1. Μετάβαση στο περιεχόμενο
  2. Μετάβαση στο κύριο μενού
  3. Μετάβαση σε περισσότερους ιστοτόπους της DW

Θησαυρός των ναζί στο Μόναχο

4 Νοεμβρίου 2013

Σε διαμέρισμα του Μονάχου βρέθηκαν και κατασχέθηκαν 1.500 έργα τέχνης που κατά πάσαν πιθανότητα είχαν κλέψει οι ναζί από Εβραίους συλλέκτες. Σύμφωνα με εκτιμήσεις η αξία τους ξεπερνά το ένα δις ευρώ.

https://p.dw.com/p/1ABCd
Εικόνα: picture-alliance/dpa

Σύμφωνα με το περιοδικό Focus οι γερμανικές αρχές ανακάλυψαν πριν από περίπου δυο χρόνια σε έναν έλεγχο ρουτίνας 1.500 έργα τέχνης, μεταξύ των οποίων πίνακες που φέρουν τις υπογραφές του Πάμπλο Πικάσσο, του Ανρί Ματίς, του Μαρκ Σαγκάλ, του Μαξ Μπέκμαν και του Μαξ Λίμπερμαν.

Πρόκειται πιθανότατα για έργα, τα οποία είχαν κλέψει οι ναζί από εβραίους συλλέκτες ή τα οποία είχαν κατασχέσει ως «εκφυλισμένη τέχνη». Οι ναζί είχαν κατασχέσει από γερμανικά μουσεία 650 έργα μοντέρνας τέχνης και τα είχαν εκθέσει το 1937 στο Μόναχο ως δείγματα "εκφυλισμένης τέχνης" που δεν ανταποκρινόταν στα καλλιτεχνικά ιδεώδη του εθνικοσοσιαλισμού. Όπως αναφέρει ένας από τους δημοσιογράφους του Focus που αποκάλυψαν το θέμα:

«Γνωρίζουμε ότι πρόκειται ως επί το πλείστον για 1.500 έργα των κλασσικών μοντέρνων. Έργα σχεδόν όλων των επώνυμων καλλιτεχνών εκείνης της εποχής που ήταν αποθηκευμένα σε αυτό το διαμέρισμα στο Σβάμπινγκεν του Μονάχου, σε συρτάρια, σε αυτοσχέδιες βιβλιοθήκες και τα οποία ήταν κρυμμένα στο διαμέρισμα αυτό επί δεκαετίες».

Ο θησαυρός ανακαλύφθηκε τυχαία σε έλεγχο ρουτίνας την άνοιξη του 2011. Λίγους μήνες νωρίτερα ο 80χρονος Κορνέλιους Γκούρλιτ είχε υποπέσει στην αντίληψη των τελωνειακών αρχών, όταν ταξιδεύοντας από την Ελβετία προς το Μόναχο βρέθηκε να έχει πάνω του αρκετά μετρητά. Ακολούθησε η έφοδος των αρχών στο διαμέρισμά του με την υποψία της φοροδιαφυγής, όπου και ανακαλύφθηκε ο θησαυρός που έκρυβε.

Στο ένα δις η αξία των έργων

Οι αρχές ωστόσο προτίμησαν να μην δημοσιοποιήσουν το θέμα. Μέχρι τη στιγμή που στοιχεία της υπόθεσης διέρρευσαν στο Focus. Η έρευνα όμως ήταν κάθε άλλο παρά εύκολη, καθώς οι αρχές δεν ήταν συνεργάσιμες, όπως υποστηρίζουν οι συντάκτες.
Σύμφωνα με το γερμανικό περιοδικό ο 80χρονος ανήκει σε γνωστή οικογένεια εμπόρων τέχνης. Ο πατέρας του, Χίλντεμπραντ, φέρεται να είχε αγοράσει τους συγκεκριμένους πίνακες τις δεκαετίες του 1930 και 1940. Μετά τον πόλεμο είχε ισχυριστεί ότι τα έργα καταστράφηκαν κατά τον βομβαρδισμό της Δρέσδης.

Deutschland Nazi-Raubkunst in München gefunden
Σε διαμέρισμα αυτής της πολυκατοικίας ανακαλύφθηκε ο ανεκτίμητος θησαυρόςΕικόνα: picture-alliance/dpa

Τα 1.500 έργα βρίσκονται τώρα σε θυρίδες ασφαλείας των τελωνειακών αρχών του Μονάχου. Η ιστορικός τέχνης Μάικε Χόφμαν έχει επιφορτιστεί με το έργο εξακρίβωσης της προέλευσης αλλά και της αξίας των ευρημάτων. Το περιοδικό Focus υποστηρίζει ότι η αξία τους ξεπερνά το ένα δισεκατομμύριο ευρώ.

Όπως σχολιάζει ο ειδικός σε θέματα τέχνης της Βαυαρικής Ραδιοφωνίας Βίλχελμ Βάρνινγκ: «Οι πίνακες είναι ανεκτίμητης αξίας εάν δεν είναι αντίγραφα, κάτι το οποίο προσωπικά δεν πιστεύω. Είναι ανεκτίμητης αξίας γιατί οι τιμές καθορίζονται από την αγορά τέχνης και εκεί τα έργα της ‘εκφυλισμένης τέχνης’, εφόσον είναι καλά, και από ότι φαίνεται είναι όντως, πετυχαίνουν απίστευτες τιμές».

Ο 80χρονος φέρεται να πουλούσε περιστασιακά πίνακες για να ζει, όπως προέκυψε από τις έρευνες στο διαμέρισμά του.

Η "Αποκαθήλωση" του Μαξ Μπέκμαν είχε χαρακτηριστεί από τους ναζί "εκφυλισμένη τέχνη".
Η "Αποκαθήλωση" του Μαξ Μπέκμαν είχε χαρακτηριστεί από τους ναζί "εκφυλισμένη τέχνη".Εικόνα: imago stock&people

Σύμφωνα με το Focus τουλάχιστον 200 από τα έργα που βρέθηκαν αναζητούνται διεθνώς ενώ 300 βρίσκονται στη λίστα της «εκφυλισμένης τέχνης» των ναζί. Ένα από τα έργα που κατασχέθηκαν τώρα στο Μόναχο φέρεται να ανήκε στον Εβραίο συλλέκτη Πάουλ Ρόζενμπεργκ, παππού της γνωστής Γαλλίδας δημοσιογράφου και πρώην συζύγου του επί σειρά ετών διευθυντή του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν Αν Σενκλαίρ. Η Σενκλαίρ αγωνίζεται επί χρόνια για την επιστροφή των κλεμμένων από τους ναζί έργων τέχνης.

Tagesschau.de / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ. σύνταξης: Σπύρος Μοσκόβου