آلمان خواستار لغو مجازات اعدام در ایران شد
۱۳۹۳ آبان ۹, جمعه
دومین اجلاس بررسی دوره‌ای وضعیت حقوق بشر کشورها که هر چهار سال یک بار از سوی شورای حقوق بشر سازمان ملل برگزار می‌شود، روز جمعه ۳۱ اکتبر، ۹ آبان در ژنو تشکیل شد.
بر اساس ساز و کار این جلاس، ابتدا هر کشور خلاصه‌ای از وضعیت حقوق بشر در چهار سال گذشته را ارائه می‌دهد و بعد هریک از کشورهای عضو یک دقیقه فرصت دارند تا توصیههایی را به این کشور در زمینه بهبود حقوق بشر ارائه دهند.
هادی قائمی، مدیر اجرایی کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران در گفت و گو با دویچه‌وله درباره گزارش ایران برای ارائه به این اجلاس گفت:«متاسفانه در این چهارسال ما هیچ گونه عملکرد مثبتی برای اکثریت توصیه‌های ارائه‌شده به ایران ندیده‌ایم. اگر یک یک پیشنهادها تجزیه و تحلیل شوند، می‌توان گفت فقط در مورد پنج تا از آنها که اکثرا در مورد مبارزه با بیسوادی یا توسعه اقتصادی و دسترسی به امور مربوط به سلامت است، کارهایی انجام شده. اما در اکثر آنها مخصوصا در مورد اعدامها، شکنجهها، دستگیریها، حقوق برابر زنان و مردان و اقلیتهای مذهبی و قومی، هیچ گونه پیشرفتی که بشود مستند کرد دیده نمیشود، بلکه برخی از آنها بدتر هم شده.»
قائمی می‌افزاید:«بهغیر از موارد بیسوادی و سلامت و توسعه اقتصادی یکی از پیشنهادها این بود که در لایحه جدید مجازات اسلامی ماده‌ای که برای جرائمی مانند جادوگری و سحر حکم اعدام در نظر گرفته، حذف شود، که این کار انجام شد».
جواد لاریجانی: در ایران شکنجه وجود ندارد
محمد جواد لاریجانی، دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه در این اجلاس از سوی ایران صحبت کرد. وی در سخنان ابتدایی‌اش به ذکر مواردی چون پیشرفت ایران در زمینه سوادآموزی و برابری جنسی در آموزش اشاره کرد و اظهار داشت که ۹۵ درصد جمعیت ایران باسوادند.
لاریجانی تاکید کرد:«همه شهروندان در پیشگاه قانون برابر هستند و می‌توانند وکیل بگیرند و شکنجه در ایران وجود ندارد.»
جواد لاریجانی همچنین بازداشت‌های خودسرانه در ایران را انکار کرد و گفت هیچ بازداشت خودسرانه ای در ایران وجود ندارد. او همچنین گفت که نظارت جدی بر روی کار دادگاه ها وجود دارد.
دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضائیه، تعداد زیاد اعدامها در ایران را بالا بودن میزان قاچاق مواد مخدر در این کشور دانست و گفت ۸۰ درصد مبارزه با قاچاق مواد مخدر در ایران صورت می‌گیرد و به همین دلیل اعدام‌های مربوط به قاچاقچیان هم در ایران بالاتر از جاهای دیگر است.
وی در مورد اعدام ریحانه جباری گفت: «هفت سال پیش یک دختر به قتل معشوقش متهم شد. او تعداد زیادی وکیل در تمام دادگاه‌ها داشت. گروه‌های مختلف قضات پرونده او را بررسی کردند. در انتها، دادگاه او را به اعدام محکوم کرد. قصاص حق خصوصی خانواده مقتول است. قوه قضاییه حق جلوگیری آنها را از اجرای قصاص ندارد. ما خیلی تلاش کردیم آنها را قانع کنیم ولی موفق نبودیم و شاید یکی از دلایلش، تبلیغات رسانه‌ای منفی زیاد درباره این پرونده بوده است. من در آخرین ملاقات با پسر مقتول به او گفتم که دستور قرآن را اجرا کن و بگذر. او گفت ما می‌خواستیم ولی بسیاری از رسانه‌ها و حتی دولت‌های خارجی پدر مرا به داشتن قصد تجاوز محکوم کرده‌اند و به همین دلیل ما نمی‌توانیم از قصاص بگذریم. ما متاسفیم که دو تبعه ما جانشان را از دست داده‌اند».
