Η εμπορευματοποίηση της ιατρικής

Η οικονομική διαχείριση των νοσοκομείων στη Γερμανία εξελίσσεται όλο και περισσότερο σε γρίφο για γερούς λύτες. Τα νοσοκομειακά ιδρύματα δεν πληρώνονται πλέον ανάλογα με τον χρόνο νοσηλείας του ασθενούς, αλλά για τη συγκεκριμένη ιατρική υπηρεσία που προσφέρουν. Το κόστος μιας εξέτασης ή μιας εγχείρισης ορίζεται από ένα λεγόμενο ‘σύστημα πληρωμής ανά περίπτωση’ το οποίο αναπροσαρμόζεται ετησίως από τα ασφαλιστικά ταμεία και τα νοσοκομειακά ιδρύματα για κάθε κρατίδιο ξεχωριστά. Οι κλινικές πληρώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία στη βάση αυτού του συστήματος.

Πολλές εγχειρήσεις

Πολλοί ειδικοί ισχυρίζονται ότι στη Γερμανία πραγματοποιούνται υπερβολικά πολλές εγχειρήσεις και πως οι κλινικές κάνουν ό,τι μπορούν στο πεδίο αυτό για να αυξήσουν τα έσοδά τους. Τα στοιχεία του ΟΟΣΑ επιβεβαιώνουν ότι μετά την Αυστρία η Γερμανία βρίσκεται στη δεύτερη θέση των χωρών με τις περισσότερες εγχειρήσεις. Η δημογραφική εξέλιξη και η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης όμως δεν δικαιολογούν τον υπερβολικό αριθμό των επεμβάσεων. «Θα πρέπει να αναρωτηθούμε εάν υπάρχουν ενδεχομένως και λανθασμένα κίνητρα», έγραψε πρόσφατα ο υπουργός Υγείας Ντάνιελ Μπαρ στην ιστοσελίδα του υπουργείου του.

Οικονομικές απώλειες

Η οικονομική κατάσταση πολλών γερμανικών νοσοκομείων έχει χειροτερέψει αισθητά. «Οι τιμές των ιατρικών υπηρεσιών έχουν αυξηθεί ελάχιστα, κάτω από τα επίπεδα του πληθωρισμού», εξηγεί ο ειδικός σε ιατρικά θέματα Μπόρις Αουγκούρσκι, από το Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών του Έσσεν. Σε έκθεση που συνέταξε πρόσφατα ο ίδιος με συναδέλφους του αποκαλύπτεται ότι το 2012 «το ποσοστό των νοσοκομείων που σημειώνουν απώλειες, αυξήθηκε από το 16 στο 30%». Σημειώνεται ότι το 2011, το 13% των γερμανικών νοσοκομείων αντιμετώπιζε κίνδυνο πτώχευσης.

Πολλά νοσοκομεία

Στη Γερμανία υπάρχουν πολλά νοσοκομεία. Μπορεί μεταξύ 1995 και 2011 ο αριθμός τους να μειώθηκε από τα 1.600 στα 1.121, ωστόσο παραμένει αρκετά υψηλός σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. «Οι γείτονές μας τα καταφέρνουν με λιγότερα. Το πλεονέκτημα λιγότερων νοσοκομείων με συγχωνευμένες υπηρεσίες είναι τα χαμηλότερα πάγια κόστη ανά περίπτωση» εξηγεί ο Μπόρις Αουγκούρσκι. Για να γλιτώσουν την επαπειλούμενη χρεοκοπία λοιπόν, ολοένα και περισσότερα νοσοκομεία προχωρούν σε συγχωνεύσεις. Το 60 % των κλινικών στη Γερμανία σήμερα ανήκουν σε φορείς στους οποίους υπάγονται τουλάχιστον δυο νοσοκομεία.

Ένας φορέας, 54 νοσοκομεία

Ένας από τους μεγαλύτερους ιδιωτικούς φορείς που διαχειρίζεται κλινικές είναι η Rhön-Klinikum AG. Η εταιρία διαχειρίζεται 54 νοσοκομεία σε όλη τη Γερμανία και απασχολεί συνολικά 43.000 εργαζόμενους. Το 2006 εξαγόρασε την πανεπιστημιακή κλινική Γκίσεν - Μάρμπουργκ. Είναι η μοναδική πανεπιστημιακή κλινική που βρίσκεται σε ιδιωτικά χέρια. Το 95 % ανήκει στην Rhön-Klinikum AG και το υπόλοιπο 5% στο κρατίδιο της Έσσης. Οι ιατρικές υπηρεσίες ιδιωτικοποιήθηκαν ενώ η έρευνα και η διδασκαλία, και έτσι και το ιατρικό προσωπικό, παρέμειναν στα χέρια του κρατιδίου. Η εταιρία επένδυσε περί τα 550 εκατομμύρια ευρώ στο Γκίσεν - Μάρμπουργκ, ελπίζοντας φυσικά ότι η επένδυσή της θα αποφέρει καρπούς.

Λιγότερο προσωπικό, περισσότερη δουλειά

Το μεγαλύτερο μέρος των εξόδων της κλινικής, περίπου το 60 %, αφορά τα έξοδα προσωπικού. «Πριν από έναν χρόνο μετρούσαμε 220 επιπλέον εργαζόμενους», λέει το μέλος του εποπτικού συμβουλίου Κλάους Χάνσουρ, εκτιμώντας ότι θα ακολουθήσουν και άλλες περικοπές. Για το εναπομείναν προσωπικό η εξέλιξη αυτή μεταφράστηκε σε περισσότερη δουλειά: οι υπερωρίες είναι στην ημερήσια διάταξη. Σαφώς και πρέπει να υπάρχει ορθoλογική και συνετή οικονομική διαχείριση, όπως λέει ο κ. Χάνσουρ, ωστόσο «δεν μπορείς να συγκρίνεις ένα νοσοκομείο με μια κανονική επιχείρηση. Ένα νοσοκομείο πρέπει να φροντίζει τους ανθρώπους, αυτό είναι πάνω από όλα», όπως τονίζει.

Σε μια προσπάθεια να ενισχύσει τα γερμανικά νοσοκομεία, ο υπ. Υγείας Ντάνιελ Μπαρ υποσχέθηκε πρόσθετα κονδύλια για την τρέχουσα και την επόμενη χρονιά ύψους 1,1 δις ευρώ. Δεδομένου ότι τα κρατικά ταμεία και τα ασφαλιστικά ταμεία είναι στην παρούσα φάση γεμάτα, και αυτό παρά την κρίση, «τα νοσοκομεία θα λάβουν τώρα ένα επιπλέον δις», εξηγεί ο ειδικός Μπόρις Αουγκούρσκι. Το ερώτημα όμως είναι τι θα γίνει μετά το 2015; Εκτιμάται ότι και άλλες κλινικές θα αναγκαστούν να βάλουν λουκέτο.

Anja Kimmig / Κώστας Συμεωνίδης

Υπεύθ.σύνταξης: Μαρία Ρηγούτσου