آمار مرگ و میر ناشی از استنشاق هوای آلوده
۱۳۹۳ بهمن ۲۴, جمعه
آلودگی هوا به ویژه در کشورهای درحال توسعه آسیایی به معضلی جدی برای سلامت مردم تبدیل شده است. بیماریهای قلب و عروق، برونشیت، سردرد، حالت تهوع از پیامدهای ناشی از آلودگی هوا شناخته می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی بهار سال ۱۳۹۳ اعلام کرد از هر هشت مورد مرگ در جهان یک مورد به دلیل آلودگی هوا رخ میدهد.
کارشناسان این سازمان هوای آلوده را بزرگترین منبع خطر برای سلامت انسان ارزیابی می‌کنند. آنها پس از بررسی اطلاعات ثبت شده در سال ۲۰۱۲ میلادی به این نتیجه رسیدند که مرگ ناشی از آلودگی هوا اغلب در کشورهای فقیر به ویژه در جنوب و شرق آسیا ثبت شده است.
سه چهارم موارد ثبت شده مرگ در چین و هند به دلیل تنفس دودمه بوده است. در آمریکا و اروپا آلودگی هوا بیماری‌هایی را در پی داشته است که به مرگ بیمار منتهی شده‌اند.
بیشتر بخوانید: آلودگی هوا؛ قاتل خاموش مردم ایران
دست‌کم هفت میلیون قربانی در سال
بررسی آمار مرگ در سراسر جهان توسط کارشناسان سازمان بهداشت جهانی نشان میدهد که دست‌کم هفت میلیون مورد مرگ در سال ۲۰۱۲ میلادی از پیامدهای آلودگی هوا بوده است؛ این رقم دوبرابر آماری است که تا کنون تصور می‌شد.
از این تعداد حدود سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر به دلیل تنفس هوای آلوده از جمله دودمه در هوای خارج از خانه و رقمی بیش از این تعداد، یعنی چهار میلیون و ۳۰۰ هزار نفر به دلیل تنفس هوای آلوده در محیط سربسته (از جمله گازگرفتگی) جان باخته‌اند. از آنجا که شماری قربانیان در معرض هر دو نوع آلودگی بودند، کارشناسان سازمان بهداشت جهانی رقم هفت میلیون مورد را ثبت کرده‌اند.
نگاهی دقیق‌تر به این آمار نشان میدهد ۴۰ درصد موارد مرگ ناشی از استنشاق هوای آلوده خارج از خانه در پی بیمار‌های قلب و عروق بوده است. ۴۰ درصد موارد به دلیل سکته مغزی ، ۱۱ درصد به دلیل بیماریهای مزمن ریوی، ۶ درصد به دلیل سرطان ریه و ۳ درصد به دلیل بیماریهای شدید تنفسی در کودکان بوده است.
در جدول دیگر مرگ ناشی از تنفس هوای آلوده در محیط سربسته، ۲۶ درصد به دلیل بیماریهای قلب و عروق، ۳۴ درصد به دلیل سکته مغزی، ۲۲ درصد بیماریهای مزمن ریوی، ۶ درصد سرطان ریه و ۱۲ درصد بیماریهای شدید تنفسی کودکان بوده است. در ادامه خاطر نشان شده است که اغلب قربانیان استنشاق هوای آلوده در محیط‌های سربسته، کودکان و زنان هستند.
در این گزارش هرچند به نام ایران اشاره نشده اما تأکید شده که دودمه و افزایش ذرات معلق در هوا موجب مرگ زودرس می‌شود.
بیشتر بخوانید: تولید برق؛ یک عامل دیگر برای آلودگی هوا
افزایش آمار مرگ به دلیل ایست قلبی
آلودگی هوای تهران در سال‌های اخیر افزایش چشم‌گیری یافته است. شمار روزهای ناسالم تهران هر سال در ماه‌های زمستان به بالاترین حد خود می‌رسد. شبکه اطلاع‌رسانی نفت و انرژی ایران، بهمن ماه سال ۱۳۹۳ اعلام کرد بیش از نیمی از روزهای ماه دی، هوای شهر تهران ناسالم بوده است.