بیشتر توصیه‌ها مربوط به اعدام، حقوق زنان و بهاییان بود
پس از سخنان لاریجانی، هریک از کشورها فرصت داشتند تا توصیه‌ها و پیشنهادات خود را به ایران ارائه دهند.
شادی صدر، وکیل و از مدیران سازمان عدالت برای ایران که در این اجلاس حضور داشت، در گفت و گو با دویچه‌وله درباره این بخش از جلسه گفت: «کاملا مشخص بود که تعداد زیادی از کشورها بهعنوان کشورهای دوست ایران یا کشورهای متحد ایران دارند صحبت می‌کنند، برای این‌که برخی از این کشورها تقریبا گزارش دولت ایران را دوباره میخواندند و قرائت میکردند و توصیههایی هم که میکردند، توصیههایی نبود که ربط چندانی به مشکلات حقوق بشر در ایران داشته باشد. بهعنوان مثال یکی از مواردی که بسیار روی آن تاکید میکردند، موارد خلاف واقعی بود که در گزارش ایران آمده بود و به این دلیل به ایران تبریک میگفتند. یکی از مواردی که برای آن خیلی به ایران تبریک گفتند، تصویب قانون مجازات اسلامی جدید بهعنوان پیشرفت وضعیت حقوق بشر بود. در حالی که ما میدانیم که در قانون مجازات اسلامی جدید همچنان مجازات سنگسار وجود دارد، همچنان شهادت زنان نصف شهادت مردان است، همچنان اعدام و قصاص وجود دارد و موارد دیگری که خلاف حقوق بشر است. یا مورد دیگری که خیلی به ایران تبریک گفته میشد از سوی کشورهای دوست یا متحد ایران، تأسیس نهاد ملی حقوق بشر در ایران بود که همان طور که میدانیم چنین نهادی در چهارسال گذشته در ایران تأسیس نشده است».
در مورد پیشنهاداتی که به ایران ارائه شد، به گفته خانم صدر بیشترین پیشنهادات مربوط به موضوعاتی چون اعدام، اعدام کودکان زیر ۱۸ سال و اعدام در ملا عام و مسائل مروبط به حقوق زنان بود.
به‌گزارش خبرگزاری آلمان، نمایندگان آلمان و چند کشور دیگر از جمهوری اسلامی خواستند که به اعدام در ملاء‌عام و اعدام افراد زیر ۱۸ ساله فورا پایان دهد و به سمت لغو کامل مجازات اعدام گام بردارد.
در بخش مربوط به حقوق زنان به گفته خانم صدر روی دو موضوع تاکید ویژه شد؛ یکی ازدواج‌های اجباری و دیگر ازدواج دختران زیر ۱۸ سال و از ایران خواسته شد که قانون ازدواج دختران زیر ۱۸ سال را لغو کند. همچنین از ایران خواسته شد تا قانونی برای جرم‌انگار خشونت خانگی تصویب کند.
توصیه برای بهبود وضعیت بهاییان، در جایگاه بعدی توصیه‌های پرشمار به ایران بود؛ به خصوص در زمینه اشتغال و تحصیل.
نکته قابل توجه در اجلاس امسال در مقایسه با چهار سال قبل به نظر خانم صدر، توجه ویژه کشورها به حقوق اقلیتهای جنسی در ایران بود. در این زمینه ۱۰ کشور به طور مشخص توصیههایی را به دولت ایران ارائه دادند و دو کشور ایسلند و ایتالیا از ایران خواستند تا عملهای تغییر جنسیت در ایران را متوقف کرده و به خشونت علیه افراد به دلیل هویت جنسیتی یا گرایش جنسیتیشان پایان دهد.
بحث آزادی بیان و بهخصوص وضعیت اینترنت و سانسور اینترنت و همین‌طور وضعیت روزنامهنگاران، وکلا و مدافعان حقوق بشر از دیگر موضوعات توصیه‌شده به ایران بود.
