تخت‌روانچی در گفت‌وگو با اشپیگل‌آنلاین: نمی‌توان زمان را به عقب بازگرداند
۱۳۹۳ آبان ۱۷, شنبه
گفت‌وگوی مجید تخت‌روانچی با "اشپیگل آنلاین" روز شنبه (۸ نوامبر/ ۱۷ آبان) در این پایگاه خبری منتشر شده است. مجید تخت‌روانچی، معاون اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه و از اعضای تیم مذاکره کننده ایران با گروه ۵+۱ است. وی در سوئیس مهندسی خوانده و بین سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۴ سفیر ایران در این کشور بوده است.
به نوشته اشپیگل آنلاین، این عضو ارشد تیم مذاکره‌کننده ایران به رغم بدبینی نسبت به نتایج مذاکرات هسته‌ای، از "مبارزه مشترک علیه دولت اسلامی" طرفداری می‌کند.
معاون وزیر خارج ایران در پاسخ به پرسش اشپیگل‌آنلاین درباره فرجام مذاکرات هسته‌ای و اینکه آیا این مذاکرات شکست خواهد خورد یا نه می‌گوید: «به‌هرحال ما در یک فاز حساسی قرار داریم. زمان چندانی به ۲۴ نوامبر باقی نمانده است و مواضع طرفین گفت‌وگو کم‌وبیش تغییری نکرده و همانند گذشته است.»
با این‌حال تخت روانچی معتقد است، اگر دو طرف تا ۲۴ نوامبر به نتیجه نرسند، "ناظران بی‌طرف دست‌کم ایران را مسئول این شکست نخواهند دانست".
معاون وزیر خارجه ایران درباره موانع مذاکرات گفته است: «ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم طبعا یکی از موانع است. مانع دیگر تحریم‌هاست. اما ما درباره تاسیسات هسته‌ای اراک و موضوع‌های دیگر نیز که ناگزیر به توافق درباره آنها هستیم مذاکره می‌کنیم.»
تخت روانچی می‌افزاید: «به‌نظر ما، آمریکایی‌ها پیشرفت‌های ایران در زمینه هسته‌ای را، هم از نظر امکانات و هم به لحاظ ظرفیت‌ها، به‌سادگی به‌رسمیت نمی‌شناسند. ما ۲۰ هزار سانتریفوژ داریم که تنها نیمی از آنها مواد هسته‌ای تولید می‌کنند. ما نمی‌توانیم زمان را به عقب بازگردانیم و بگوییم ما اکنون در سال ۲۰۰۵ هستیم و دوباره همان چیزهایی را طرح کنیم که در همان زمان مطرح می‌کردیم.»
عضو تیم مذاکرات هسته‌ای ایران در برابر این پرسش اشپیگل آنلاین که ایران اگر امروز بر وضعیت موجود اصرار کند، چگونه می‌تواند انتظار پیشرفت در مذاکرات داشته باشد، گفته است: «ما باید وضعیت موجود را حفظ کنیم، اما در عین‌حال آماده‌ایم فعالیت‌های خود را برای مدت معینی محدود کنیم. با این‌حال پس از آن مایلیم که با ما مانند هر عضو دیگر پیمان ان‌پی‌تی رفتار شود».
به نظر اشپیگل آنلاین ایران می‌خواهد سانتریفوژهای خود را حفظ کند، هیچ چیزی را از بین نبرد، فقط برای مدت زمان کوتاهی توسعه فعالیت‌های خود را متوقف و پس از آن برنامه‌های خود را دنبال کند.
مجید تخت روانچی بدون رد این ارزیابی پرسشگر پایگاه خبری آلمانی می‌گوید: «مدت زمان محدود کردن فعالیت‌ها نباید طولانی باشد. زیرا ما در هماهنگی با پروتکل الحاقی که دربرگیرنده تعهدات سختگیرانه‌ای در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای است، تدابیری را اتخاذ می‌کنیم که حداکثر شفافیت را در فعالیت هسته‌ای امکان‌پذیر می‌سازد. پروتکل الحاقی باید از سوی پارلمان ایران تایید شود».