به نقل از محمد رستگاری، معاون پایش و نظارت محیط زیست استان تهران، شهروندان این کلان‌‌شهر‌در دی ماه سال جاری ١٦ روز هوای ناسالم و۱۴ روز هوای سالم را تجربه کرده‌اند.
هوای تهران در سال ٩٣ تا ۱۵ دی‌ماه تنها ١٣ روز پاک و ١٩٢ روز سالم بوده است. شمار روزهای ناسالم ۸۶ روز بوده که هر چند در مقایسه با سال پیش، که در آن ۱۱۶روز هوای ناسالم ثبت شده، کاهش داشته اما همچنان موجب نگرانی است.
روزنامه شرق چاپ هفتم بهمن‌ماه در گزارشی با عنوان "دی، ماه مرگ" به ارتباط آلودگی هوا با آمار مرگ در تهران، پایتخت ایران پرداخت. در این مطلب با اشاره به آمار ثبت شده، ایست قلبی اصلی‌ترین و پرتعدادترین عامل مرگ در دی ماه ذکر شد.
تأثیر ذرات معلق بر رشد جنین
اصلی ترین شاخص در کیفیت هوا ذرات معلق کمتر از ۵/ ۲میکرون است.اگر شاخص ذرات معلق کمتر از ۵/ ۲ میکرون بین ۱۰۱ تا ۱۹۹ باشد هوا سالم است.
پژوهشگران دانشگاه پزشکی و دندانپزشکی نیوجرسی آمریکا پیشتر با انجام تحقیق گسترد‌‌ه‌ای در زمینه تأثیر هوای آلوده بر جنین در رحم مادر، شواهد روشنی در این زمینه به دست آوردند.
آنها با بررسی اطلاعات ۳۳۶ هزار نوزاد که در فاصله‌های سال‌های ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۳ در ایالت نیوجرسی متولد شدند به این نتیجه رسیدند که ضریب خطر اختلال در تکامل جنین با افزایش ذرات معلق به نحو چشم‌گیری افزایش پیدا می‌کند.
نتیجه این تحقیق که سال ۲۰۰۹ منتشر شد، نشان میدهد با افزایش هر چهار میکروگرم ذرات معلق در متر مربع، تعداد جنین‌هایی که با وزن اندک متولد می‌شوند، افزایش معناداری پیدا می‌کند. افزایش ۱۰ واحدی دی‌اکسید نیتروژن در هر میلیارد نیز چنین تأثیری نشان میدهد.
بیشتر بخوانید: خشکسالی و آلودگی هوا، دو دشمن مردم ایران
اختلال در اکسیژن‌رسانی و تأمین مواد غذایی
مشکل تولد نوزدان با وزن اندک به طور معمول در مواردی دیده می‌شود که مادر در دوران بارداری سیگار استعمال کرده است.
پژوهش‌هایی که در این زمینه صورت گرفته، این احتمال را تقویت می‌کنند که با افزایش ذرات معلق در محیط رشد جنین، فعالیت سلول‌های در حال تکثیر و رشد تغییر می‌کند. این تغییر می‌تواند به دلیل کاهش میزان مواد غذایی و اکسیژنی باشد که جنین دریافت کرده است.
یکی از ذرات معلق، دی اکسید نیتروژن است که تأثیر بسیار مخربی بر رشد گیاهان دارد. دی‌اکسید نیتروژن در ترکیب با هوای مرطوب تولید اسید سیتریک می‌کند که حتی فلزات را دچار پوسیدگی شدید می‌کند. اکسید نیتروژن در غلظت‌های بالا باعث ایجاد مه دود می‌شود.
تحقیق پژوهشگران دانشگاه پزشکی و دندانپزشکی نیوجرسی شامل تاثیرات منفی غلظت بالای دی‌اکسید نیتروژن یا افزایش فلزات سنگین بر رشد و تکامل جنین نمی‌شود.