Η καλλιέργεια φυτών για βιοκαύσιμα βλάπτει

Σε μια επιστολή διαμαρτυρίας την οποία συνέταξαν πάνω από 200 Αμερικανοί επιστήμονες και απηύθυναν στην αμερικανική κυβέρνηση, δεν επεσήμαιναν μόνο τα προβλήματα που προκαλούν οι μαζικές καλλιέργειες για βιοκαύσιμα στην παραγωγή τροφίμων, αλλά αναδείκνυαν το προβλήματα που προκαλούνται στη βιοποικιλότητα. Η μαζική καλλιέργεια ορισμένων φυτών εμποδίζει την ανάπτυξη άλλων φυτών. Ως παράδειγμα ανάφεραν το φυτό κουτζού από την Ασία, το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως για ζωοτροφές. Το φυτό αυτό καλλιεργήθηκε μαζικά στη νότια Αμερική πνίγοντας στην κυριολεξία άλλα είδη φυτών και δέντρων.

Τις μεγαλύτερες αμφιβολίες τους εξέφρασαν οι επιστήμονες αναφορικά με το λεγόμενο χόρτο για ελέφαντες, την τροφή δηλαδή των μεγάλων και συμπαθητικών παχύδερμων. Το χόρτο αυτό αναπτύσσεται στην Αφρική και στην Ασία. Μεγαλώνει εξαιρετικά γρήγορα και χωρίς καθόλου σχεδόν φροντίδα. Για το λόγο αυτό το προτιμούν για την παραγωγή βιοκαυσίμων. Στην Αφρική όμως το χόρτο αυτό δεν εξαπλώνεται με τον ίδιο τρόπο διότι αποτελεί τροφή για τους ελέφαντες. Στις ΗΠΑ όμως όπου δεν υπάρχουν ελέφαντες το χόρτο αποτελεί πραγματική απειλή για την υπόλοιπη χλωρίδα.

Και μεγάλη οικονομική καταστροφή μπορεί να προκληθεί

Το χόρτο αυτό ανήκει στα λεγόμενα «επιθετικά» φυτά και υπολογίζεται ότι στις ΗΠΑ κάθε χρόνο από την καλλιέργεια τέτοιων φυτών καταστρέφονται 700.000 εκτάρια γης, γεγονός που συνεπάγεται και σημαντικές οικονομικές ζημίες που αγγίζουν αρκετά δις το χρόνο.

Οι επιστήμονες ζητούσαν στην επιστολή τους την όσο το δυνατόν γρηγορότερη αναστροφή της κατάστασης. Δεν είναι όμως τόσο εύκολο. Για παράδειγμα, ο καθηγητής βοτανολογίας στο πανεπιστήμιο της Τασμανίας Ντέιβιντ Μπόουμαν, αναφερόμενος σε μια παρόμοια εμπειρία στην Αυστραλία, δήλωσε πως η κατάσταση σε ορισμένες περιοχές είχε πάρει τέτοιε διαστάσεις που ζήτησε την εισαγωγή ελεφάντων ώστε να σταματήσει αυτή η ανεξέλεγκτη κατάσταση.

Οι υπέρμαχοι των βιοκαυσίμων

Από την άλλη πλευρά υπάρχουν και οι υπέρμαχοι αυτών των καλλιεργειών, όπως για παράδειγμα ο Άντερσον Κάρλος Μάραφον από το Ινστιτούτο Γεωργικών μελετών „Embraba“ στη Βραζιλία. Και δεν είναι μόνος του. Είναι πολλοί άλλοι που υποστηρίζουν πως τα οικονομικά οφέλη είναι τεράστια. Για παράδειγμα το χόρτο για τους ελέφαντες αποδίδει 40 τόνους ανά εκτάριο, τη στιγμή που το ζαχαροκάλαμο αποδίδει 15-20 τόνους και ο ευκάλυπτος 10-15 τόνους.

Οι περισσότεροι ειδικοί πάντως συνιστούν μεγάλη προσοχή στην καλλιέργεια φυτών για βιοκαύσιμα. Θα πρέπει προηγουμένως να γίνει μια σοβαρή μελέτη για το ποιες είναι οι επιπτώσεις στο περιβάλλον και αν πράγματι αξίζει τον κόπο ή πρόκειται για ένα βραχυπρόθεσμο, κοντόφθαλμο κέρδος.

Ulrike Gebhardt / Μαρία Ρηγούτσου

Υπεύθ. σύνταξης: Κώστας Συμεωνίδης