قانونی منطقه مرکزی تهران پیشتر گفته بود که تنها آمار سقط جنین‌های قانونی و سقط‌های غیرقانونی منجر به فوت را در اختیار دارد.
آمارهای این سازمان نشان می‌دهد که در سال ۱۳۸۹، چهار هزار و ۲۰۲ مورد مجوز سقط صادر شده که نسبت به سال پیش از آن ۱۸،۸ درصد افزایش داشته است.
سقط جنین‌های غیرقانونی در ایران با سه روش قرص، آمپول و عمل جراحی انجام می‌گیرند. تهیه قرص و آمپول که قیمت‌های بالایی دارند، در خیابان ناصرخسرو تهران میسر است. این خیابان که مرکز فروش انواع داروهای نایاب و قاچاق محسوب می‌شود، به "خیابان سقط جنین" نیز شهرت گرفته است.
عمل سقط جنین‌های غیرقانونی اما در مطب‌های مخفی یا خانه‌ها و زیرزمین‌های جنوب شهر انجام می‌شود. کسانی که این عمل را انجام می‌دهند الزاما پزشک نیستند و در برخی موارد حتی سواد خواندن و نوشتن ندارند.
سقط جنین عمدی در ایران قتل محسوب نمی‌شود ولی عاملان سقط جنین طبق مواد ۶۲۲ تا ۶۲۵ قانون مجازات اسلامی قابل پیگرد هستند. سقط جنین زن حامله توسط دیگری، دادن ادویه یا وسایل دیگر برای سقط جنین یا راهنمایی او به این کار و هم چنین معاونت یا مباشرت در سقط جنین توسط طبیب یا ماما ممنوع اعلام شده و مجازات دارد.
سقط جنین قانونی در ایران بر پایه قانون سال ۱۳۸۴ انجام می‌شود که مستلزم تشخیص قطعی سه پزشک متخصص و تایید پزشکی قانونی مبنی بر بیماری، عقب‌افتادگی یا ناقص‌الخلقه بودن جنین یا بیماری توام با تهدید جانی مادر است. این قانون نیز مشروط به آن است که عمر جنین بیشتر از ۴ ماه نباشد.
مدیر دفتر سلامت و جمعیت وزارت بهداشت در حالی از آمار بالای سقط جنین غیرقانونی در ایران خبر داده که در نبود نظارت تخصصی به روند سقط جنین، خطر مرگ در کمین مادر است. دکتر اسماعیل مطلق بدون اشاره به تهدید سلامتی مادران در سقط جنین زیرزمینی، تاکید کرده که اگر زوجی تمایل به بچه‌دار شدن ندارند، معلومات خود را در مورد روش‌های جلوگیری از بارداری افزایش دهند.