بستنی اکبر مشتی، صادراتی از آلمان

دویچه وله: آقای خداوردی این مغازه را چند سال است که دارید؟

تقریباً ۲۱ سال.

چند سال است در این کار هستید؟

از سال ۱۹۸۵، با کارهای ایتالیایی شروع کردم. در کنارش هم ایده‏ی ایرانی بود.

چطور شد که به آلمان آمدید و رفتید سراغ بستنی؟

داستان‏اش خیلی طولانی است…

ما وقت داریم.

باید مقداری به عقب برگردیم. سال ۱۹۸۰ به آلمان آمدم، البته بیشتر برای ادامه‏ی تحصیل. بعدش کارم را عوض کردم، چون این کار را خیلی دوست داشتم.

در چه رشته‏ای می‏خواستید تحصیل کنید؟

معماری. خانواده‏ی من هم از قدیم این‏جا هستند. اکثر آن‏ها فرش‏فروش بودند، ولی من این کار را دوست نداشتم، دوست داشتم دنبال کار دیگری بروم. در نهایت کار تولید بستنی را انتخاب کردم، با ایتالیایی شروع کردم و در کنار ایتالیایی هم شروع کردم به ایرانی زدن.

بشنوید: فالوده و بستنی «منصور» در برنامه‌ی «عطاری» دویچه وله

یعنی بستنی‏سازی ایتالیایی را در ایتالیا یاد گرفتید؟

یاد گرفتم و در کارگاهی که داشتیم، شروع کردم به امتحان و آزمایش کردن بستنی ایرانی که امروز نتیجه‏ی آن را می‏بینید.

ایرانی‏ها از کجاها به سراغ شما می‏آیند؟

بهتر بود، می‏پرسیدید از کجا نمی‏آیند. فکر کنم فقط از برزیل، آفریقا و این‏جور جاها نمی‏آیند. از همه جای اروپا که می‏آیند. شهر کلن هم یک شهر توریستی است، اکثر ایرانی‏ها از هرجا که می‏آیند، به این‏جا می‏آیند. از ایران هم هرکسی مهمان داشته باشد، به این‏جا می‏آید که بستنی خوب بخورد.

ببینید: بستنی اکبر مشتی "منصور" از دریچه‌ی دوربین

یعنی شما تنها بستنی‏فروشی ایرانی آلمان هستید؟

ما تنها بستنی‌فروشی نیستیم، ما هم اولین و هم بزرگ‏ترین هستیم و بقیه، اگر کسی باشد، دیگر کپی‏برداری است. خیلی از ایرانی‏ها کارشان این‏جا کپی است.

یعنی شما اولین کسی بودید که بستنی ایرانی را درست کردید و الان به تمام مغازه‏ها و رستوران‏ها و… صادر می‏کنید.

به سرتاسر آلمان و اکثر کشورهای هم‏جوار آلمان مانند سوییس، فرانسه، هلند، بلژیک و… صادر می‏شود.

داستان این "بستنی اکبر مشتی" چیست؟ شما خودتان می‏دانید؟

اکبر مشتی، نام بزرگی بوده که سبک خاص خود را داشته و در زمان قدیم شروع کرده. زمان قدیم را با الان مقایسه نکنید، کار کردن‏های آن‏ها خیلی سنتی بوده و زحمت زیادی داشتند. امروزه به خاطر دستگاه‏های جدید، زحمت‏ها کم‏تر شده است. بعد از آن، باز همان زمان‏های خیلی قدیم "گل و بلبل" بوده و بعد چند تای دیگر بعدها آمد‏ه‏اند.

شما در کنار بستنی، شیرینی‏های مختلف ایرانی هم دارید...

بیشتر شیرینی‏های تازه است. شیرینی‏هایی که نمی‏توانند از ایران بیاورند و باید این‏جا تولید شود. نان خامنه‏ای، رولت، ناپلئونی، لطیفه، شیرینی‏های تر مختلف، کیک‏های تولد وعروسی و…

فکر می‏کنید اگر قسمت آلمانی این‏جا را نداشتید و بستنی ایتالیایی و قهوه و چیزهای دیگر را عرضه نمی‏کردید، می‏شد فقط با محصولات ایرانی در آلمان زندگی کرد؟

کار ما، یک کار تولیدی است و قسمت پخش‏اش هست. از این بابت مشکلی نداریم. ولی چرا آدم کاری نکند که هردو طرف را داشته باشد. من وقتی به ۲۰-۲۵ سال پیش برمی‏گردم، هیچ آلمانی‏ای محصولات ترکی‏ مانند ساندویچ ترکی، نان بربری، کباب ترکی و… را نمی‏خورد. اما الان آلمانی‏ها در خیلی از مغازه‏ها نان بربری دست‏شان می‏گیرند، به جای نان‌های خودشان. این‏ است که چرا نه. آدم ترکیبی از هر دو درست می‏کند و جفت‏اش را به مردم ارائه می‏کند. مانند ترک‏ها، ایتالیایی‏ها و بقیه‏ی مردم که در این‏جا زندگی می‏کنند، چرا ما ایرانی‏ها این‏کار را نکنیم.

آلمانی‏ها، شیرینی‏های ایرانی و یا بستنی اکبر مشتی می‏خورند؟

۲۰درصدشان می‏خورند. اکثر بچه‏هایی که با آلمانی‏ها ازدواج کرده‏اند، یا دوست‏های آلمانی دارند، چه زن و چه مرد، بستنی‏ و شیرینی ایرانی می‏خورند، خیلی هم خوب می‏خورند.