«بهاییان از حقوق و امتیازات کامل برخوردارند»
پس از این بخش، نماینده ایران دوباره فرصت داشت که در مورد توصیه‌ها صحبت کند. محمد جواد لاریجانی در این بخش درباره وضعیت بهاییان در ایران گفت: «بهاییان تحت قرارداد شهروندی از حقوق و امتیازات کامل برخوردارند، کارخانه و شرکت دارند، دانشجو و استاد دانشگاه دارند».
وی درباره ازدواج اجباری گفت: «در ایران ازدواج اجباری وجود ندارد. سن ازدواج بیشتر از ۲۰ سال است که بالا رفته و خوب نیست. من خودم به دخترم توصیه کردم دیگر تا ۲۰ سالگی ازدواج کند».
جواد لاریجانی، حق تعیین گرایش جنسی را "سبک زندگی غربی" دانست و گفت: «تا بیست سال پیش، در بیشتر کشورهای غربی، همجنس‌گرایی جرم یا بیماری شناخته میشد. در لس‌آنجلس، همجنس‌گرایان را مجبور به هورمون درمانی میکردند برای این‌که گرایش جنسی‌شان را عوض کنند. یک دفعه که در کشورهای غربی سبک زندگی همجنس‌گرایانه مد شد، شماها دوره راه افتادید که همه باید مثل ما بشوند. اصل جهان‌شمولی حقوق بشر نمی‌تواند روشی برای حمله به سبک زندگی دیگر کشورها شود».
وی تاکید کرد که ایران به هیچ وجه نمی‌پذیرد که سبک زندگی غربی بر این کشور تحمیل شود.
اما به گفته شادی صدر، در بین کشورهایی که در مورد تضمین حقوق اقلیتهای جنسی به ایران توصیه ارائه دادند، بسیاری از کشورهای آمریکای لاتین و غیرغربی هم دیده میشدند.
"قصاص جزو حقوق بشر است"
غیر از لاریجانی نمایندگان دیگری از ایران نیز در این جلسه صحبت کردند. از جمله حجت‌الاسلام صادقی معاون فرهنگی قوه قضائیه که قصاص را جزو حقوق بشر دانست و گفت: «حق قصاص، یکی از حقوق بشر است و دولت حق ندارد ولی دم را از آن محروم کند».
فردی به نام امیری از وزارت کشور نیز گفت: « روحانی در یک سال اخیر در سفرهای استانی جلسات متعدد با اقوام و اهل سنت برگزار کرده و تعداد زیادی از اقوام مختلف و اهل سنت به سمت‌های مختلف انتخاب شد‌ه‌اند. یکی از خانم‌های معاون رییس جمهوری، ترک زبان، عضو شورای امنیت ملی، عرب زبان و بنده به عنوان قائم مقام وزیر، کرد زبان هستم».
فردی به نام انتظامی ازسوی لاریجانی به عنوان یک روزنامه نگار معروف و محقق رسانه معرفی شد و سخنانی درباره توسعه مطبوعات از زمان روی کار آمدن دولت روحانی گفت.
شادی صدر در مجموع جلسه امسال بررسی ادواری حقوق بشر را بهتر از جلسه چهار سال پیش می‌داند و می‌گوید: «بهطور مشخص در برخی از مواردی که نقض حقوق اتفاق افتاده بود، توصیههایی ارائه شد که نشان میداد جامعه جهانی نسبت به وضعیت حقوق بشر در ایران آگاه است و تبلیغات بهخصوص دو سه سال اخیر در مورد این‌که وضعیت حقوق بشر در ایران رو به بهبود رفته یا گزارشهای ایران، نتوانسته تصویری غیرواقعی به خورد جامعه بینالمللی بدهد. از این جهت من بسیار خوشحالم و همچنین امیدوارم که جامعه جهانی همچنان اجرای توصیههایش را تعقیب کند تا ببینیم در چهارسال آینده چه اتفاقاتی میافتد».
گزارش اجلاس امروز تا اوایل ماه نوامبر تنظیم می‌شود و در این گزارش تمامی توصیه‌های ارائه شده به ایران منتشر خواهد شد. ایران تا ماه مارس فرصت دارد که پاسخ خود را به این توصیه‌ها اعلام کند.