Κορύφωση της πολιτικής έντασης στην πΓΔΜ

Η πολιτική ένταση στην πΓΔΜ παραμένει στα ύψη μετά τις αιματηρές συγκρούσεις μεταξύ ισχυρών δυνάμεων της αστυνομίας και ένοπλων Αλβανών το περασμένο Σαββατοκύριακο στο Κουμάνοβο, όπου σκοτώθηκαν 14 μέλη της ομάδας ενόπλων και οκτώ αστυνομικοί. Η αντιπολίτευση αντιδρά σήμερα Κυριακή με τη διοργάνωση μεγάλης διαδήλωσης στα Σκόπια κατά του πρωθυπουργού Νίκολα Γκρουέφσκι, που βρίσκεται στην εξουσία από το 2006.

Ο Ζόραν Ζάεβ, ηγέτης της Σοσιαλδημοκρατικής Ένωσης (SDSM), του μεγαλύτερου κόμματος της αντιπολίτευσης, ανακοίνωσε ότι οι διαδηλώσεις «θα κρατήσουν έως ότου παραιτηθεί η κυβέρνηση». Ο Ζάεβ έχει ξεκινήσει από τις αρχές Μαρτίου να δημοσιοποιεί ηχογραφημένες συνομιλίες και αποδεικτικά στοιχεία για μαζικές τηλεφωνικές υποκλοπές, ευρύτατη διαφθορά και κυβερνητικές παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη και στα μέσα ενημέρωσης. Ο Γκρουέφσκι αρνείται τις κατηγορίες εις βάρος του, ισχυριζόμενος ότι ο Ζάεβ είναι μέρος μιας διεθνούς συνομωσίας εναντίον της κυβέρνησής του με τη βοήθεια ξένης μυστικής υπηρεσίας.

Ανυποχώρητος ο Γκρουέφσκι

Επιχειρώντας να αποκλιμακώσει την κατάσταση, ο Γκρουέφσκι ζήτησε τις προηγούμενες ημέρες την παραίτηση τριών υπουργών του, με τους οποίους διατηρούσε στενότατη συνεργασία. «Αυτές οι παραιτήσεις ενίσχυσαν το προφίλ του Γκρουέφσκι ως ισχυρού ηγέτη που δεν υποκύπτει στις πιέσεις, δεν αποδέχεται τις φωνές που τον καλούν να παραιτηθεί και είναι διατεθειμένος να θυσιάσει τον εαυτό του για το κοινό καλό», εκτιμά στην DW ο Άρσιμ Ζέκολι, πρώην διπλωμάτης και πολιτικός αναλυτής.

Για την αντιπολίτευση, που απέχει από τις κοινοβουλευτικές διαδικασίες τον τελευταίο χρόνο επικαλούμενη νοθεία στις εκλογές του 2014, οι υπουργικές παραιτήσεις δεν επαρκούν. Ζητεί μάλιστα τον διορισμό προσωρινής κυβέρνησης με εντολή να οδηγήσει τη χώρα σε εκλογές αφού παραιτηθεί ο Γκρουέφσκι. Το αίτημα αυτό έτυχε ευρείας στήριξης από εκπροσώπους της διεθνούς κοινότητας. Ο βούλγαρος πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ κάλεσε τον σκοπιανό πρωθυπουργό να παραιτηθεί, σε συνομιλία των δύο ανδρών την περασμένη Κυριακή. Την άποψη του Μπορίσοφ στήριξε την περασμένη Τετάρτη και ο αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Αλεξάντερ Λάμπσντορφ, δηλώνοντας ότι «ο Γκρουέφσκι πρέπει να παραιτηθεί διότι αποτελεί εμπόδιο στην αποκλιμάκωση εντάσεων, που οξύνθηκαν ξανά, και (σ.σ. εμπόδιο) σε νέες εκλογές, οι οποίες θα πρέπει να διεξαχθούν υπό πραγματικά δημοκρατικές συνθήκες».

Ωστόσο, οι τελευταίες κινήσεις του Νίκολα Γκρουέφσκι δείχνουν ότι δεν έχει την παραμικρή διάθεση υποχώρησης. Πηγές του κυβερνώντος Δημοκρατικού Κόμματος Εθνικής Ενότητας (VMRO-DPMNE) δήλωσαν στην DW ότι ο σκοπιανός πρωθυπουργός σχεδιάζει «ευρύτατες αντιδιαδηλώσεις» τη Δευτέρα 18 Μαΐου. Όπως μετέδωσαν εγχώρια μέσα ενημέρωσης, «100.000 άτομα κινητοποιούνται για να υπερασπιστούν με σθένος τα εθνικά και κρατικά συμφέροντα». Στο μεταξύ φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης ανάρτησαν στο youtube βίντεο που κατηγορεί τον Ζάεβ για δωροληψία 200.000 ευρώ, με τον τελευταίο να αρνείται τις κατηγορίες.

Διχασμένο πολιτικό τοπίο

Στο πολιτικό τοπίο της πΓΔΜ επικρατεί κλίμα διχασμού, κυρίως ανάμεσα στο εθνικιστικό-συντηρητικό κόμμα του Γκρουέφσκι και τη Σοσιαλδημοκρατική Ένωση, που διαδέχθηκε το πρώην Κομμουνιστικό Κόμμα μετά την ανεξαρτητοποίηση της χώρας το 1991.

Τα στοιχεία που ήρθαν στο φως σχετικά με το σκάνδαλο υποκλοπών αποτέλεσαν αφορμή για την εμφάνιση ενός νέου κινήματος, ανεξάρτητου από τα δύο αντιμαχόμενα πολιτικά στρατόπεδα. Το κίνημα επιχειρεί να καταπολεμήσει τους εθνικούς και κοινωνικούς διαχωρισμούς, όπως είπε στην DW ο Αλεξάνταρ Ντόνεφ, ένας εκ των ηγετών του κινήματος, που σκοπεύει να συνεχίσει τις δράσεις του ακόμη κι αν αναλάβει την εξουσία μία νέα κυβέρνηση.

Boris Georgievski / Άρης Καλτιριμτζής