امیدهای برباد رفته برای نامزدی اسکار ۲۰۱۵

آکادمی اسکار هر ساله پس از اعلام اسامی نامزدها کمابیش با انتقادهایی روبرو بوده است، برخی سال‌ها کمتر، برخی سال‌های دیگر بیشتر.

امسال، اما سال چندان راحتی برای آکادمی نبود. تاخت و تاز منتقدان تا جایی شدت گرفت که شریل بون آیزاک، رئیس آکادمی، مجبور به پاسخ‌گویی و دفاع از عملکرد آکادمی شد. برخی از فرصت طلایی که آکادمی اسکار امسال از دست داد‌، صحبت می‌کردند و برخی از امید برباد رفته استودیوهای بزرگ فیلمسازی.

اما ناکامان نامزدی اسکار ۲۰۱۵ از نظر منتقدان چه کسانی بودند؟

جالی خالی زنان

سال گذشته زمانی که کیت بلانشت برای بازی در فیلم "جاسمین غمگین" اسکار بهترین هنرپیشه زن را دریافت کرد، از کسانی در صنعت فیلمسازی انتقاد کرد که "به طرزی احمقانه همچنان به این ایده و باور چسبیده‌اند که فیلم‌هایی با محوریت زنان مشتری ندارند."

او در ادامه اضافه کرد، دریافت این جایزه نشان می‌دهد که مخاطبان به تماشای چنین فیلم‌هایی علاقه دارند و این فیلم‌ها در حقیقت پولساز هم هستند.

امسال اما سال درخشانی برای زنان در اسکار به شمار نمی‌رود. آن‌ها یکی از بازندگان مسلم در نامزدی برای اسکار ۲۰۱۵ هستند. نه تنها هیچ‌زنی در دو شاخه اصلی، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه‌ نامزد نشده، بلکه هیچ‌کدام از ۸ فیلمی که برای دریافت اسکار بهترین فیلم سال نامزد شده‌اند، بازگوکننده داستان زنان نیستند.

کنار گذاشته‌شدن زنان در دو شاخه اصلی، به این دلیل نیود که زنان قابل میدان رقابت حضور نداشته‌اند، بلکه برعکس آکادمی این شانس را می‌داشت تا برای نخستین بار در تاریخ، یک کارگردان زن سیاه‌پوست را جزو نامزدان بهترین کارگردانی معرفی کند؛ البته اگر اعضای آکادمی قدر این فرصت را می‌دانستند.

فیلم "سلما" به کارگردانی آوا دو ورنی، کارگردان زن سیاه‌پوست آمریکایی، به عنوان بهترین فیلم سال نامزد شده، اما اعضای آکادمی خود این کارگردان را شایسته دریافت اسکار ندانسته‌اند. به این ترتیب علیرغم نقدهای مثبت فراوان، آن‌ها آوا دو ورنی را کنار گذاشته و به این ترتیب تمامی کارگردان‌های نامزد شده در شاخه بهترین کارگردانی، مرد هستند.

فیلم‌های "دو روز، یک شب"‌، "هنوز آلیس"، "وحشی" و حتی "دختر گم‌شده" که داستانی با محوریت زنان دارند، مجموعا تنها در یک شاخه برای دریافت اسکار نامزد شده‌اند: بهترین هنرپیشه زن نقش اصلی.

شانس از دست رفته انیستون

خیلی‌ها بازی جنیفر انیستون در فیلم "کیک" را درخشان‌ترین بازی کارنامه حرفه‌ای وی می‌دانند. نامزدی وی برای دریافت جایزه گلدن گلوب نیز مهر تأییدی بر این برداشت و سلیقه بود.

با این همه پس از اعلام اسامی نامزدهای اسکار مشخص شد که جنیفر انیستون جایی در میان برگزیدگان ندارد. بسیاری او را یکی از ناکامان بزرگ نامزدهای اسکار توصیف کردند، هر چند خودش نشان داد که این موضوع نتوانسته باعث تلخکامی یا ناامیدی‌اش شود یا دست‌کم به خوبی توانست در برابر دوربین‌ها ناراحتی‌اش را پنهان کند.

