تولد ۱۰۰ سالگی برت لنکستر، قهرمان دشت‌ها و شهرها

برت لنکستر در دوم نوامبر ۱۹۱۳ در نیویورک به دنیا آمد و در همان شهر بزرگ شد. اگر بدنی معمولی داشت و اهل شوخی و شیطنت نبود، حتما به تحصیلات خود در دانشگاه ادامه می‌داد. اما او ورزشکار بود، به ولگردی در خیابان‌ها علاقه داشت و عاشق دنیای سیرک و نمایش بود. او در نوجوانی دریافت که نمی‌تواند به حرفه‌ای ساده و یکنواخت پای‌بند باشد. پرشور و ماجراجو بود و خواه ناخواه سر و کارش با سیرک و آکروبات افتاد.

در سال‌های جنگ جهانی دوم به ارتش آمریکا پیوست و با "هیئت نمایش و تفریحات" ارتش به اروپا اعزام شد تا سربازان را سرگرم کند. لنکستر پس از پایان جنگ روی صحنه تئاتر نقشی کوچک ایفا کرد و همان کافی بود که توجه تهیه‌کنندگان هالیوود به بدن ورزیده، صورت جذاب و صدای گیرای او جلب شود و به او پیشنهاد بازیگری بدهند، آن هم برای ایفای نقش اول! تصویر: برت لنکستر به همراه فرزندانش.

فیلم قاتلان (محصول ۱۹۴۶ به کارگردانی رابرت سیودماک) بر پایه داستان کوتاه معروفی از ارنست همینگوی، یکی از اولین طلیعه‌های "فیلم نوار" در سینمای هالیوود است. دو قاتل حرفه‌ای قصد دارند یک "سوئدی" را به قتل برسانند، نه آنها از علت اقدام خود باخبرند و نه "قربانی" می‌داند که چرا باید کشته شود. در فیلم نقش مقابل او را آوا گاردنر (تصویر در کنار لنکستر) ایفا کرد که از پری‌رویان بی‌بدیل هالیوود بود.

برت لنکستر یکی از نادر هنرپیشه‌هایی است که بدون آموزش بازیگری و زحمت زیاد با همان اولین فیلمش به موفقیتی کم‌نظیر رسید و یک شبه ستاره سینما شد. لنکستر سال بعد در فیلم "خوی حیوانی" بازی کرد و تمام استعداد غریزی خود را در ایفای نقش یک زندانی سرکش و حساس نشان داد. او سپس در ده‌ها فیلم ظاهر شد و نقش‌های خود را آزادانه برمی‌گزید. برت لنکستر (راست) و کرک داگلاس در صحنه‌ای از فیلم "جدال در اوکی کورال".

لنکستر در سال ۱۹۴۸ در کنار ادوارد جی رابینسون، بازیگر پرآوازه‌ی آن سال‌ها، نقش اصلی را در فیلم "همه پسران من" ایفا کرد که بر پایه نمایشنامه‌ای معروف از آرتور میلر تهیه شد. یکی دیگر از فیلم‌های او در همان دوران "ببخشید، شماره‌ی عوضی گرفتید" است که باربارا استانویک در کنار لنکستر در آن نقش‌آفرینی کرده است. تصویر: صحنه‌ای از فیلم "ببخشید، شماره‌ی عوضی گرفتید".

کارنامه هنری برت لنکستر را معمولا به دو بخش تقسیم می‌کنند. در دوره اول او با تکیه بر اندام درشت و قوی در ده‌ها فیلم پرماجرای گانگستری یا وسترن بازی کرد؛ در نقش سرخپوست یاغی، دزد دریایی، راهزن، هفت‌تیرکش، بندباز و قهرمان ورزشی و... تصویر: برت لنکستر در صحنه‌ای از فیلم "دزد دریایی سرخ‌پوش" که در سال ۱۹۵۲ اکران شد.

شهرت برت لنکستر با فیلم "از اینجا تا ابدیت" (۱۹۵۳) به اوج رسید. او نامزد اسکار شد، اما در هشت اسکاری که به فیلم تعلق گرفت، او سهمی نداشت. او با بازی در وسترن‌هایی مانند "ورا کروز"، "جدال در اوکی کرال"، "آپاچی" و "حرفه‌ای‌ها" محبوبیت زیادی پیدا کرد. برت لنکستر (وسط) در کنار گری کوپر (چپ) در صحنه‌ای از فیلم معروف "ورا کروز".

