Αυστηρότερο πλαίσιο για τη διαφθορά βουλευτών

Ο πυρήνας του νέου νομοσχεδίου που εκπόνησε η γερμανική κυβέρνηση συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών και Σοσιαλδημοκρατών προβλέπει ότι κάθε υποχρέωση και εντολή που εκτελείται από γερμανό βουλευτή ως ανταπόδοση για «αδικαιολόγητα προνόμια» θα αποτελούν στο εξής υποθέσεις που θα παραπέμπονται στη δικαιοσύνη. Το σχέδιο νόμου προβλέπει διεύρυνση του όρου «διαφθορά».

Ως εκ τούτου, στο εξής δεν θα τιμωρούνται μόνον η εξαγορά και πώληση της ψήφου, όπως ορίζει ο σημερινός ποινικός κώδικας. Κάθε συγκεκριμένη συμφωνία που «δεν συνάδει με το δίκαιο», την οποία συνάπτει γερμανός βουλευτής με άλλο πρόσωπο, ανεξαρτήτως αν αυτό λαμβάνει χώρα στο Ευρωκοινοβούλιο, το γερμανικό κοινοβούλιο, τα τοπικά κοινοβούλια ή τις περιφερειακές διοικήσεις, θα αποτελεί στο εξής αντικείμενο της δικαιοσύνης. Κατά την πρώτη συζήτηση στο γερμανικό κοινοβούλιο, στο τέλος της περασμένης εβδομάδας, όλες οι κοινοβουλευτικές ομάδες συνέκλιναν στην καθιέρωση αυστηρότερων κανόνων για την καταπολέμηση της διαφθοράς των βουλευτών.

Ικανοποίηση του Συνδέσμου Γερμανικών Βιομηχανιών

Αξιοσημείωτο είναι ότι η Γερμανία δεν έχει ακόμη επικυρώσει τη Συνθήκη του ΟΗΕ κατά της διαφθοράς, γεγονός που στηλίτευσε η βουλευτής των Πρασίνων Κάτια Κόιλ: «Υπό την κυβέρνηση συνασπισμού Σοσιαλδημοκρατών και Πρασίνων, υπογράφηκε το 2004 η Συνθήκη του ΟΗΕ κατά της διαφθοράς. Από τότε μας μέμφονται κάθε χρόνο, επειδή προφανώς δεν καταφέρνουμε να ποινικοποιήσουμε τη δωροδοκία των βουλευτών. Από όλα τα κράτη που υπέγραψαν τη συνθήκη, μόνο η Σαουδική Αραβία, το Σουδάν, η Συρία, η Μιανμάρ και η Γερμανία δεν την έχουν επικυρώσει μέχρι σήμερα. Πραγματικά συμπαθητική η ‘παρέα’ μας».

Η Διεθνής Διαφάνεια εκτιμά ότι η πρωτοβουλία της γερμανικής κυβέρνησης να επικυρώσει τη συνθήκη κατά της διαφθοράς οφείλεται και στην επικείμενη επίσκεψη εκπροσώπων του ΟΟΣΑ και του Συμβουλίου της Ευρώπης στο Βερολίνο, όπου θα διενεργηθούν έλεγχοι για το βαθμό εφαρμογής των συμφωνιών για την πάταξη της διαφθοράς. Η 12η θέση της Γερμανίας στο Δείκτη Αντίληψης της Διαφθοράς σε ένα σύνολο 177 κρατών συνέβαλε στην αναβλητική της στάση. Πάντως, η μη ψήφιση σχετικού νόμου, καθώς και η επικύρωση της συνθήκης του ΟΗΕ οφείλονται στους ενδοιασμούς των βουλευτών, κυρίως της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης, με επίσημη αιτιολογία ότι η διεύρυνση του όρου «διαφθορά» αντιβαίνει στις ιδιαιτερότητες που έχει η διαμόρφωση της κοινοβουλευτικής βούλησης. Εκπρόσωποι του οικονομικού τομέα στη Γερμανία πίεζαν μάταια επί χρόνια για την επικύρωση της σχετικής συνθήκης. Την ικανοποίησή του για το νέο σχέδιο νόμου εξέφρασε ο Σύνδεσμος Γερμανικών Βιομηχανιών (BDI). Σύμφωνα με ανακοίνωση του συνδέσμου, «με τη νέα νομοθετική ρύθμιση ανοίγει ο δρόμος για την επικύρωση της Συνθήκης του ΟΗΕ κατά της διαφθοράς προκειμένου να τερματιστεί η γερμανική ιδιαιτερότητα».

Πολλοί βουλευτές διατυπώνουν αμφιβολίες

Η σχετική ψηφοφορία αναμένεται να διεξαχθεί την προσεχή Παρασκευή. Μεσολαβούν, πάντως, ακροάσεις και συνεδριάσεις επιτροπών, καθώς η υπόθεση είναι περίπλοκη και πολλοί βουλευτές φοβούνται ότι το νέο νομοθετικό πλαίσιο θα περιορίζει υπέρ του δέοντος την ελευθερία δράσης τους. Όπως υπογραμμίζει η βουλευτής των Χριστιανοδημοκρατών Ελίζαμπεθ Βινκελμάιερ-Μπέκερ: «(Ο νέος νόμος) δεν θα πρέπει να προκαλέσει αλλαγή της επιθυμητής, νόμιμης και αναμενόμενης συμπεριφοράς, να κάνει τους βουλευτές να αποσυρθούν, να είναι λιγότερο προσιτοί και να δραστηριοποιούνται λιγότερο υπέρ συμφερόντων, επειδή -δικαιολογημένα ή αδικαιολόγητα- φοβούνται ότι θα αποτελέσουν αντικείμενο ποινικών ερευνών».

Στο στόχαστρο των εισαγγελέων θα τεθούν η χρηματική δωροδοκία για την υποβολή ή τροποποίηση νομοσχεδίων, οι προσκλήσεις σε μακρόχρονα ταξίδια στο εξωτερικό και η χορήγηση δανείων με προνομιακούς όρους. Επίσης, σε περιπτώσεις αμοιβών, έπειτα από ψηφοφορίες το νέο σχέδιο νόμου προβλέπει χρηματικά πρόστιμα και ποινή φυλάκισης έως και πέντε χρόνια, τόσο για τον δότη όσο και για τον παραλήπτη. Ο νέος νόμος αναμένεται να ισχύσει και για περιπτώσεις δωροδοκίας ξένων βουλευτών από Γερμανούς. Οργανώσεις για την καταπολέμηση της διαφθοράς, όπως η Διεθνής Διαφάνεια και η LobbyControl χαιρετίζουν το σχέδιο νόμου, ωστόσο επισημαίνουν ότι εξακολουθεί να εμφανίζει κενά.

Bernd Gräßler / Άρης Καλτιριμτζής

Υπεύθ. σύνταξης: Σταμάτης Ασημένιος