Απαραίτητοι για τη συγκομιδή: οι εποχιακοί εργάτες στη Γερμανία

Μετά την επανένωση της Γερμανίας το 80% των εποχιακών εργατών προερχόταν από τη γειτονική Πολωνία. Από την 1η Μαίου 2011 οι Πολωνοί μπορούν να αναζητήσουν καλύτερες δυνατότητες απασχόλησης, καθώς έχουν ελεύθερη πρόσβαση στη γερμανική αγορά εργασίας και μπορούν να κερδίζουν περισσότερα χρήματα, χωρίς να περιορίζονται σε εποχιακές δουλειές.

Περίπου το 90% των εποχιακών εργατών απασχολείται στην αγροτική και δασική παραγωγή, το 7% στον τουρισμό και στην εστίαση, ενώ το υπόλοιπο 3% εργάζεται σε εμποροπανηγύρεις ή καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

Λιγότεροι περιορισμοί για Βούλγαρους και Ρουμάνους

Για εργαζόμενους από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία το καθεστώς πρόσβασης των Πολωνών αποτελεί όνειρο θερινής νυκτός. Η προσχώρηση των δύο χωρών στην Ε.Ε. την 1η Ιανουαρίου 2007 δεν επέφερε και την άμεση πρόσβαση των πολιτών τους στη γερμανική αγορά εργασίας, τους παρέχει ωστόσο το δικαίωμα εποχιακής απασχόλησης υπό όρους. Από την 1η Ιανουαρίου 2012 οι εργαζόμενοι από τις δύο αυτές χώρες δεν χρειάζονται άδεια εργασίας για εποχιακή απασχόληση, την οποία όμως μπορούν να ασκήσουν μόνο επί έξι εβδομάδες τον χρόνο ή κατ΄εξαίρεση για οκτώ εβδομάδες εφόσον εργάζονται στη συγκομιδή οπωροκηπευτικών, λυκίσκου και καπνού ή στον τρύγο. Σε εμποροπανηγύρεις και συναφείς εκδηλώσεις η απασχόληση περιορίζεται στις εννέα εβδομάδες τον χρόνο.

Οι εποχιακοί εργαζόμενοι από τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία πρέπει να έχουν συμπληρώσει τα 18 τους χρόνια. Το ωράριό τους είναι τουλάχιστον 30 ώρες την εβδομάδα και οι αμοιβή τους δεν μπορεί να είναι κατώτερη από εκείνη που προβλέπει η συλλογική σύμβαση εργασίας του εκάστοτε κλάδου. Εάν δεν υπάρχει συλλογική σύμβαση, ισχύει η αμοιβή που συνηθίζεται στη συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή.

Ο εργοδότης φροντίζει για τη διαμονή

Όποιος εργάζεται στη Γερμανία πρέπει να ενταχθεί και στο γερμανικό καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης, το οποίο προβλέπει ασφαλιστική κάλυψη για ασθένεια, χρόνια περίθαλψη, σύνταξη, ατύχημα ή και ανεργία. Και εδώ όμως υπάρχουν εξαιρέσεις: Εάν οι εργαζόμενοι από τη Βουλγαρία ή τη Ρουμανία διατηρούν στη χώρα τους την κύρια επαγγελματική δραστηριότητά τους και εργάζονται στη Γερμανία μόνο στην άδειά τους (μετ΄αποδοχών), τότε δεν ασφαλίζονται με βάση τη γερμανική νομοθεσία, αλλά προέχουν οι σχετικές διατάξεις που ισχύουν στην πατρίδα τους.

Κατά κανόνα δεν θεωρείται απαραίτητη η γνώση της γερμανική γλώσσας για τους εποχιακούς εργάτες.

Οι εργοδότες στη Γερμανία υποχρεούνται να φροντίζουν για την κατάλληλη διαμονή των εποχιακών εργατών. Κατά κανόνα οι εργαζόμενοι δεν επιτρέπεται να διαμένουν σε αντίσκηνα ή ρυμουλκούμενες κατοικίες, εκτός εάν εργάζονται σε εμποροπανηγύρεις.

