" اسد سلاحهای شیمیایی را به لبنان و عراق منتقل می‌کند"
۱۳۹۲ شهریور ۲۳, شنبه
جان کری و سرگئی لاوروف وزیران خارجه آمریکا و روسیه پس از سه روز مذاکره در ژنو بر سر خلعسلاح شیمیایی سوریه به توافق رسیدند. واکنش محافل جهانی به این توافق مثبت بود، ولی ارتش آزاد سوریه اعلام کرد که به آن توجهی نخواهد کرد و به پیکار برای سرنگونی رژیم اسد ادامه خواهد داد.
اپوزیسیون سوریه رژیم اسد را متهم می‌کند که مشغول انتقال زرادخانه شیمیایی خود به خارج است. ژنرال سلیم ادریس، رئيس شورای عالی نظامی ارتش آزاد سوریه، روز شنبه (۲۳ شهریور/۱۴ سپتامبر) در استانبول گفت که ارتش بشار اسد در روزهای گذشته شروع به انتقال بخشی از سلاحهای شیمیایی خود به لبنان و عراق کرده است.
دولت سوریه هنوز در این مورد موضعگیری نکرده است.
شورشیان سوریه همچنین نسبت به توافق میان آمریکا و روسیه در ژنو بر سر نابودی جنگ‌افزارهای شیمیایی رژیم سوریه واکنشی انتقادی نشان دادند. ژنرال ادریس که کنفرانس مطبوعاتی او در استانبول مستقیما از تلویزیون پخش می‌شد گفت که این ابتکار فقط با هدف وقت‌کشی مطرح شده است.
ژنرال ادریس افزود: «ما بطور کامل به این پیشنهاد بی‌توجهی خواهیم کرد و به پیکار خود تا سرنگونی رژیم بشار اسد ادامه خواهیم داد».
نشست اپوزیسیون سوریه در استانبول
ائتلاف ملی سوریه که دربرگیرنده بزرگ‌ترین بخش اپوزیسیون بشدت پراکنده این کشور است، در حال برگزاری نشستی دو روزه در استانبول است. این طیف همچنین در فکر تعیین رهبری تازه است. قرار است بعداز ظهر شنبه نخست‌وزیر تازه‌ای برای دولت شورشیان برگزیده شود که بخشی از مناطق سوریه را در کنترل خود دارند.
ناظران سیاسی معتقدند که احمد طعمه الخضر، یکی از رهبران باتجربه اپوزیسیون این مسئولیت را عهده‌دار خواهد شد. وی که از منطقه دیرالزور است و اسلامگرایی میانه‌رو به شمار می‌رود، به جریان اخوان‌المسلمین سوریه نزدیک است.
الخضر که دندانپزشک است در سال ۲۰۰۵ دبیرکل ابتکاری به نام "بیانیه دمشق برای تحول دمکراتیک" در سوریه بود. اعضای این نهاد از فساد گسترده در رژیم بشار اسد انتقاد می‌كردند و خواهان اصلاحات بودند. الخضر به دلیل فعالیت‌های سیاسی خود سرانجام توسط رژیم اسد بازداشت و زندانی شد.
غسان هیتو که پیش‌تر به عنوان نخست وزیر اپوزیسیون سوریه معرفی شده بود، به دلیل عدم پشتیبانی کافی موفق به تشکیل دولت موقت نشد.
واکنش سازمان ملل به توافق کری و لاوروف
بان کی‌مون، دبیر کل سازمان ملل از توافق بر سر نابود کردن زرادخانه شیمیایی سوریه استقبال کرد. سخنگوی بان روز شنبه (۱۴ سپتامبر/۲۳ شهریور) در نیویورک اعلام کرد که بان امیدوار است با این اقدام به "رنج وحشتناک" سوری‌ها پایان داده شود.
بان همچنین ابراز امیدواری کرده است که با توافق بر سر یک برنامه، از هر نوع کاربرد دیگر سلاحهای شیمیایی جلوگیری و راه برای حل بحران سوریه از طریق سیاسی گشوده شود.
واکنش آلمان و بریتانیا و فرانسه
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز از توافق آمریکا و روسیه در مورد خلعسلاح شیمیایی سوریه استقبال کرد. مرکل روز شنبه در یک گردهمایی انتخاباتی در شهر ماینتس آلمان گفت بسیار خوشحال است که "اندکی امید" می‌بیند.
مرکل افزود: «حال باید در پی وعده‌ها، شاهد عمل باشیم». به گفته صدراعظم آلمان: «هفته‌های آینده نشان خواهد داد که این خبر خوش به کجا می‌‌انجامد».
گیدو وستروله، وزیر خارجه آلمان نیز از این خبر ابراز خوشحالی کرد. وی روز شنبه در برلین گفت: «اگر در پی وعده‌ها شاهد عمل باشیم، شانس یافتن راه‌حلی سیاسی بطور چشمگیری افزایش می‌یابد». وستروله خاطر نشان ساخت که صلح پایدار در سوریه نه از طریق نظامی بلکه از طریق سیاسی دست‌یافتنی است.
واکنش مشابهی از طرف ویلیام هیگ، وزیر خارجه بریتانیا صورت گرفت. هیگ روز شنبه در لندن ضمن استقبال از توافق آمریکا و روسیه گفت که این توافق "گامی مهم به پیش" است. به گفته وی، اولویت اکنون با "اجرایی‌کردن کامل و سریع" این تصمیم است.
فرانسه نیز از توافق آمریکا و روسیه بر سر نابودی سلاحهای شیمیایی سوریه استقبال کرد. لوران فابیوس، وزیر خارجه این کشور روز شنبه در پاریس این توافق را "پیشرفتی مهم" خواند ولی همزمان تصریح کرد که فرانسه برای موضعگیری در این مورد منتظر گزارش بازرسان سازمان ملل متحد خواهد ماند.
طبق توافق جان کری و سرگئی لاوروف، رژیم اسد باید در ظرف یک هفته فهرستی از سلاحهای شیمیایی خود را ارائه دهد و تا ماه نوامبر زمینه ورود بازرسان سازمان ملل به سوریه را مهیا سازد. سلاحهای شیمیایی رژیم سوریه سپس باید تا اواسط سال ۲۰۱۴ بطور کامل نابود شوند.
جهادگران تازه‌نفس در سوریه
از سوی دیگر ستیزه‌جویان تندرو مخالف رژیم اسد اعلام کردند که بشدت مشغول تسلیح و تجهیز نیروهای خود هستند. این محافل روز جمعه اعلام کردند که در دو هفته گذشته دست‌کم ۱۵۰۰ ستیزه‌جوی تازه نفس وارد سوریه شده‌اند.
این جهادگران از کشورهایی چون عربستان‌سعودی، یمن، اردن و مصر به سوریه آمده‌اند تا به اسلام‌گرایان تندرو در این کشور یاری رسانند.
ابویحیی اللیبی از گروه تندرو "دولت اسلامی در عراق و سوریه" گفت: «مومنان واقعی از سراسر کشورهای عربی و اسلامی سلاح به دست گرفته و به ما پیوسته‌اند تا نگذاریم توطئه آمریکایی ـ صهیونیستی به سوریه برسد».
این گروه به شبکه ترور القاعده نزدیک است.