Ο «Γολγοθάς» της Γκάμζε Κουμπάσικ

Ήταν ένα από τα συνολικά δέκα θύματα της νεοναζιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης NSU. O Mεχμέτ Κουμπάσικ, κουρδικής καταγωγής, βρίσκονταν πίσω από το πάγκο του περίπτερου του, όταν μπήκαν οι δύο δολοφόνοι και τον εκτέλεσαν επί τόπου. Ήταν σαν σήμερα πριν από επτά χρόνια.

«Η Γερμανία χώρα δημοκρατική»

Κάθε μεσημέρι η κόρη του Γκάμζε Κουμπάσικ τον επισκέπτονταν. Εκείνο το πρωινό, τον ξύπνησε για να του πει ότι θα πήγαινε εκείνη τον αδελφό της στον παιδικό σταθμό και ότι θα μπορούσε να κοιμηθεί λίγο περισσότερο. «Το ξέρω παιδί μου» της είπε. Ήταν και τα τελευταία του λόγια. Όταν λίγες ώρες αργότερα πήγε στο περίπτερο, το πρώτο που είδε ήταν αστυνομικά αυτοκίνητα και ένα ασθενοφόρο. Ο πατέρας της ήταν νεκρός. Δεκαπέντε χρόνια ζούσε ο Κουμπάσικ, κουρδικής καταγωγής, στη Γερμανία. Ανήκε στη θρησκευτική μειονότητα των Αλεβιτών αλλά δεν αισθανόταν ασφαλής στην πατρίδα του νοτιοανατολικά της Τουρκίας. Έτσι τέλη της δεκαετία του 80 έκανε αίτηση για άσυλο στο Ντόρτμουντ, που έγινε δεκτή και το 2003 πήρε τη γερμανική υπηκοότητα. «Η Γερμανία του άρεσε σαν χώρα», λέει η κόρη του, «γιατί ήταν δημοκρατική όπως και εκείνος».

Τραγικά λάθη

Οι δολοφόνοι μπήκαν μέρα μεσημέρι στο περίπτερο και με ένα πιστόλι μάρκας Τσέσκα τον πυροβόλησαν στο κεφάλι. Η οικογένειά του δεν έχει ξεπεράσει την απώλεια. Όχι μόνο γιατί ήταν πατέρας πολλών παιδιών, αλλά και διότι στη διάρκεια των επτά χρόνων, οι διωκτικές αρχές έκαναν τραγικά λάθη αρνούμενες την εκδοχή των ρατσιστικών κινήτρων των δραστών. Οι μυστικές υπηρεσίες μάλιστα είχαν καταστρέψει φακέλους με σημαντικές πληροφορίες για μέλη της νεοναζιστικής οργάνωσης. Η οικογένεια Κουμπάσικ ζει ακόμη με τον φόβο μήπως ξαναχτυπήσουν οι νεοναζιστές. Η σύζυγός του παθαίνει κρίσεις πανικού, ακόμη και στο δρόμο, όταν κάποιοι τυχαία βρίσκονται πίσω της.

Θέλει απόδοση δικαισύνης

Η κόρη του θέλει να είναι δυνατή, όταν σε λίγες μέρες αρχίσει η δική με κατηγορούμενη την Μπετάτε Τσέπε, και τους άλλους κατηγορούμενους. Οι δύο δολοφόνοι του πατέρα της, αυτοκτόνησαν λίγο πριν συλληφθούν. Η ίδια ως πολιτική ενάγουσα θέλει να κοιτάξει στα μάτια τους κατηγορούμενους. «Εάν είναι πραγματικά άνθρωποι, δεν θα αντέξουν κάτω από το βλέμμα των μελών της οικογένειας των θυμάτων τους», λέει η Γκάμζε Κουμπάσικ. Εκείνο που θέλει είναι απόδοση δικαιοσύνης και να μη νοιώσουν άλλοι αυτό που ένοιωσαν οι οικογένειες και των υπόλοιπων εννέα θυμάτων. Γι αυτό μίλησε τον Φεβρουάριο του 2012 σε 1.200 προσκεκλημένους στην κεντρική τελετή στο Βερολίνο και στη διαδήλωση στο Ντόρτμουντ. Η καγκελάριος Μέρκελ ζήτησε συγγνώμη από τους συγγενείς για τις λανθασμένες υποψίες σε βάρος των θυμάτων και των οικογενειών τους που σταμάτησαν όταν τον Νοέμβριο του 2011 βρέθηκε το βίντεο ανάληψης της ευθύνης από τη νεοναζιστική οργάνωση.

Λάθος υποψίες

Επί έξι ώρες μετά τη δολοφονία, η Γκάμζε Κουμπάσικ και η μητέρα της ανακρίνονταν ξεχωριστά. Έπαθαν σοκ από τις ερωτήσεις. Τους ρωτούσαν αν το θύμα πουλούσε ή έπαιρνε ναρκωτικά, αν είχε σχέσεις με τη Μαφία ή το απαγορευμένο PΚΚ. Το σπίτι τους έγινε φύλο και φτερό, όπως και το αυτοκίνητο. Κι όταν η Γκάμζε είπε στους ανακριτές ότι η δολοφονία είχε νεοναζιστικά κίνητρα, της είπαν ότι δεν υπάρχουν ενδείξεις. Δυο μέρες αργότερα με το ίδιο όπλο οι δράστες δολοφόνησαν τον 21χρονο Χαλίτ Γιοζγκάτ, επίσης τουρκικής καταγωγής. Τα ΜΜΕ μεταφέροντας την πορεία των ανακρίσεων έγραφαν ότι τα δύο θύματα ήταν μπλεγμένα σε βρώμικες δουλειές. Οι δύο οικογένειες συνένωσαν τους αγώνες τους κατά της σιωπής, διοργάνωσαν διαδηλώσεις μέχρι τον Νοέμβριο του 2011, όταν οι αστυνομικοί ανακάλυψαν τους δολοφόνους και τους το ανακοίνωσαν.

Στήριξη από το κράτος

Η Γκάμζε Κουμπάσικ είναι οργισμένη για τα λάθη των ανακριτικών αρχών και την καταστροφή των αποδεικτικών στοιχείων. Δεν μπορεί να συλλάβει πώς μπόρεσαν να γίνουν όλα αυτά, ιδιαίτερα μετά την υπόσχεση της καγκελαρίου Μέρκελ ότι θα χυθεί φως. Ακόμη κι αν στη δίκη μείνουν αναπάντητα ερωτήματα η κόρη του θύματος θα πολεμήσει για την απόδοση δικαιοσύνης. Και σε αυτό θέλει την στήριξη του γερμανού προέδρου και της καγκελαρίου. Το ότι η αίθουσα του δικαστηρίου είναι μικρή και δεν χωρά πολλούς εκπροσώπους του τύπου, γεννά την εντύπωση ότι κάποιοι θέλουν περιορισμένη δημοσιότητα στη δίκη. Όμως δεν πρόκειται να το καταφέρουν. Θα φροντίσουν οι δημοσιογράφοι αλλά και οι συγγενείς των θυμάτων.

Andrea Grunau / Ειρήνη Αναστασοπούλου

Υπεύθ.σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσοιυ