اعتراض به اعدام شهروندان افغان در ایران

حدود ۴۰۰ نفر از اهالی شهر هرات در غرب افغانستان، در برابر کنسولگری جمهوری اسلامی بر ضد دولت ایران شعار دادند و از سازمان ملل متحد خواستند که قاتلان را به محاکمه بکشد.

به گفته‌ی مقام‌های محلی و بستگان قربانیان در هرات، ۱۳ نفر افغان مقیم استان هرات، چند ماه قبل در ایران کشته شده بودند، اما اجساد آنها روز چهارشنبه (۲۷ فروردین، برابر ۱۷ آوریل) به ولایت هرات انتقال داده شد.

گفته می‌شود که ۱۳ شهروند افغان تابستان گذشته هنگام ورود به خاک ایران توسط سربازان مرزی این کشور کشته شده و اجسادشان در شهر تایباد در ۲۵ کیلومتری مرز افغانستان پنهان شده بود. جسد افراد مقتول با تلاش خانواده‌های آنها و هماهنگی حکومت افغانستان به این کشور انتقال داده شد.

محی‌الدین نوری، سخنگوی والی هرات، به دویچه وله گفته است که قربانیان در منطقه مرزی کار می‌کردند و "به شکل غیرقانونی به ایران رفته بودند". به گفته او، شایعاتی هم وجود دارد که این افراد به دلیل قاچاق مواد مخدر کشته شده‌اند.

مقام‌های ایرانی هنوز در این رابطه نظری ابراز نکرده‌اند. تلاش دویچه وله برای تماس با مقام‌های کنسولگری ایران در هرات به نتیجه نرسید. در ماه آذر سال گذشته، هنگامی که برخی از اهالی هرات در اعتراض به کشتار این افراد جلوی کنسولگری ایران گرد آمده بودند، یکتا محمدی، سرکنسول ایران قتل این افراد را تکذیب کرد و گفت که ایران به اصول حقوق بشر و قوانین مهاجرت پای‌بند است.

اعتراض به هر دو دولت
زنی ۶۵ ساله در میان تظاهرکنندگان گریه‌کنان گفت: «دو نفر از نوه‌هایم برای کار و مزدوری به ایران رفته بودند، اما دولت ایران آن بی‌گناهان را به قتل رسانده است».

یکی دیگر از معترضان در برابر کنسولگری، به نام میرویس، گفت که پسر و برادرش در ایران کشته شده‌اند. او از حکومت افغانستان نیز شکایت کرد که به آنها کمک نکرده است و خود مردم جسد وابستگان خود را از ایران به هرات انتقال داده‌اند.

وضعیت ناگوار کارگران مهاجر در ایران
نمایندگان پارلمان افغانستان که در گذشته برای بررسی وضعیت افغان‌های زندانی به ایران رفته بودند، از عدم دسترسی به این زندانیان شکایت داشتند. به گفته‌ی آنها، حدود ۳۰۰ تن از مهاجران افغان در ایران منتظر اعدام هستند.

دولت ایران بارها به اعدام شهروندان افغانستان دست زده و هر بار با واکنش تند افغان‌ها روبرو شده است. در دو مورد، تظاهرکنندگان در کابل و هرات به سوی ساختمان سفارت و کنسولگری ایران سنگ پرتاب کردند و پوسترهای رییس جمهور ایران را به آتش کشیدند.

ایران بعد از پاکستان دومین کشوری است که بیشترین مهاجران افغان را در خود جای داده است. ایران می‌گوید که افراد افغان به خاطر دست داشتن در قاچاق مواد مخدر اعدام شده‌اند. اما مدافعان حقوق بشر از عدم دسترسی اعدام‌شدگان به وکیل مدافع انتقاد می‌کنند و محاکمه آنها را غیرعادلانه می‌خوانند.

افغان‌ها از آنچه بدرفتاری دولت ایران با مهاجران می‌خوانند، به شدت انتقاد می‌کنند. از بیشتر از یک سال پیش برخی از شهرهای ایران برای مهاجران غیرقانونی افغان "ممنوعه" اعلام شده‌اند. افغان‌ها از حکومت خود نیز انتقاد دارند که نه زمینه‌ی بازگشت این مهاجران را فراهم می‌کند و نه به بدرفتاری با آن ها در ایران واکنشی نشان می‌دهد.
تحلیلگران افغان بر این باورند که دولت ایران از مهاجران به عنوان ابزاری در سیاست‌های منطقه‌ای استفاده می‌کند و

حکومت افغانستان نیز در شرایط کنونی گزینه‌ی مناسب دیگری در دست ندارد. حکومت ایران در گذشته، حتا در فصل سرما، به اخراج اجباری مهاجران اقدام کرده است.