آکادمی امسال روی خوشی هم به جسیکا چستین که اصولا یکی از هنرپیشه‌های مورد علاقه شناخته می‌شود، نشان نداد.

بازی او در فیلم "خشن‌ترین سال" نتوانست دل اعضای آکادمی را به دست آورد. این در حالی بود که بسیاری چشم امید به موفقیت این فیلم در اسکار ۲۰۱۵ داشتند، اما در نهایت "خشن‌ترین سال" در هیچ شاخه‌ای نامزد نشد.

اسکار برای سفیدپوستان

الخاندرو گونزالز ایناریتو، کارگردان فیلم "بردمن" اهل مکزیک است. به جز وی تمامی کارگردان‌های نامزد شده در بخش بهترین کارگردان و نیز بهترین فیلمنامه تألیفی، مردان سفیدپوست هستند.

البته این همه ماجرا نیست. امسال برای نخستین بار در دو دهه گذشته، تمامی نامزدهای هنرپیشگی در چهار شاخه اصلی سفیدپوست هستند. علاوه بر آن هیچ‌کدام از فیلم‌‌های مطرح در اسکار امسال، زندگی سیاه‌پوستان را روایت نمی‌کند. در میان رقبای اصلی، تنها داستان فیلم "سلما" حول محور زندگی سیاه‌پوستان می‌گذرد.

اگر کمی بیشتر مته به خشخاش بگذاریم، به "داستان شاهزاده کاگویا" در بخش بهترین انیمیشن، "ویرونگا" در بخش بهترین مستند و "تیمبوکتو" از موریتانی در بخش بهترین فیلم غیرانگلیسی‌زبان برمی‌خوریم.

فیلم‌های یاد شده تنها فیلم‌های اسکار امسال هستند که داستان‌شان بر محور زندگی رنگین‌پوستان استوار است. مابقی فیلم‌ها جملگی داستان سفید‌پوستان را روایت می‌کنند.

دیوید ایولوو بازیگر سیاه‌پوست انگلیسی که نقش اصلی را در فیلم "سلما" ایفا می‌کند، از دیگر ناکامان نامزدی اسکار است. او علیرغم بازی درخشان و تحسین‌شده‌اش جایی در میان نامزدان بهترین هنرپیشه مرد نداشته است.

جیک جیلن‌هال در فیلم "شبگرد" هم از نامزدی اسکار دست‌خالی ماند. این فیلم در کمال تعجب تنها در یک شاخه (بهترین فیلمنامه تألیفی) نامزد دریافت اسکار شده است.

کام تلخ استودیوهای بزرگ فیلمسازی

اسکار امسال برای استودیوهای بزرگ فیلمسازی چندان راضی‌کننده نبوده است. نگاهی به فهرست تمامی نامزدهای بخش بهترین فیلم، نشان می‌دهد که فیلم‌های پرخرج استودیوهای بزرگ جایی در میان برگزیدگان نداشته‌اند.

مالیفیسنت (برای طراحی لباس)، نگهبانان کهکشان (برای گریم)، در میان ستارگان (برای طراحی صحنه)، هابیت: نبرد پنج سپاه (برای تدوین صدا)، کاپیتان آمریکا: سرباز زمستانی، طلوع در سیاره میمون‌ها و مردان ایکس: روزهای آینده گذشته (هر کدام برای جلوه‌های ویژه) نامزد دریافت جایزه اسکار شده‌اند.

فیلم‌های یاد شده همگی از جمله فیلم‌های پرخرج به نمایش درآمده در سال ۲۰۱۴ بوده‌اند که در کمال ناامیدی سازندگان‌شان تنها در یک شاخه نامزد دریافت اسکار شده‌اند.

و اما آخرین ناکام امسال انیمیشن "فیلم لگو" است که با وجود فروش ۲۵۸ میلیون دلاری در گیشه و استقبال خوب منتقدان و مخاطبان تنها در بخش بهترین ترانه نامزد دریافت اسکار شده است.

اعضای آکادمی این انیمیشن را شایسته حضور در میان نامزدهای بهترین انیمیشن سال ندانستند.