Από πολέμιος, επικεφαλής του Νάτο

Αλλαγή σκυτάλης στο Νάτο: τα ηνία της Συμμαχίας αναλαμβάνει σήμερα ο Νορβηγός σοσιαλδημοκράτης Γενς Στόλτενμπεργκ. Είναι 55 χρονών και έχει αναλάβει για τρεις φορές το αξίωμα του πρωθυπουργού στη χώρα του, την πρώτη μάλιστα, από το 2000 μέχρι το 2001, ήταν και ο νεώτερος στην ιστορία της Φινλανδίας.

Βρήκε τα σωστά λόγια

Ευρύτερα γνωστός έγινε με αφορμή το μακελειό που διέπραξε ο ακροδεξιός Άντερς Μπρέιβικ, τον Ιούλιο του 2011 στο νησί Ουτόγια με 70 νεκρούς, μέλη της νεολαίας του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος Φινλανδίας. Ως πρωθυπουργός ο Στόλτενμπεργκ παρηγόρησε χωρίς υπερβολικές αντιδράσεις και μεγάλα λόγια. «Πρέπει να υπερασπιστούμε τις αξίες μας» είχε πει τότε με δάκρυα στα μάτια. «Η απάντηση της Νορβηγίας στη βία είναι περισσότερη δημοκρατία, περισσότερη αμεσότητα και μεγαλύτερη συμμετοχή στην πολιτική». Οι δραματικές εβδομάδες που ακολούθησαν με τη Νορβηγία να βρίσκεται συνεχώς στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος ήταν εξαιρετικά δύσκολες για τον πρωθυπουργό, τις διαχειρίστηκε όμως με μεγάλη ικανότητα αποκτώντας τη διεθνή αναγνώριση.

Πολέμιος του Νάτο σε νεαρή ηλικία

Ο Στόλτενμπεργκ έχει διατελέσει πολλές φορές και υπουργός και υφυπουργός, όχι όμως Άμυνας. Σε αυτόν τον τομέα δεν έχει ιδιαίτερη εμπειρία. Εκτός από το ότι αρχές του 1990 ήταν μέλος της επιτροπής άμυνας το όνομά του δεν συνδέθηκε με το ΝΑΤΟ παρά μόνο αρνητικά. Σε νεαρή ηλικία τάχθηκε ενάντια στην ένταξη της χώρας του στο ΝΑΤΟ και στην αμερικανική πολιτική. Μάλιστα για να διαμαρτυρηθεί για τον πόλεμο στο Βιετνάμ, έσπαγε τα τζάμια της αμερικανικής πρεσβείας στο Όσλο, ενώ αργότερα ως νεαρός ενήλικας έβριζε την νατοϊκή συμμαχία. Αργότερα άλλαξε απόψεις και συνέβαλε στο να αποδεχθεί η νεολαία του Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος την ένταξη της χώρας του στη δυτική συμμαχία. Και ως πρωθυπουργός έδωσε το πράσινο φως για την συμμετοχή της χώρας τους σε στρατιωτικές αποστολές, όπως στο Αφγανιστάν και στη Λιβύη, κάτι που του προσέδωσε κύρος στις ΗΠΑ. Τότε ήταν που του συγχωρέθηκαν τα νεανικά του «παραπτώματα» και μπήκε το όνομά του ανάμεσα στους υποψήφιους για το υψηλότερο πολιτικό πόστο της Συμμαχίας.

Ρωσική πρόκληση

Ο Στόλτενμπεργκ αναλαμβάνει καθήκοντα σε μια πολύ δύσκολη περίοδο με την κρίση στην Ουκρανία να έχει θέσει σε οριακό σημείο τις σχέσεις της Δύσης με τη Ρωσία. Επ΄ αυτού ο νέος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ διαθέτει αποδειγμένα διπλωματικά προσόντα. Επί της πρωθυπουργίας του άνοιξαν τα κοινά σύνορα της Νορβηγίας με τη Ρωσία και καταργήθηκε η βίζα για τους ρώσους πολίτες. Το αποφασιστικής σημασίας ερώτημα είναι πώς το ΝΑΤΟ θα προστατεύσει τα μέλη της στην ανατολική Ευρώπη χωρίς να χρειαστεί ανοιχτή στρατιωτική αντιπαράθεση με τη Ρωσία. Το επόμενο πρόβλημα έχει να κάνει με το αμερικανό αίτημα προς τους ευρωπαίους συμμάχους τους να διαθέσουν περισσότερα χρήματα για την αμυντική τους θωράκιση. Ο ίδιος ως πρωθυπουργός απέδειξε ότι αυτό γίνεται.

Christoph Hasselbach / Ειρήνη Αναστασοπούλου