Εφόσον συντρέχουν ιδιαίτεροι επιχειρησιακοί λόγοι, ο εργοδότης στη Γερμανία έχει δικαίωμα να ανακαλέσει τη συμφωνία εποχιακής απασχόλησης έως και τρεις εβδομάδες πριν από την έναρξη της απασχόλησης. Πάντως η συμφωνία θεωρείται δεσμευτική και για τις δύο πλευρές, εφόσον ο εργαζόμενος από τη Βουλγαρία ή τη Ρουμανία έχει ήδη εισέλθει στη Γερμανία με υπογεγραμμένο συμβόλαιο.

Οι Κροάτες χρειάζονται άδεια εργασίας

Όπως οι Βούλγαροι και οι Ρουμάνοι, έτσι και οι εργαζόμενοι από την Κροατία (μελλοντικό κράτος-μέλος της Ε.Ε.), μπορούν να απασχοληθούν ως εποχιακοί εργάτες σε συγκεκριμένους κλάδους. Κι εδώ όμως ισχύουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις ως προς τη διάρκεια της απασχόλησης, το ελάχιστο όριο ηλικίας, το ωράριο και την πληρωμή.

Ένας εποχιακός εργάτης από την Κροατία επιτρέπεται να εργαστεί στη Γερμανία, εφόσον ο εργοδότης του έχει υπογράψει σχετική συμφωνία με την αρμόδια κροατική υπηρεσία. Επιπλέον οι Κροάτες υπήκοοι χρειάζονται άδεια εργασίας, για την οποία καταθέτουν αίτηση στη γερμανική πρεσβεία του Ζάγκρεμπ ή στο αρμόδιο προξενείο πριν από την είσοδό τους στη Γερμανία. Η γερμανική υπηρεσία για τη διεθνή αγορά εργασίας (ZAV) αναλαμβάνει να εξασφαλίσει μία έγκυρη άδεια εργασίας.

Οι Κροάτες εποχιακοί εργάτες πρέπει να υπάγονται στο γερμανικό καθεστώς κοινωνικής ασφάλισης. Εάν ο εργαζόμενος δεν διαθέτει ασφάλιση ασθένειας, ο εργοδότης υποχρεούται με δική του δαπάνη να παράσχει ιδιωτική ασφάλιση στον ενδιαφερόμενο. Σε διαφορετική περίπτωση επωμίζεται όλα τα έξοδα σε περίπτωση ασθενείας του εργαζόμενου.

Και για τους Κροάτες εποχιακούς εργάτες δεν θεωρείται απαραίτητη η γνώση της γερμανικής γλώσσας.

«Εργαζόμενοι από τρίτες χώρες δεν γίνονται δεκτοί ως εποχιακοί εργάτες, έστω και αν διαμένουν μόνιμα στην Κροατία» εξηγεί η Ιλόνα Μίρτσιν από τη γερμανική υπηρεσία ευρέσεως εργασίας. «Ο Γερμανός εργοδότης πληρώνει και τα προβλεπόμενα διοικητικά τέλη διεκπεραίωσης. Το σχετικό ποσό είναι εξήντα ευρώ και δεν επιτρέπεται να παρακρατηθεί από τον μισθό του εποχιακού εργάτη».

Κανένας περιορισμός για τους Έλληνες

Η Ελλάδα είναι μέλος της Ε.Ε. από το 1981, γι αυτό η ελεύθερη κυκλοφορία των εργαζομένων ισχύει εδώ και πολλά χρόνια για τους Έλληνες. Μπορούν και αυτοί να απασχοληθούν σε κάθε τομέα της γερμανικής αγοράς εργασίας, όπως ακριβώς και οι Πολωνοί, οι Τσέχοι, οι Ούγγροι και οι Σλοβένοι.

Τελείως διαφορετική είναι η κατάσταση για τους εργαζόμενους από την Αλβανία, το Κόσοβο, τη Βοσνία - Ερζεγοβίνη, τη Σερβία και την Τουρκία: δεν επιτρέπεται να απασχοληθούν στη Γερμανία ως εποχιακοί εργάτες, γιατί δεν υπάρχει σχετική διμερή συμφωνία ή συνεννόηση ανάμεσα στη γερμανική υπηρεσία εύρεσης εργασίας και τις αντίστοιχες υπηρεσίες των χωρών αυτών.