مرحله دوم کارنامه هنری برت لنکستر از اواخر دهه ۱۹۵۰ شروع می‌شود که او با بالا رفتن سن و سال، نقش‌های قهرمانانه و پرماجرا را کنار گذاشت و به ایفای نقش شخصیت‌هایی پیچیده‌تر و عمیق‌تر پرداخت. از جمله فیلم‌های ماندگار آن دوران "نابخشوده‌ها" (۱۹۶۰) است که در آن آدری هپبورن نیز نقش‌آفرینی کرده است. لنکستر و هپبورن در صحنه‌ای از فیلم "نابخشوده‌ها".

فیلم "باران‌ساز" (۱۹۵۶) و "شناگر" (۱۹۶۶) نیز از آثار ماندگار برت لنکستر شناخته می‌شوند که رگه‌هایی از خوی و منش واقعی او را نشان می‌دهند. او در سال ۱۹۶۰ جایزه اسکار را برای فیلم "المر گنتری" از آن خود کرد. در این فیلم به کارگردانی ریچارد بروکس، مردی دغلکار برای پول در آوردن به وعظ و خطابه می‌پردازد و جیب مؤمنان را خالی می‌کند. لنکستر در صحنه‌ای از فیلم "المر گنتری".

"دادگاه نورنبرگ" (۱۹۶۱) به کارگردانی استنلی کریمر از فیلم‌های تاریخی به یادماندنی است که وقایع محاکمه جنایتکاران رژیم نازی را پس از پایان جنگ جهانی دوم بازسازی می‌کند. برت لنکستر در نقش یکی از مقامات بالای نازی در دادگاه شرکت می‌کند. برت لنکستر (چپ در تصویر) در صحنه‌ای از فیلم "دادگاه نورنبرگ".

برت لنکستر در فیلم "پرنده‌باز آلکاتراز" (۱۹۶۲) بازی ظریف و استادانه‌ای از زندگی پرملال یک زندانی ارائه داد. او در فیلم "ترن" (۱۹۶۳) نیز که داستان آن در جنگ جهانی دوم می‌گذرد، خوش درخشید. در این فیلم برت لنکستر نقش یک لوکوموتیوران فرانسوی را ایفا می‌کند که در رابطه با "نهضت مقاومت" با اشغالگران نازی مبارزه می‌کند. تصویر: لنکستر (چپ) و کرک داگلادس در فیلم "پنج روز در ماه مه".

برت لنکستر در فیلم‌های وسترن زیادی نقش‌آفرینی کرد. لنکستر (چپ در تصویر) به همراه لی ماروین، رابرت رایان و وودی استرود در صحنه‌ای از فیلم "حرفه‌ای‌ها" (۱۹۶۶) که ریچارد بروکس آن را کارگردانی کرد.

برت لنکستر از بازیگران فرهیخته هالیوود بود که حاضر بود به خاطر ارزش هنری یک فیلم، از درآمد بالا و سرشار بگذرد. با همین هدف بود که او با برخی از سینماگران اروپایی به همکاری پرداخت. او دو بار برای لوکینو ویسکونتی، سینماگر بزرگ ایتالیایی، هنرنمایی کرد: در سال ۱۹۶۳ نقش اصلی فیلم "یوزپلنگ" را ایفا کرد و در سال ۱۹۷۴ در فیلم "خشونت و شهوت" (تصویر) که در آن به همراه سیلوانا منگانو و هلموت برگر ظاهر شد.

برت لنکستر در سال ۱۹۷۶ در فیلم حماسی ۱۹۰۰ به کارگردانی برناردو برتولوچی نقشی کوتاه اما جذاب ایفا کرد. نقش‌آفرینی او در فیلم "آتلانتیک سیتی" (۱۹۸۰) به کارگردانی لویی مال، سینماگر فرانسوی، برای هر دو هنرمند دستاوردی پربار از آب در آمد. برت لنکستر تا سال‌های پیری همچنان روی پرده سینما و گاه بر صفحه تلویزیون ظاهر می‌شد. او در ۲۱ اکتبر ۱۹۹۴ در لس آنجلس درگذشت.