واقعیت‌های دیگر در ایران
با توجه به پیشرفت‌هایی که ایران ادعا می‌کند در فن‌آوری هسته‌ای به‌دست آورده است، تخت روانچی معتقد است، واقعیت‌ها در ایران را به‌سادگی نمی‌توان نادیده گرفت. اما پرسشگر "اشپیگل آنلاین" "واقعیت‌های دیگری" را به وی یادآوری می‌کند؛ واقعیت‌هایی چون تورم ۳۰ درصدی، نرخ بیکاری ۱۸ درصدی که به‌طور غیررسمی و در واقع ۳۲ درصد است. و این که ایران تا کی می‌تواند در برابر چنین وضعیتی مقاومت کند.
تخت روانچی اما می‌گوید، ایران به‌دلیل فشار تحریم‌های اقتصادی وارد مذاکرات هسته‌ای نشده است. بلکه به نظر او ایران با پیوستن به مذاکرات خواسته به جهان نشان دهد که چیزی برای پنهان‌کردن ندارد.
معاون وزیر خارجه ایران درباره روی‌آوری اجباری ایران به کشورهایی چین، هند و روسیه در مبادلات اقتصادی گفته است: «اروپا و آمریکا همه جهان نیستند و وقتی کشوری تصمیم می‌گیرد با ایران تعامل نداشته باشد، به معنای آن نیست که همه‌‌چیز به آخر رسیده است، حتی اگر من به عنوان یک دیپلمات مسئول امور آمریکا و اروپا آخرین فردی باشم که چنین حرفی را به زبان می‌آورد. راه‌های برون‌رفت و امکانات دیگری با دیگر کشورها وجود دارد. مدیران موسسات اقتصادی زیادی از جمله از اروپا به ایران می‌آیند تا فرصت‌های همکاری بهتر را کشف کنند. این‌ها نشان می‌دهند که تحریم‌ها قابل دوام نیستند. ایران‌هراسی در حال فروکش کردن است.»
امکان همکاری با غرب علیه "دولت اسلامی"
تخت روانچی درباره منافع سیاسی مشترک ایران با غرب در مبارزه با "دولت اسلامی" می‌گوید: «به این موضوع باید در مقیاس بین‌المللی در چارچوب حقوق بین‌الملل پاسخ داده شود. ما درباره اینکه چگونه باید با این موضوع برخورد شود ایده‌های خود را داریم و در این زمینه همراه با جامعه جهانی می‌توانیم کارهایی انجام دهیم. مهم این است که این نکته درک شود که این پدیده (دولت اسلامی) برای همه، برای ما، برای اروپا، برای آمریکا و حتی دیگر کشورها خطرناک است.»
او درباره مناسبات کشورش با عربستان سعودی، رقیب منطقه‌ای ایران نیز می‌گوید: «ما با عربستان سعودی همسایه هستیم و باید با یکدیگر گفت‌وگو کنیم. عملا نیز چنین است. معاون وزیر امور خارجه مسئول در امور منطقه اخیرا در ریاض بود. ما اعتقاد داریم که می‌توانیم سطح گفت‌وگوها را به سود منافع دو طرف و کل منطقه ارتقا بخشیم.»
از سال ۲۰۰۳ و پس از حمله ارتش آمریکا به عراق و سقوط صدام حسین، تحولات عراق یکی مسائل مورد اختلاف میان ایران و عربستان سعودی بود. پیش از عراق، تحولات لبنان مناسبات دو کشور را تیره کرده بود. اما با آغاز بحران در سوریه و حمایت بی‌دریغ ایران از رژیم بشار اسد در برابر مخالفانش، روباط دو کشور مهم منطقه تیرگی بیشتر پیدا کرد. عربستان خواهان پایان دخالت ایران در لبنان، سوریه و عراق از طریق حمایت از گروه‌های شیعی است. ایران نیز عربستان را به حمایت از گروه‌های افراطی سنی متهم می‌کند.