Οικονομία σε βάρος της ασφάλειας;

Ο ανταγωνισμός των αεροπορικών εταιρειών πυροδότησε έναν «πόλεμο» τιμών τόσο στην Ασία όσο και στην Ευρώπη. Στόχος των αερογραμμών χαμηλού κόστους είναι να κερδίσουν μερίδια της αγοράς προσφέροντας όσο το δυνατόν φθηνότερα εισιτήρια. Οι υποψίες ότι αυτό οδηγεί σε πλημμελή τήρηση των προδιαγραφών ασφαλείας ενισχύονται από ορισμένα επικίνδυνα περιστατικά που έχουν καταγραφεί.

Τρομακτική πίεση χρόνου

Ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αποτελεί το σήμα κινδύνου που εξέπεμψαν το 2012 εντός λίγων λεπτών τρεις πιλότοι της ιρλανδικής αεροπορικής εταιρείας χαμηλού κόστους Ryanair. Αδυνατώντας να προσγειωθούν στον προορισμό τους στο αεροδρόμιο της Μαδρίτης, εξαιτίας κακών καιρικών συνθηκών, κατευθύνθηκαν προς τη Βαλένθια. Ωστόσο, τα αποθέματα καυσίμων των τριών αεροσκαφών επαρκούσαν οριακά για την έκτακτη αλλαγή του δρομολογίου. Οι πιλότοι επικαλέστηκαν ως αιτία την αυστηρή οικονομική πολιτική που ακολουθεί η διεύθυνση της εταιρείας. Ο επικεφαλής της Ryanair Μάικλ Ο' Λίρι διέψευσε τον ισχυρισμό των πιλότων, χαρακτηρίζοντας τα περιστατικά μεμονωμένο γεγονός και τονίζοντας ότι δεν τραυματίστηκε κανένας επιβάτης.

Ωστόσο, υπάλληλοι της Ryanair αποκάλυψαν σε σχετικό τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ της Βορειογερμανικής Ραδιοφωνίας (NDR) ότι οι πιλότοι της εταιρείας έχουν λάβει συστάσεις να πετούν οικονομικότερα. Στην ΕΕ είναι νομικά κατοχυρωμένες οι προδιαγραφές ανεφοδιασμού καυσίμων για όλα τα δρομολόγια, όσοι γνωρίζουν κάτι περισσότερο όμως αναφέρουν ότι υπάρχουν περιθώρια «ελιγμών».

Ο Γιέργκ Χάντβεργκ, από την γερμανική συνδικαλιστική ένωση πιλότων Cockpit, εξηγεί ότι η πίεση για ελαχιστοποίηση του κόστους μπορεί να γίνει επικίνδυνη. Όπως λέει, «πολλοί πιλότοι δεν είναι υπάλληλοι που έχουν προσληφθεί άμεσα από τη Ryanair, αλλά εργάζονται με ένα είδος σύμβασης δανεισμού. Αν δεν τους αρέσει κάτι ή δεν το θεωρούν ασφαλές, δεν έχουν καμία δυνατότητα να αντισταθούν». Πιλότοι των αεροπορικών εταιρειών χαμηλού κόστους διαμαρτύρονται για τρομακτική πίεση χρόνου. Για την προετοιμασία των επιβατών κατά την επιβίβαση και την αποβίβαση, τον καθαρισμό του αεροσκάφους, τον ανεφοδιασμό με καύσιμα, καθώς και την φορτοεκφόρτωση των αποσκευών μετά την προσγείωση έχουν στη διάθεσή τους μόλις 25 λεπτά. Αμέσως μετά το αεροσκάφος βρίσκεται και πάλι στον αέρα. Με τόση πίεση χρόνου τα λάθη και οι παραλείψεις στον τεχνικό έλεγχο του αεροσκάφους φαντάζουν πιθανότερα.

Η στατιστική διαψεύδει τις υποψίες

Ωστόσο, υπάλληλοι της γερμανικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Αεροπλοΐας, που πραγματοποιεί συχνά απροειδοποίητους ελέγχους όλων των τεχνικών μερών και συστημάτων των αεροσκαφών δεν επιβεβαιώνει τις υποψίες. Ένας από τους ελεγκτές, ο Μάρκο Λούτκεμαϊερ, αναφέρει ότι «συνολικά έχουμε πολύ καλή εικόνα από τις εταιρείες χαμηλού κόστους. Πολλές διαθέτουν σχετικά καινούρια, μοντέρνα αεροσκάφη και αντίστοιχες προδιαγραφές ασφαλείας. Δεν μπορούμε να πούμε ότι σε αυτές προκύπτουν συχνότερα επιφυλάξεις σε σύγκριση με τα αεροσκάφη άλλων εταιρειών». Την άποψη αυτή επιβεβαιώνει και το διεθνώς αναγνωρισμένο ινστιτούτο ελέγχου ασφάλειας πτήσεων JACDEC στο Αμβούργο.

Η βρετανική εταιρεία ερευνών για θέματα αεροπλοΐας Skytrax απονέμει από το 1990 τα βραβεία «World Airline Awards». Για το διάστημα από τον Αύγουστο του 2013 έως το Μάιο του 2014 και αφού ρώτησε 19 εκατομμύρια επιβάτες από 105 χώρες, συνέταξε τη λίστα με τις καλύτερες αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους στην Ευρώπη. Την πρώτη θέση κατέκτησε η Norwegian, ακολουθούμενη από τις Easyjet και Germanwings.

Wolfgang Dick / Άρης Καλτιριμτζής