با "رفیق بیکلک" و "نیچه" در جادههای ایران
در جادهها و خیابانهای شهرهای ایران نوشتههای جالبی را میتوان روی ماشینها یافت. این نوشتهها در قالبهای متفاوت مانند شعر، شعار، حدیث و دلنوشته بخشی از فرهنگ عامه و راهی برای شناخت این فرهنگ است.
کمتر کسی پیدا میشود که در جادههای ایران سفر کرده باشد و بگوید هیچ وقت ماشینی را ندیده است روی آن بیت شعری یا عبارتی نوشته نشده باشد.
نوشتههای روی خودروها به بیان امروزین "پیامک"هایی هستند که به "ادبیات بیابانی" شهرت یافتهاند.
این نوشتهها معمولا در سه دسته مذهبی، عاشقانه و اجتماعی جای میگیرند که با قالبهای متفاوتی مانند شعر، شعار، حدیث، دلنوشته و غیره مفاهیم را به زبانی ساده به مخاطبان منتقل میکنند.
در همه جوامع، اقشار دارای نمادهایی هستند که به وسیله آن نمادها شناخته میشوند و با دیگران ارتباط برقرار میکند. "پشت ماشیننویسی" نشاندهندهی ادبیات خاص رانندگان و ادبیات تولیدشده توسط آنهاست که تا حدی نشاندهندهی دیدگاه و شخصیت فرهنگی و اجتماعی راننده است.
اشعار استفاده شده در پشت ماشینها معمولا از شاعران نامدار، شاعران بینام و نشان و همچنین اشعار شناخته شده ولی دستکاریشده و تغییریافته هستند.
از آن جا که این قشر رانندگان اغلب در سفر هستند، "رفیق و دوست"، "تنهایی"، "هجران"، "دوری" و "مادر" بیشترین مفاهیمی هستند که آنان به طور مستقیم یا غیرمستقیم به آنها اشاره کردهاند.
برخی از نوشتههای رو ماشینها از تجربه مستقیم زندگی راننده میآیند. شعارهای اخلاقی از پیامهای مورد علاقه رانندگان است.
دسته دیگری از رانندگان به تعریف و ستایش از اتومبیل خود میپردازند.
بعضی از پیامها به زبان مادری نوشته میشوند.
پیامهایی هم هستند که بر قومیت و ملت تکیه دارند.
بازی با جملات، مانند کاری که این راننده کرده یا سرهم نویسی نیز از دیگر خودرونویسیهای مورد علاقه رانندگان است.
در ایام محرم هم خودرونویسیهایی از این دست به چشم میخورند که البته تنها مدت محدودی روی اتومبیل باقی میمانند.
برخی از نوشتهها رنگ "طعنه" دارند و برخی دیگر "تواضع".
حالا دیگر تنها شاعران وطنی و جملات قصار ایرانی نیستند که روی خودروها نقش میبندند. در اینجا رانندهای احتمالا با ذوق فلسفی، برای یافتن شادی از توصیه نیچه، فیلسوف آلمانی، استفاده کرده است.
این نوشتهها البته به لحاظ قوانین راهنمایی و رانندگی ممنوع هستند. بر اساس ماده ۲۰۷ قانون راهنمایی و رانندگی نصب هرگونه علایم و نقوش تبلیغاتی، نوشته و عکس روی شیشه پشت و کناره و اطراف خودرو برخلاف مقررات است و خودرو شامل جرایم رانندگی میشود. این راننده در ستایش آزادی از ژان پل سارتر کمک گرفته است.