مشتری کاملاً آلمانی هم دارید؟

بله؛ مشتری کاملاً آلمانی هم داریم. ما قبلاً شیرینی‏ها آلمانی هم درست می‏کردیم، ولی به‏مرور آن را کم‏تر درست می‏کنیم، چون بیشتر کسانی که می‏آیند، می‏خواهند شیرینی‏های ایرانی را امتحان کنند و بخورند.

شما در نزدیکی این‏جا، کارگاه بستنی‏سازی هم دارید...

بله، بیشتر تولیدات بستنی‏مان از آن‏جا می‏رود. چه زمستان و چه تابستان. خیلی‏ها فکر می‏کنند که ما زمستان تولیدات نداریم. در صورتی‏که زمستان هم ما تولیدات داریم و فرقی نمی‏کند که برف و بوران باشد یا نباشد.

راز این بستنی چیست؟ چه موادی در آن هست؟

چیزی که ممکن است همه استفاده نکنند و یا خیلی‏ها هم استفاده کنند؛ شیر، خامه، زعفران و گلاب.

چطوری می‏شود که این خامه‏ها سنگ می‏شود؟

دستگاهی داریم که با آن، خامه‏های پولکی‏مان را می‏زنیم…

و قاطی بستنی می‏شود.

اول این‏جا درست می‏شود و بعد با دستگاه دیگری، قاطی بستنی می‏شود. مزه‏ی اصلی‏اش هم به همین خامه‏های توی بستنی است. تاجایی که می‏شود، سعی می‏کنیم هم پرخامه و هم کم‏خامه باشد که بعضی‏ها که دوست ندارند زیاد چاق و چله شوند، خامه‏اش را برگردانند.

#

در جمع چند تا کارمند دارید؟

زمستان با تابستان فرق می‏کند، ولی کلاً بچه‏هایی که با ما همکاری می‏کنند، تا ۱۵ نفر هستند. تعدادی در قسمت تولید کار می‏کنند، تعدادی در قسمت پخش و دو سه نفر هم برای بازاریابی داریم.

فکر می‏کنید راز موفقیت شما چیست؟

در واقع کیفیت؛ چون ما از بهترین جنس‌ها برای محصولات‏مان استفاده می‏کنیم و نگاهی به این نداریم که قیمت‌ها چقدر نوسان داشته باشند. مثلاً زعفران یک زمانی شده بود کیلویی شش میلیون، اما ما استفاده می‏کردیم. الان مقداری ارزان‏تر شده است. یا خلال پسته و یا هر جنس دیگری که هست، از آن‏ها استفاده می‏کنیم که کیفیت محصول‏مان بالاتر برود. هیچ‏وقت پایین‏تر نرود. دلیل اصلی‏اش این است. دلیل دوم آن هم فکر می‏کنم این باشد که ممکن است شما یک نوع گوشت را دست ۱۰تا آشپز بدهید، برای کباب کوبیده، ولی هرکسی یک مدل درست کند. یعنی مزه‏ی دست خیلی مهم است. دلیل دوم‏اش ممکن است این باشد.

نکته‏ای که برای من خیلی عجیب است، این است که شما چاق نیستید. شما بستنی و شیرینی‏های خودتان را می‏خورید یا نمی‏خورید؟

می‏خورم، خیلی هم می‏خورم.

پس چطور چاق نمی‏شوید؟

به مشتری هم می‏گویم، می‏گویم که من نمی‏توانم بنشینم یک پرس بخورم، ولی در طول روز، از همه چیز امتحان می‏کنم، چه بستنی و چه شیرینی‏های مختلف. خُب زحمتی که ما این‏جا می‏کشیم، همه را لاغر می‏کند. هرکسی می‏خواهد لاغر شود، بیاید این‏جا کار کند. من در عرض یک ماه به او می‏گویم که چطوری می‏تواند لاغر شود.

می‏تواند شیرینی و بستنی هم در کنارش بخورد؟

می‏تواند بخورد… البته من همیشه به مشتری می‏گویم که تضمین میدهیم اگر پس از خوردن بستنی‏ها و شیرینی‏های ما دو کیلومتر بدوند، هیچ‏وقت چاق نشوند.

آقای خداوردی، در آینده چه برنامه‏هایی دارید، چه کارهای جدیدی می‏خواهید انجام بدهید؟

محصولات ما برای ایرانی‏ها دیگر شناخته شده است، برنامه‏ی آینده‏ی ما این است که بیشتر توی آلمانی‏ها برویم. البته ما فقط بستنی ایتالیایی و یا ایرانی نمی‏زنیم، ما برای ژاپنی‏ها هم بستنی سبز می‏زدیم؛ بستنی چای. ولی بیشتر توی رستوران‏های "سوشی" و رستوران‏های ژاپنی فروخته می‏شود. خیلی هم گران فروخته می‏شود، چون مواد اولیه‏اش خیلی گران است. برای ایتالیایی‏ها و رستوران‏های دیگر هم می‏زنیم، ولی می‏خواهیم مقداری سبک کار ایرانی را عوض کنیم و به جامعه‏ی آلمانی ارائه بدهیم. آلمانی‏ها مقداری سخت‏تر محصولی را قبول می‏کنند، ولی وقتی اطمینان کنند، حتماًّ می‏خورند.

مصاحبه‌گر: بامداد اسماعیلی

تحریریه. شهرام احدی