Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – ο απολογισμός

Στους πιο έμπειρους ευρωβουλευτές περιλαμβάνεται η Γερμανίδα Ντόρις Πακ. Ως πρόεδρος της επιτροπής Πολιτισμού και Παιδείας αγωνίστηκε τα τελευταία χρόνια για τη διατήρηση του προγράμματος «Εράσμους» παρά τις περικοπές, ελέω κρίσης, στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Ως πρόεδρος επιτροπών για τις σχέσεις με τη νοτιοανατολική Ευρώπη είχε στηρίξει, παλαιότερα, την ένταξη των δυτικών Βαλκανίων, ενώ δεν δίσταζε να «ανεβάσει τους τόνους» απέναντι σε πολιτικούς στο Κόσοβο ή στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη. Σήμερα ετοιμάζεται να αφήσει τη σκυτάλη στους νεότερους. Και φαίνεται να το έχει… φιλοσοφήσει. «Νομίζω ότι μετά από 38 χρόνια στα βουλευτικά έδρανα- 13 στη γερμανική Βουλή και άλλα 25 στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο- καλό είναι να ετοιμάζει κανείς την αποχώρησή του. Δεν είναι εύκολο, αλλά ξέρετε, είναι καλύτερα να φεύγεις όταν ακόμη όλοι οι υπόλοιποι στενοχωριούνται που φεύγεις» λέει η Γερμανίδα ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.

Εκατό χρόνια μετά την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου στην «πυριτιδαποθήκη της Ευρώπης» τα βλέμματα στρέφονται και πάλι στα Βαλκάνια, αλλά περισσότερο για επετειακούς λόγους. Και αυτό γιατί πολλές χώρες φαίνεται να έχουν ξεχάσει πλέον την Ατζέντα της Θεσσαλονίκης περί ενταξιακής προοπτικής των δυτικών Βαλκανίων, που με τόση ζέση είχαν διακηρύξει το 2003 στη διάρκεια της προηγούμενης ελληνικής προεδρίας. «Πιστεύω ότι μία ευρωπαϊκή εξωτερική πολιτική θα έπρεπε να εστιάζει κυρίως στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Επενδύουμε χρήματα και ανθρώπινους πόρους, αλλά φοβάμαι ότι είναι περιορισμένο το ενδιαφέρον των εθνικών κυβερνήσεων. Για να το διατυπώσω με μία δόση υπερβολής: όταν δεν πέφτουν πυροβολισμοί, όταν δεν χύνεται αίμα, κανείς δεν πολυενδιαφέρεται. Η Κομισιόν κάνει τη δουλειά της και το Συμβούλιο υποθέτει ότι όλα βαίνουν καλώς και προφανώς δεν είναι και τόσο άσχημα τα πράγματα…».

Ουτοπία οι «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης»;

Μία ρεαλιστική αποτίμηση μετά από 25 χρόνια δουλειάς στην πρώτη γραμμή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Και τι γίνεται με τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης που είχαν οραματιστεί οι πρωτεργάτες της ευρωπαϊκής ιδέας; «Δεν θα τα καταφέρουμε. Ξέρετε, όταν ήμουν κοριτσάκι αγωνιζόμουν κι εγώ για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» λέει η Ντόρις Πακ. «Αλλά όλα αυτά τα χρόνια μιλάω συνεχώς με κόσμο, με επισκέπτες εδώ το Κοινοβούλιο και όλοι μου λένε ότι θέλουν να διατηρηθούν τα κυρίαρχα εθνικά κράτη. Γιατί να τα εγκαταλείψουμε λοιπόν;»

