"توافق هسته‌ای ایران با غرب به زودی امکان‌پذیر است"
۱۳۹۲ آبان ۱۵, چهارشنبه
مقامات جمهوری اسلامی می‌گویند که مناقشه هسته‌ای ایران از حالت بن‌بست بیرون آمده و مذاکرات در جهتی مثبت و به سوی مصالحه پیش می‌رود. در همین راستا یوکیا آمانو، رئیس "آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای" برای ادامه مذاکرات با مسئولان جمهوری اسلامی هفته آینده به ایران سفر می‌کند.
محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، که در حال حاضر از فرانسه دیدار می‌کند، در گفت‌وگویی با یک کانال فرانسوی گفت: «به نظر من حتی ممکن است که همین هفته به توافق برسیم، اما من تنها می‌توانم از طرف خودمان صحبت کنم و از دیدگاه طرف مقابل خبر ندارم.»
وزیر خارجه ایران افزود: «ما باید با چشم باز و نیت پاک به این مذاکرات وارد شویم. ما برای رسیدن به توافق آمادگی کامل داریم.»
وی در گفت‌وگویی دیگر با خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا) گفته است که کشورهای غربی باید به "تحریم‌های وضع شده ناعادلانه و ظالمانه" خاتمه دهند و "حقوق مردم ایران برای فناوری صلح‌آمیز هسته‌ای از جمله غنی‌سازی کاملاً مورد شناسایی و اجرا قرار گیرد".
دور جدید مذاکره
گروه موسوم به ۵ + ۱ ، شامل اعضای اصلی شورای امنیت به اضافه آلمان، روزهای پنجشنبه و جمعه آینده در ژنو با نمایندگان جمهوری اسلامی مذاکره می‌کنند. گفته می‌شود که این آخرین دور مذاکرات طرفین برای رسیدن به توافق نهایی است.
انتظار می‌رود که در دیدار آینده، گفت‌وگوهای دور گذشته که در روزهای ۱۵ و ۱۶ اکتبر صورت گرفته بود، ادامه یابد و به نتیجه قطعی برسد. گفت‌وگوهای پیشین را همه اطراف "مثبت و سازنده" ارزیابی کرده بودند. در آن مذاکرات نمایندگان جمهوری اسلامی پس از مدت‌ها به طور مستقیم با نمایندگان ایالات متحده به گفت‌وگو نشستند.
به گزارش خبرگزاری‌های ایران، ریاست هیئت ایرانی را در مذاکرات با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، رضا نجفی، سفیر و نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به عهده خواهد داشت.
مقامات ایرانی برای پایان دادن به مناقشه و شفاف ساختن فعالیت هسته‌ای با نیت برطرف کردن بدبینی جامعه جهانی، طرحی را پیشنهاد کرده‌اند که جزئیات آن هنوز روشن نیست، اما ایران می‌گوید که اجرای آن ظرف چند ماه می‌تواند تمام شائبه‌ها را از برنامه هسته‌ای این کشور برطرف کند.
عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران، روز دوشنبه (۴ نوامبر) اظهار داشت که بر "چارچوب مذاکرات" توافق صورت گرفته است. او به خبرگزاری ایسنا گفت: «اکنون وقت آن است که مذاکرات را شروع کنیم و به سوی توافق پیش برویم.»
روز سه شنبه (۵ نوامبر) علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران و معاون رئیس جمهور، تائید کرد که یوکیا آمانو، به دعوت مقامات جمهوری اسلامی، روز ۱۱ نوامبر (برابر ۲۰ آبان) به ایران سفر می‌کند. آقای صالحی ابراز امیدواری کرد که بتواند با رئیس آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای، مذاکراتی سازنده داشته باشد و در نهایت با او بیانیه مشترکی منتشر کند.
شتاب برای برداشتن تحریم‌ها
مقامات ایرانی برای رسیدن به توافق با قدرت‌های بزرگ شتاب دارند، زیرا اقدامات تنبیهی که طبق قطعنامه‌های شورای امنیت بر ایران اعمال گشته، پیامدهای وخیمی برای اقتصاد ایران به دنبال داشته است. به ویژه قطع صادرات نفت ایران را با کمبود و گرانی شدید روبرو کرده است.
کشورهای غربی و در رأس آنها ایالات متحده گفته‌اند که نه با گام‌های اولیه، بلکه تنها با اقدامات اساسی مانند متوقف کردن کامل غنی‌سازی است که حاضرند از اقدامات تحریمی بکاهند. ایالات متحده با برخی تسهیلات محدود و جزئی موافقت کرده است، اما تحریم صادرات نفتی و معاملات بانکی علیه ایران همچنان با شدت ادامه خواهد یافت.
ده دور مذاکرات ایران با قدرت‌های بزرگ از نوامبر ۲۰۱۱ تا کنون، نتایج اندکی در بر داشته است. با پیروزی حسن روحانی در انتخابات دوره یازدهم ریاست جمهوری، چشم‌انداز روشن‌تری برای حل مناقشه هسته‌ای پدید آمده است.
اما با وجود خوش‌بینی‌هایی که ابراز می‌شود، به نظر نمی‌رسد که توافقی سریع در مناقشه هسته‌ای امکان‌پذیر باشد. به گفته برخی از دیپلمات‌ها مواضع دو طرف همچنان از هم دور است. در ایران جناح‌ها و نیروهای تندرو هر نوع توافقی را "سازشکاری" ارزیابی می‌کنند.
آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با این که حمایت خود را از مذاکرات دولت روحانی با قدرت‌های بزرگ ابراز داشته، اما در عین حال گفته است که به نتایج این مذاکرات خوش‌بین نیست.
جامعه بین‌المللی فعالیت هسته‌ای ایران را با نگرانی دنبال می‌کند و از جمهوری اسلامی انتظار دارد که به برنامه هسته‌ای و به ویژه به غنی‌سازی پایان دهد، اما ایران تکرار می‌کند که حاضر نیست از حق خود بر تولید انرژی هسته‌ای برای اهداف صلح‌آمیز بگذرد. این چیزی است که جامعه جهانی باور ندارد و ایران را متهم می‌کند که به دنبال تولید سلاح هسته‌ای است.