Το «λάβαρο» της ενοποίησης εξακολουθεί να υψώνει ο αειθαλής Ντανιέλ Κον Μπέντιτ, ευρωβουλευτής άλλοτε με τους Γερμανούς και σήμερα με τους Γάλλους Πράσινους. Ο «κόκκινος Ντάνυ» της δεκαετίας του ´60 άφησε εποχή και στο Στρασβούργο για τη ρητορική του δεινότητα. Μεταξύ αστείου και σοβαρού έλεγε ότι ήθελε να κατέβει στις ευρωεκλογές με τους Έλληνες Πράσινους. Τελικά αποφάσισε να ασχοληθεί «με το ποδόσφαιρο», να γυρίσει δηλαδή ένα ντοκυμανταίρ για το Μουντιάλ της Βραζιλίας. Στην τελευταία του σύνοδο στο Στρασβούργο οι δημοσιογράφοι του ζητούσαν συμβουλές κι εκείνος απαντούσε στα γαλλικά, γερμανικά ή αγγλικά, ανάλογα με την περίσταση. Κοινή επωδός σε όλες του τις απαντήσεις: η αφοσίωσή στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα και η αντίδρασή του στους «Ταλιμπάν των αγορών», αλλά και στους λαϊκιστές του ευρω-σκεπτικισμού. «Μπορεί να υπάρχει όντως μία κρίση πολιτικής σε όλα τα επίπεδα, άρα και στο ευρωπαϊκό. Αλλά αυτό δεν συμβαίνει λόγω Ευρώπης, συμβαίνει λόγω της συμπεριφοράς συγκεκριμένων πολιτικών. Ας σταματήσουμε λοιπόν το στερεότυπο ότι η πολιτική στην Ευρώπη είναι πιο γραφειοκρατική από την πολιτική σε τοπικό επίπεδο. Όσο γραφειοκρατικό είναι το ένα κομμάτι, άλλο τόσο είναι και το άλλο».

Η αξία της μετριοπάθειας και του συμβιβασμού

Για να υπερασπίσει την ευρωπαϊκή ιδέα ο Πράσινος Κοντ Μπέντιτ δεν δίστασε να συντάξει κοινό φιλοευρωπαϊκό μανιφέστο με έναν ιδεολογικό του αντίπαλο, τον φιλελεύθερο Γκυ Φερχόφσταντ. Αυτές οι «υπερβάσεις» αποτελούν άλλωστε συνηθισμένα φαινόμενα στην καθημερινή δουλειά του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, επισημαίνει η επικεφαλής των ευρωβουλευτών της Ν.Δ. Μαριέτα Γιαννάκου. Μετά από μία «γεμάτη» θητεία στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου, η κ.Γιαννάκου αποχωρεί αφήνοντας μία παρακαταθήκη, που θα μπορούσε να είναι και προειδοποίηση: «Το πρώτο που χρειάζεται είναι συνεννόηση μεταξύ όλων των ευρωβουλευτών, πράγμα που υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια. Εν αντιθέσει με αυτά που γίνονται στην Ελλάδα, εδώ η κατάσταση είναι εντελώς διαφορετική. Όχι μόνο για μας, και οι άλλες εθνικές ομάδες συνολικά συνεννοούνται για ορισμένα θέματα αιχμής» λέει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle.

Η τελευταία κοινοβουλευτική περίοδος ήταν η ώρα των υπερσυντηρητικών και ευρω-σκεπτικιστών. Ποτέ προηγουμένως δεν υπήρχαν τόσες «ακραίες» φωνές στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο και όλα δείχνουν ότι τα ακραία στοιχεία θα είναι περισσότερα μετά τις ευρωεκλογές. Υπάρχουν όμως και οι αισιόδοξοι, όπως ο ευρωβουλευτής των Βαυαρών χριστιανοκoινωνιστών Μάρκους Φέρμπερ. Αν και ο ίδιος προέρχεται από μία περιφέρεια με πολλούς ευρωσκεπτικιστές, έχει επιλέξει τη φιλοευρωπαϊκή πτέρυγα του κόμματός του και συνιστά ψυχραιμία. «Ήδη σήμερα έχουμε περισσότερους από 70 ακραίους βουλευτές σε αυτά τα έδρανα, δεν έχει τεράστια διαφορά αν θα έχουμε 100 ή 110. Αυτό που έχει σημασία να μην καταστούν ρυθμιστές σημαντικών αποφάσεων. Πρέπει να το διασφαλίσουμε αυτό. Αλλά βέβαια η αλήθεια είναι ότι όλοι αυτοί οι ακραίοι συνήθως δεν εμφανίζονται καν, ούτε στη νομοπαρασκευαστικές εργασίες και πολλές φορές ούτε καν στις ψηφοφορίες. Όταν είναι στη χώρα τους βάζουν τις φωνές, αλλά όταν είναι εδώ απλώς εξαφανίζονται».

Γιάννης Παπαδημητρίου
Υπεύθ.σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη